รายงานของสหรัฐฯ หักล้างการอ้างสิทธิ์ทางทะเลของจีนในทะเลจีนใต้

เจ้าหน้าที่ ฟอรัม

สหรัฐอเมริกาได้ปฏิเสธการอ้างสิทธิ์ทางทะเลของรัฐบาลจีนในทะเลจีนใต้อย่างกว้าง ๆ ในงานวิจัยของกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ฉบับสมบูรณ์ ซึ่งเผยแพร่เมื่อกลางเดือนมกราคม พ.ศ. 2565

“จีนยืนกรานในการอ้างสิทธิ์ทางทะเลที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายในทะเลจีนใต้ส่วนใหญ่ รวมถึงการเรียกร้องสิทธิทางประวัติศาสตร์ที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย” ตามคำตัดสินของอนุญาโตตุลาการเมื่อ พ.ศ. 2559 ซึ่งฟิลิปปินส์ชนะคดีเกี่ยวกับเส้นประเก้าเส้นที่ครอบคลุมของสาธารณรัฐประชาชนจีน กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ สรุปในงานวิจัย “ข้อจำกัดในทะเล ฉบับที่ 150” จำนวน 44 หน้า

“ด้วยการเผยแพร่งานวิจัยฉบับล่าสุดนี้ สหรัฐอเมริกาได้เรียกร้องให้จีนดำเนินการอ้างสิทธิ์ทางทะเลตามกฎหมายระหว่างประเทศที่ปรากฏในอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยกฎหมายทะเล เพื่อให้สอดคล้องกับคำตัดสินของอนุญาโตตุลาการเมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2559 ในการอนุญาโตตุลาการทะเลจีนใต้ และยุติกิจกรรมใด ๆ ที่ขัดต่อกฎหมาย ตลอดจนกิจกรรมที่เป็นการบีบบังคับในทะเลจีนใต้” กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ระบุในแถลงการณ์

“เมื่อพิจารณาถึงขอบเขตทางภูมิศาสตร์และความสำคัญที่กว้างขวางของจีน การอ้างสิทธิ์เหล่านี้ทำลายหลักนิติธรรมว่าด้วยมหาสมุทรและบทบัญญัติในกฎหมายระหว่างประเทศที่เป็นที่ยอมรับในสากลจำนวนมาก ซึ่งสะท้อนให้เห็นในอนุสัญญาดังกล่าวอย่างร้ายแรง” ตามที่ระบุในรายงานดังกล่าว ซึ่งเป็นฉบับล่าสุดในชุดการประเมินความสอดคล้องของการอ้างสิทธิ์และขอบเขตทางทะเลต่อกฎหมายระหว่างประเทศ

“สิ่งที่น่าทึ่งในงานวิจัยของกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ พ.ศ. 2565 คือการหยิบยกคำตัดสินของอนุญาโตตุลาการเมื่อ พ.ศ. 2559 ที่ฟิลิปปินส์เอาชนะคดีพิพาทกับจีนในกรุงเฮก” นายอัลเบิร์ต เดล โรซาริโอ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศฟิลิปปินส์ กล่าวกับสำนักข่าวฟิลิปปินส์สตาร์โกลบอล

นายเดล โรซาริโอ กล่าวว่ารายงานของสหรัฐฯ ให้รายละเอียดว่าเหตุใดการเรียกร้องอธิปไตยของจีนหรือรูปแบบเขตอำนาจศาลพิเศษเหนือทะเลจีนใต้ส่วนใหญ่จึงเป็นเท็จอย่างเห็นได้ชัด ท่ามกลางความเท็จอื่น ๆ จีนได้อ้างอธิปไตยเหนือพื้นที่ที่มีลักษณะอยู่ใต้น้ำเมื่ออยู่ในช่วงน้ำขึ้น ราวกับว่าพื้นที่ดังกล่าวเป็นอาณาเขตทางบกซึ่งไม่สอดคล้องกับกฎหมายระหว่างประเทศ นายเดล โรซาริโอ กล่าว

“เช่น แนวปะการังมิสชีฟ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของน่านน้ำฟิลิปปินส์ แต่จีนอ้างว่าแนวปะการังมิสชีฟเป็นอาณาเขตทางบก ดังนั้นจึงเปลี่ยนแนวปะการังดังกล่าวให้กลายเป็นหนึ่งในฐานทัพอากาศและฐานทัพเรือภายในเขตเศรษฐกิจพิเศษของฟิลิปปินส์” นายเดล โรซาริโอ กล่าว (ภาพ: เรือขุดลอกของจีนถูกพบเห็นอยู่รอบ ๆ แนวปะการังมิสชีฟของหมู่เกาะสแปรตลีในทะเลจีนใต้ เมื่อเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2558 ในภาพของกองทัพเรือสหรัฐฯ)

