แม่น้ำโขงมีระดับต่ำจน “น่าเป็นห่วง” ท่ามกลางการเรียกร้องให้จีนเปิดเผยข้อมูลเขื่อนเพิ่มเติม

รอยเตอร์

เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564 คณะกรรมาธิการแม่น้ำโขงกล่าวว่าระดับน้ำในแม่น้ำโขงลดลงจนอยู่ใน “ระดับที่น่าเป็นห่วง” ซึ่งส่วนหนึ่งเกิดจากข้อจำกัดการปล่อยน้ำจากเขื่อนพลังน้ำของจีนที่อยู่ต้นน้ำ และเรียกร้องให้รัฐบาลจีนเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับน้ำทั้งหมด

คณะกรรมาธิการแม่น้ำโขงซึ่งเป็นหน่วยงานระหว่างรัฐบาลระบุว่า เส้นทางน้ำที่สำคัญแห่งนี้ (ในภาพ) ในบริเวณแนวชายแดนลาวกับไทยเปลี่ยนสภาพจากปกติที่มีสีน้ำตาลขุ่นเป็นสีฟ้า ซึ่งเป็นสัญญาณถึงระดับน้ำที่ตื้นเขินและมีตะกอนที่อุดมด้วยสารอาหารในระดับต่ำ โดยส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากข้อกำจัดการปล่อยน้ำจากเขื่อนจิงหงในมณฑลยูนนานของสาธารณรัฐประชาชนจีน

แถลงการณ์เมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมาระบุว่า ปริมาณน้ำฝนที่ต่ำและเขื่อนบริเวณแม่น้ำโขงตอนล่างรวมทั้งลำน้ำสาขา เป็นปัจจัยร่วมที่ส่งผลให้ระดับน้ำในแม่น้ำโขงลดลง

นายวินัย วังพิมูล ผู้อำนวยการส่วนวิชาการ สำนักงานเลขาธิการคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง กล่าวว่า “ระดับน้ำในแม่น้ำโขงเพิ่มขึ้นและลดลงอย่างฉับพลันบริเวณปลายน้ำติดกับเขื่อนจิงหงยาวลงไปจนถึงเวียงจันทน์” ในประเทศลาว

ซึ่งความผันผวนดังกล่าวส่งผลกระทบต่อการอพยพของสัตว์น้ำ การเกษตร และการขนส่ง ที่ประชากรเกือบ 70 ล้านคนต้องพึ่งพาเพื่อการดำรงชีพและเป็นแหล่งความมั่นคงทางอาหาร

“เพื่อช่วยให้ประเทศบริเวณแม่น้ำโขงตอนล่างจัดการกับความเสี่ยงได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เราจึงเรียกร้องให้จีนและประเทศบริเวณแม่น้ำโขงตอนล่างเปิดเผยข้อมูลแผนการปล่อยน้ำให้เราทราบ” นายวินัยกล่าว

คณะกรรมาธิการแม่น้ำโขงระบุว่า แม่น้ำโขงอาจกลับคืนสู่สภาพปกติ หากเขื่อนจีนปล่อยน้ำปริมาณมากออกจากอ่างเก็บน้ำ

กระทรวงการต่างประเทศจีนโต้แย้งข้อค้นพบของคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง โดยเสริมว่า ความแห้งแล้งที่บริเวณปลายน้ำเกิดจากสาเหตุหลายประการ

ใน พ.ศ. 2563 จีนได้ให้คำมั่นสัญญาว่าจะเปิดเผยข้อมูลจากเขื่อนจีนแก่ประเทศกัมพูชา ลาว ไทย และเวียดนาม ซึ่งเป็นสมาชิกคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง

ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2564 รัฐบาลจีนได้แจ้งให้ประเทศเพื่อนบ้านทราบว่าเขื่อนจะเติมน้ำในอ่างเก็บน้ำจนถึงวันที่ 25 มกราคม

คณะกรรมาธิการแม่น้ำโขงระบุว่า ระดับการปล่อยน้ำจากเขื่อนจิงหงอยู่ที่ 785 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาทีในช่วงต้นเดือนมกราคมก่อนจะเพิ่มขึ้นเป็น 1,400 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาทีในช่วงกลางเดือนมกราคม

อย่างไรก็ตาม ระดับเหล่านั้นลดลงอีกครั้งในเดือนกุมภาพันธ์ โดย ณ วันที่ 11 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมามีระดับอยู่ที่ 800 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที คณะกรรมาธิการแม่น้ำโขงระบุ แถลงการณ์ดังกล่าวไม่ได้ระบุถึงการแจ้งเตือนล่าสุดใด ๆ จากรัฐบาลจีน

จีนระบุว่าตั้งแต่ปลายเดือนมกราคม เขื่อนดังกล่าวปล่อยน้ำอย่างต่อเนื่องที่ระดับมากกว่า 1,000 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที ซึ่งเป็นระดับที่มากกว่าการไหลตามธรรมชาติของแม่น้ำโขงเกือบสองเท่า ทั้งนี้ จีนได้เรียกร้องให้คณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง “หลีกเลี่ยงการสร้างความเข้าใจผิดต่อสาธารณชน”

ภาพจาก: ดิแอสโซซิเอทเต็ด เพรส