แห่งกองทัพบกบังกลาเทศ ทำหน้าที่ดูแลสวัสดิการและวินัยของทหารในบังคับบัญชา

พล.ต.โมฮัมหมัด มาห์ฟูเซอร์ ราห์มัน

เจ้าหน้าที่ ฟอรัม

พล.ต.โมฮัมหมัด มาห์ฟูเซอร์ ราห์มัน เข้ารับราชการเป็นนายทหารสัญญาบัตรแห่งกองทัพบกบังกลาเทศตั้งแต่ปี พ.ศ. 2524 และได้รับการเลื่อนยศเป็นพลตรีเมื่อปี พ.ศ. 2554 เขาเคยเป็นผู้บัญชาการกองพันทหารราบหนึ่งกองพัน กรมทหารราบสองกรมและกองพลทหารราบหนึ่งกองพล นอกจากนี้ยังเคยดำรงตำแหน่งเสนาธิการกรม นายทหารเสนาธิการขั้นหนึ่ง และผู้บัญชาการปฏิบัติการทางทหารของกองบัญชาการกองทัพบกบังกลาเทศ นอกจากจะสำเร็จการศึกษาจากวิทยาลัยหน่วยพลาธิการและเสนาธิการทหาร รวมทั้งหลักสูตรสงครามกองทัพในเมืองมิรปุระ ในบังกลาเทศแล้ว เขายังเป็นศิษย์เก่าของวิทยาลัยป้องกันประเทศในกรุงนิวเดลี และราชวิทยาลัยป้องกันประเทศในกรุงลอนดอนอีกด้วย เขาได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตจากมหาวิทยาลัยชาฮันคิรนาคาในบังกลาเทศ และปริญญามหาบัณฑิตสาขาปรัชญาจากมหาวิทยาลัยมาดราสในอินเดีย รวมทั้งปริญญามหาบัณฑิตสาขาการป้องกันประเทศ สงครามศึกษาและการบริหารธุรกิจ เขาเคยตรวจแก้หนังสือเกี่ยวกับความสัมพันธ์ทางการค้าระหว่างอินเดียและบังกลาเทศ และเขียนงานวิจัยเกี่ยวกับ “ยุทธศาสตร์ความมั่นคงนอกแบบเพื่อแก้ไขปัญหาอาชญากรรมข้ามชาติ” ซึ่งอยู่ระหว่างรอตีพิมพ์

คุณมีความรับผิดชอบหลักอะไรบ้างในกองทัพบกบังกลาเทศ

ผมดูแลสวัสดิการของกองทัพบกและวินัยของกำลังพล ผมรับผิดชอบกำลังพลของกองทัพเกือบ 140,000 คน รวมทั้งพลเรือน 15,000 คน และกำลังพลที่เกษียณแล้วอีกราว 100,000 คน ผมรับผิดชอบการบริหารกำลังพลซึ่งมีทั้งทหารและพลเรือน ตลอดจนการพัฒนาและวางแผนอาชีพของกำลังพล ผมมีงานที่ต้องดูแลห้าด้านด้วยกัน ได้แก่ งานด้านการแพทย์ซึ่งครอบคลุมด้านสุขภาพ โรงพยาบาลและการรักษาพยาบาล งานด้านสารวัตรทหารซึ่งจะดูแลงานด้านระเบียบวินัยและพิธีต่าง ๆ งานด้านการบริหารกำลังพลซึ่งครอบคลุมการเกณฑ์บุคลากร เงินเดือนและบำนาญทั้งหมด นอกจากนี้ยังมีงานด้านเอกสาร สวัสดิการและการฟื้นฟูสมรรถภาพ ตัวอย่างเช่น เมื่อกำลังพลเกษียณแล้ว พวกเขาจะยังอยู่กับเรา ดังนั้นเราจึงจำเป็นต้องดูแลสวัสดิการให้พวกเขาด้วย

คุณพูดถึงสวัสดิการของทหาร คุณจัดหาสวัสดิการเพิ่มเติมจากโครงการประกันสังคมของรัฐบาลอย่างนั้นหรือ

