นักวิเคราะห์กล่าวว่า การแจ้งข้อมูลโดยเจตนาร้ายทำให้เสรีภาพทางวิชาการในจีนหยุดชะงัก
หาน ต้าไห่/วอยซ์ออฟอเมริกานิวส์
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีอาจารย์ประจำวิทยาลัยในจีนจำนวนมากขึ้นเรื่อย ๆ ที่ถูกเลิกจ้าง ไล่ออก หรือแม้กระทั่งถูกจับและตัดสินให้จำคุก หลังจากที่มีผู้นำข้อมูลการ “พูดจาไม่เหมาะสม” ในชั้นเรียนไปแจ้งเจ้าหน้าที่
นักวิเคราะห์กล่าวว่า แนวโน้มที่น่าเป็นห่วงของสิ่งที่เรียกว่า “การรายงานโดยเจตนาร้าย” ในมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ของจีนกำลังแพร่หลายมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยนักวิเคราะห์กล่าวว่า การกระทำดังกล่าวไม่เพียงจำกัดพื้นที่เสรีภาพในการคิดและการแสดงออก แต่ยังเป็นอันตรายต่อคุณภาพของการวิจัยและการอภิปรายทางวิชาการอีกด้วย
เมื่อต้นเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2563 นายเสิ่น จื้อหัว นักประวัติศาสตร์และผู้เชี่ยวชาญด้านสงครามเย็นชาวจีนชื่อดัง ได้กล่าวสุนทรพจน์เกี่ยวกับการกำเนิดและการล่มสลายของสหภาพโซเวียตในการสัมมนาวิชาการซึ่งมีการถ่ายทอดสด แต่วิดีโอดังกล่าวถูกระงับหลังจากบรรยายไปได้หนึ่งชั่วโมง ยังคงไม่มีบทสรุปที่ชัดเจนว่านายเสิ่นพูดอะไรที่เป็นการละเมิดหรือไม่ และมหาวิทยาลัยแคปิตอล นอร์มอล ในปักกิ่งซึ่งเป็นผู้จัดสัมมนาดังกล่าวก็ยังไม่ได้นำวิดีโอกลับมาเผยแพร่ทางออนไลน์
ในแถลงการณ์ฉบับหนึ่ง ทางมหาวิทยาลัยได้กล่าวโทษว่ามีการแจ้งข้อมูลโดยเจตนาร้ายจากนักศึกษาหรือกลุ่มบุคคล ที่ให้ร้ายอาจารย์ที่แถลงหรือแบ่งปันความคิดเห็นซึ่งถูกมองว่าเป็นการท้าทายการปราศรัยอย่างเป็นทางการของพรรคหรือผู้นำพรรคอย่างนายสี จิ้นผิง เลขาธิการใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์จีน (ภาพ: ครูคนหนึ่งสอนวิชาประวัติศาสตร์ให้แก่นักศึกษาที่มหาวิทยาลัยเซาท์เวสต์ในเมืองฉงชิ่ง ประเทศจีน)
มหาวิทยาลัยดังกล่าวร้องเรียนว่า มีการละเมิดการอภิปรายทางวิชาการและเสรีภาพในการพูดอย่างชัดเจน นอกจากนี้ ยังมีข้อสังเกตอีกว่า การบรรยายครั้งนี้เป็นครั้งที่เจ็ดในชุด “สี่ประวัติศาสตร์” และยังเป็นความพยายามของมหาวิทยาลัยที่จะถ่ายทอดเจตนารมณ์การปราศรัยของนายสีเกี่ยวกับการศึกษา “สี่ประวัติศาสตร์” ซึ่งห่างไกลจากการปราศรัยที่มีเจตนาบ่อนทำลายอย่างมาก