รายงานดังกล่าวระบุว่า นอกจากจีนจะอ้างสิทธิ์ในลักษณะพื้นที่ดังกล่าวมากกว่า 100 แห่งนอกอาณาเขตชายฝั่งของตนแล้ว จีนยังอ้างสิทธิ์ในพื้นที่ที่แตกต่างกันทางภูมิศาสตร์ โดยการขีดเส้นที่เรียกว่า “เส้นฐานตรง” และการระบุเขตพิเศษ ซึ่งการดำเนินการทั้งสองขัดต่ออนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยกฎหมายทางทะเลเช่นเดียวกัน

“แม้จะไม่แดสงจุดยืนในการอ้างอธิปไตยของจีนบนเกาะใด ๆ ในทะเลจีนใต้ แต่สหรัฐอเมริกาได้ปฏิเสธการยืนยันอธิปไตยโดยพิจารณาจากลักษณะพื้นที่ที่ไม่เป็นไปตามคำจำกัดความของเกาะ” รายงานดังกล่าวสรุป

นางเลอ ธิ ธู แฮง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศเวียดนาม กล่าวว่า เวียดนามก็ยอมรับงานวิจัยฉบับใหม่ของสหรัฐฯ ซึ่งเกี่ยวกับการอ้างสิทธิ์ในทะเลจีนใต้ของรัฐบาลจีนเช่นเดียวกัน

“เวียดนามได้ยืนยันถึงจุดยืนที่มั่นคงและชัดเจนหลายครั้ง ทั้งภายในกรอบการดําเนินงานแบบทวิภาคีและพหุภาคี ซึ่งเวียดนามมักจะคัดค้านและไม่ยอมรับการอ้างสิทธิ์ที่เกี่ยวข้องทั้งหมดที่ไม่สอดคล้องกับกฎหมายระหว่างประเทศ” รวมถึงอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยกฎหมายทางทะเลเมื่อ พ.ศ. 2525 นางแฮงระบุในแถลงการณ์ ตามรายงานของฮานอยไทมส์

“ในโอกาสนี้ เวียดนามได้เรียกร้องให้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องเคารพในอธิปไตย สิทธิอธิปไตย และเขตอำนาจศาลของเวียดนามในทะเลตะวันออก เคารพกระบวนการทางการทูตและกฎหมาย ตลอดจนมีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในการรักษาสันติภาพ เสถียรภาพ ความมั่นคง และเสรีภาพในการเดินเรือและการบินเหนือน่านน้ำ ตามอนุสัญญาสหประชาชาติและความสงบเรียบร้อยตามกฎระเบียบ” นางแฮงกล่าว

ออสเตรเลีย ฝรั่งเศส เยอรมนี อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น มาเลเซีย นิวซีแลนด์ ฟิลิปปินส์ สหราชอาณาจักร สหรัฐอเมริกา และเวียดนาม ต่างเพิกถอนการอ้างสิทธิ์ทางประวัติศาสตร์ของจีนเนื่องจากไม่สอดคล้องกับกฎหมายระหว่างประเทศ

“เราได้เห็นแล้วว่าสหรัฐฯ ฝรั่งเศส เยอรมนี สหราชอาณาจักร ออสเตรเลีย และประเทศเพื่อนบ้านของเราในทะเลจีนใต้ ได้ใช้คำตัดสินของอนุญาโตตุลาการเมื่อ พ.ศ. 2559 ต่อการอ้างสิทธิ์ที่ไม่สมเหตุสมผลของจีน” นายเดล โรซาริโอ กล่าวกับสำนักข่าวฟิลิปปินส์สตาร์โกลบอล

รายงานระบุว่า สหรัฐฯ และอีกหลายประเทศได้รักษาสิทธิเสรีภาพในการเดินเรือในทะเลจีนใต้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ที่การอ้างสิทธิ์ทางทะเลของจีนขัดต่อกฎหมายระหว่างประเทศ

“เราภูมิใจที่เห็นว่าประเทศเล็ก ๆ อย่างฟิลิปปินส์สามารถสร้างผลกระทบดังกล่าวต่อโลก เพื่อให้หลักนิติธรรมอยู่เหนือการใช้กำลังอย่างดิบเถื่อนอย่างต่อเนื่องของจีน” นายเดล โรซาริโอกล่าว

ภาพจาก: รอยเตอร์