เรามีธุรกิจเล็ก ๆ ที่เราทำผ่านกองทุนสวัสดิการของกองทัพบกบังกลาเทศ ซึ่งบริหารจัดการโดยทหารประจำการ กองทุนนี้จัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2541 เพื่อดูแลสวัสดิการของทหาร (ทั้งที่ประจำการอยู่และปลดประจำการแล้ว) เรามีสำนักงานธุรกิจพร้อมกับโรงงานและร้านค้ารวมทั้งอสังหาริมทรัพย์บางส่วน เรามีธนาคารแห่งหนึ่งที่มี 100 สาขาด้วยกัน ดังนั้นจึงค่อนข้างใหญ่ทีเดียว ธุรกิจเหล่านี้เป็นทั้งแหล่งรายได้และช่วยในการปรับตัวของกำลังพลที่เกษียณแล้ว

รายได้ทั้งหมดจะนำไปทำกิจกรรมการกุศลและส่งเสริมสวัสดิการของกำลังพลทั้งที่ยังรับราชการอยู่และเกษียณแล้ว เมื่อประกันสุขภาพไม่ครอบคลุมค่ารักษาพยาบาล เราก็จะนำรายได้จากธุรกิจของเราไปช่วยเหลือกำลังพลและครอบครัวในด้านนี้ ทหารต้องรับราชการอย่างน้อย 15 ปีจึงจะได้เงินบำนาญ ทหารไม่ว่ายศใดก็จะมีอายุราชการและอายุที่ต้องเกษียณสำหรับทุกระดับ ถ้าใครอยากมีอาชีพที่สอง เมื่อไรก็ตามที่เป็นไปได้และถ้ากองทุนมีตำแหน่งว่างอยู่ เราก็ติดต่อให้เข้ามาทำงาน

คุณจัดการฝึกอบรมให้ด้วยหรือไม่

เรามีสถาบันต่าง ๆ มากมายสำหรับฝึกอบรมคนในกองทัพ เรามีวิทยาลัยการแพทย์หกแห่ง มหาวิทยาลัยด้านวิศวกรรมศาสตร์สามแห่ง โรงเรียนบริหารธุรกิจสองแห่ง โรงเรียนพยาบาลสองแห่ง อีกไม่นานจะเปิดวิทยาลัยทันตแพทย์อีกห้าแห่ง การสนับสนุนการศึกษาของประเทศเป็นเรื่องของความรับผิดชอบต่อสังคมที่เรามุ่งมั่นจะทำ นอกจากนี้ เรายังมีโรงเรียนนายร้อยอีก 12 แห่ง ซึ่งมีแนวคิดหลักในเรื่องการพัฒนาความเป็นผู้นำจากสถาบันเหล่านี้ เพราะคนที่เข้ารับการศึกษาในสถาบันคือคนที่จะกลายเป็นผู้นำในภาคส่วนต่าง ๆ คนเหล่านี้ได้รับการฝึกให้เป็นผู้นำ ทั้งการฝึกวินัย ทักษะความเป็นผู้นำ กิจกรรมทางกายภาพ กิจกรรมนอกหลักสูตรซึ่งล้วนแต่เป็นส่วนหนึ่งของหลักสูตรทั้งนั้น

คุณมีแนวทางปฏิบัติอย่างไรกับบทบาทในปัจจุบันของคุณ

ผมมารับตำแหน่งนี้ได้หกเดือนแล้ว (เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2558) มันเป็นงานที่มีอะไรต้องทำมากมาย มีเรื่องสำคัญที่ต้องจัดการทุกวัน มีคนหลายคนเข้ามาพบผม การรับฟังและช่วยแก้ปัญหาให้คนเหล่านี้เป็นสิ่งสำคัญ และอีกประการหนึ่งที่สำคัญก็คือผมต้องไม่มีอคติ

มีเป้าหมายอะไรบ้างที่คุณอยากทำให้สำเร็จในบทบาทปัจจุบันของคุณ

ผมหวังว่าจะสามารถบรรลุเป้าหมายได้สองเรื่องคือ การเพิ่มศักยภาพของผู้หญิงและการศึกษา ผู้หญิงมีความสำคัญต่อกองทัพบก เรามีวิสัยทัศน์ที่จะทำให้ผู้หญิงมีสัดส่วนเท่ากับร้อยละ 25 ของกำลังพลทั้งหมดในกองทัพ ตอนนี้กำลังอยู่ระหว่างดำเนินการแต่อาจต้องใช้เวลาสักระยะ เราเริ่มรับผู้หญิงเข้ากองทัพเมื่อประมาณ 14 ปีก่อน กองทัพบกได้ให้ทหารหญิงรุ่นแรกเข้าประจำการเมื่อช่วงต้นปี พ.ศ. 2558