“สี่ประวัติศาสตร์” หมายถึง ประวัติศาสตร์ของพรรคคอมมิวนิสต์ ประเทศจีน การปฏิรูปและการเปิดประเทศ และการพัฒนาของระบบสังคมนิยม
เมื่อวอยซ์ออฟอเมริกาถามถึงเหตุการณ์ดังกล่าว นายเสิ่นกลับหัวเราะและกล่าวว่าตนไม่ได้ให้ความสนใจกับการวิพากษ์วิจารณ์ทางออนไลน์มากนัก
“ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตชาวจีน … จะรายงานคุณเมื่อได้ยินสิ่งพวกเขาไม่พอใจ” นายเสิ่นกล่าว
ศาสตราจารย์หยาง เส่าเจิ้ง ซึ่งถูกไล่ออกหลังจากถูกสอดแนมและหลังจากที่นักเรียนรายงานคำกล่าววิพากษ์วิจารณ์พรรคคอมมิวนิสต์จีนใน พ.ศ. 2561 กล่าวกับวอยซ์ออฟอเมริกาว่า พรรคคอมมิวนิสต์จีนทำให้ประชาชนขาดเสรีภาพในการพูด แม้ว่าจะมีการรับประกันในรัฐธรรมนูญของประเทศก็ตาม
“จากภายนอก ผู้รายงานด้วยเจตนาร้ายเหล่านี้เป็นบุคคลที่น่ารำคาญและน่ารังเกียจ แต่หากพวกเขาไม่มีสภาพแวดล้อมเช่นนี้ พวกเขาก็จะไม่สามารถเอาตัวรอดได้แม้ว่าจะต้องการรายงานโดยเจตนาร้ายก็ตาม” นายหยางกล่าว
นายโหยว เซิ่งตง ซึ่งเป็นเหยื่ออีกรายหนึ่งของการกระทำนี้กล่าวว่า การแจ้งข้อมูลโดยเจตนาร้ายเกิดขึ้นอย่างแพร่หลาย เนื่องจากมหาวิทยาลัยหลายแห่งในจีนใช้ผู้ให้ข้อมูลที่เป็นนักศึกษาเป็นหน่วยเฝ้าระวังอาจารย์ เพื่อขจัดความขัดแย้งและเปลี่ยนมหาวิทยาลัยให้เป็นหน่วยงานที่ปกป้องพรรคนับตั้งแต่ในยุคของนายเหมา เจ๋อตง
มหาวิทยาลัยหลายแห่งได้เปิดรับสมัครผู้ให้ข้อมูลเพื่อตรวจตราอาจารย์ ผู้ตรวจตราเหล่านี้จำเป็นต้องรายงานอาจารย์ที่เผยแพร่ความเชื่อเรื่องไสยศาสตร์ ค่านิยมตะวันตก และวิจารณ์หลักการของพรรค อีกทั้งยังมีหน้าที่ตรวจสอบว่าหัวข้อที่จัดอยู่ใน “เจ็ดสิ่งที่ไม่ควรพูดถึง” ตามที่นายสีเสนอใน พ.ศ. 2556 ซึ่งรวมถึงค่านิยมสากลและความผิดพลาดทางประวัติศาสตร์ของพรรคคอมมิวนิสต์จีนนั้น จะไม่ถูกกล่าวถึงในห้องเรียน
ในข้อบังคับสำหรับผู้ให้ข้อมูลที่เป็นนักศึกษา วิทยาลัยการอาชีพเซียนเถาในมณฑลหูเป่ยระบุว่า ผู้ให้ข้อมูลควรรายงานครูที่มีพฤติกรรมเป็นภัยต่อผลประโยชน์ของชาติ นอกจากนี้ วิทยาลัยดังกล่าวยังระบุว่า ควรจะมีการรายงานครู หากคำพูดหรือพฤติกรรมของครูเหล่านั้นขัดกับนโยบายหรือละเมิดข้อบังคับของพรรคคอมมิวนิสต์จีน
นางเอเดรียนนา จาง มีส่วนช่วยในรายงานฉบับนี้