อีกเรื่องหนึ่งคือการให้การศึกษาแก่กำลังพลในกองทัพของเราเป็นพัฒนาการทางปัญญา การสร้างทหารที่มีความรู้เป็นสิ่งสำคัญมาก ในระดับนานาชาติ เราต้องเผชิญกับเศรษฐกิจฐานความรู้ที่กระจายอยู่ทั่วโลก เราจำเป็นต้องแข่งขัน ใครบางคนในบังกลาเทศกำลังแข่งขันกับใครอีกคนในประเทศจีน ดังนั้น หากเศรษฐกิจปราศจากฐานความรู้ เราก็จะไม่สามารถแข่งกับใครได้ แต่สิ่งที่เราเห็นคือธุรกิจของเราก็พัฒนาไปได้ดี ผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศของเรามีอัตราการเติบโตโดยเฉลี่ยสูงกว่าร้อยละ 6 ตลอดช่วงสองสามทศวรรษที่ผ่านมา ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่าเศรษฐกิจของเราเป็นเศรษฐกิจฐานความรู้ เพราะมิฉะนั้นก็คงจะไม่สามารถเติบโตได้

ดังนั้นเราจึงต้องเป็นกองทัพบนฐานความรู้ในฐานะส่วนหนึ่งของสังคมแห่งการเรียนรู้ มิฉะนั้นกองทัพของเราก็อาจหล่นไปอยู่รั้งท้ายได้ เราได้จัดหลักสูตรการศึกษาเพิ่มขึ้นและปรับปรุงระบบการฝึกอบรมและการศึกษาของเราเพื่อบรรลุเป้าหมายนี้ การเมืองอาจทำให้คุณผิดหวัง เศรษฐกิจอาจทำให้คุณถอดใจ แต่การศึกษาจะไม่มีทางทำเช่นนั้นกับคุณ ถ้าคุณให้การศึกษาคนของคุณ ถ้าคุณให้การศึกษาประเทศของคุณ การเมืองจะไม่ทำให้คุณผิดหวัง เศรษฐกิจจะไม่ทำให้คุณถอดใจ

ปริญญานิพนธ์ระดับดุษฎีบัณฑิตของคุณเป็นเรื่องเกี่ยวกับการค้ายาเสพติด มีความท้าทายอะไรบ้างที่คุณพบ และความท้าทายเหล่านี้เกี่ยวข้องกับภูมิภาคอย่างไร

ความร่วมมือเป็นเรื่องจำเป็น แต่ในทางการเมืองแล้วมีความแตกต่างกันมากระหว่างบังกลาเทศกับประเทศเพื่อนบ้าน (เช่น อินเดียและพม่า) เนื่องจากทั้งสามประเทศมีนโยบายทางการเมืองที่แตกต่างกันมาก ดังนั้น การเจรจาระหว่างทั้งสามประเทศนี้จึงไม่ใช่เรื่องง่าย น่าเสียดายที่ในบริบทของความมั่นคงนั้น หากเราสื่อสารกันไม่ได้ เราก็ไม่สามารถร่วมมือกันได้แม้ว่าเราจะมีผลประโยชน์ในภูมิภาคที่เหมือนกันก็ตาม เราไม่สามารถข้ามชายแดนเพื่อนบ้านได้ ดังนั้น บ่อยครั้งเราจึงตามนักค้ายาเสพติดไม่ทัน เป็นเรื่องยากมากที่ประเทศใดประเทศหนึ่งจะสามารถตอบสนองได้อย่างมีประสิทธิภาพหากต้องทำงานเพียงลำพัง

ปัจจุบัน ปัญหาความมั่นคงรูปแบบใหม่กำลังคุกคามทุกประเทศ เราต้องอาศัยความร่วมมือระหว่างประชาคมโลกเพื่อรับมือกับปัญหาดังกล่าว

อะไรคือสิ่งที่ท้าทายที่สุดสำหรับกองทัพบกบังกลาเทศ

การดำรงไว้ซึ่งการเป็นองค์กรที่เป็นมืออาชีพทั้งในระดับชาติและระดับโลก เราพยายามจะรักษาจุดยืนของเราในฐานะกองกำลังที่มีระเบียบวินัยซึ่งไม่เพียงได้รับการยกย่องว่ายอดเยี่ยมที่สุดในประเทศเท่านั้น แต่ยังควรได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติในฐานะหนึ่งในกองทัพที่มีระเบียบวินัยและความสามารถมากที่สุด นั่นเป็นสิ่งที่สำคัญมากสำหรับเรา เราได้เริ่มทำโครงการต่าง ๆ เพื่อให้ทหารมีโอกาสทางการศึกษามากขึ้นและเข้าใจบทบาทของตนในสังคมประชาธิปไตย

มีความท้าทายอื่น ๆ อีกหรือไม่

การป้องกันการก่อการร้ายยังเป็นเรื่องที่สำคัญยิ่ง ที่ผ่านมาเราประสบความสำเร็จอย่างมากในเรื่องนี้ แต่เราต้องระลึกอยู่เสมอว่าเราเป็นใคร เมื่อศาสนาอิสลามเข้ามาในอนุภูมิภาคนี้ ศาสนานี้ไม่ได้ขัดกับวัฒนธรรมของเราแต่อย่างใด นั่นอาจเป็นเหตุผลว่าทำไมบังกลาเทศจึงยังคงตั้งมั่นอยู่ในความเป็นกลาง เบงกาลีในฐานะชนชาติและบังกลาเทศในฐานะประเทศไม่ต้องการแนวคิดสุดโต่ง แต่ในยุคโลกาภิวัตน์อย่างทุกวันนี้ แนวคิดแบบสุดโต่งก็ยังเป็นภัยคุกคามสำหรับบังกลาเทศเช่นกัน

มีโครงการอื่นที่คุณอยากพูดถึงอีกหรือไม่

เรามีโครงการแลกเปลี่ยนกับหน่วยรบพิเศษสหรัฐฯ หลายโครงการ นอกจากนี้ยังมีการฝึกต่อต้านการก่อการร้ายและพัฒนาขีดความสามารถของกองกำลังร่วมกับหลายประเทศ เราฝึกร่วมกับเนปาล อินเดีย คูเวต กาตาร์และตุรกี

คุณเคยเข้าร่วมภารกิจรักษาสันติภาพกับองค์การสหประชาชาติหรือไม่ และอะไรคือบทเรียนที่สำคัญที่สุดที่คุณได้เรียนรู้จากการเข้าร่วมภารกิจดังกล่าว

ผมเคยเข้าร่วมการปฏิบัติการสนับสนุนสันติภาพกับองค์การสหประชาชาติสองครั้งที่โมซัมบิกและเซียร์ราลีโอน บังกลาเทศเข้าร่วมภารกิจขององค์การสหประชาชาติมากที่สุด และเป็นหนึ่งในประเทศหลักที่ให้การสนับสนุนด้านกำลังทหาร

ที่ประเทศโมซัมบิกตามความเข้าใจของผมนั้น สิ่งที่เราได้เรียนรู้ก็คือบางสังคมต้องสูญเสียวัฒนธรรมของตนเองไปไม่ว่าด้วยเหตุผลใดก็ตาม เจ้าอาณานิคมใช้วิธีการบางอย่างบังคับให้คนลืมภาษาของตนเอง บังคับให้คนลืมศาสนาของตนเอง และบังคับให้คนลืมแม้กระทั่งชื่อของตัวเอง คนเหล่านี้ต้องทนกับการสูญเสียอัตลักษณ์ของตนเอง ดังนั้นจึงมีโอกาสที่จะถูกผู้นำที่ไม่หวังดีหลอกใช้ นี่เป็นตัวอย่างที่แสดงให้เห็นว่าอัตลักษณ์มีความสำคัญอย่างไรและทำไมเราจึงต้องรักษาวัฒนธรรมของเราไว้

คุณมีเป้าหมายอะไรสำหรับบังกลาเทศโดยเฉพาะหรือไม่

การรู้ว่าตัวเราคือใครเป็นเรื่องสำคัญมากและเราก็อยู่อย่างสันติมานานกว่า 5,000 ปีแล้ว ความเห็นต่างอาจเกิดขึ้นได้และแน่นอนทุกสังคมย่อมมีคนที่เห็นต่างกัน สิ่งที่เราทำได้ตอนนี้คือการร่วมมือและช่วยเหลือกันเพื่อให้เราสามารถอยู่อย่างสงบสุขในประเทศที่เราอยู่และมีอิสระทางสังคม การเมืองและเศรษฐกิจ