จีนวางแผนตอบโต้อย่างรุนแรงต่อการทดสอบนิวเคลียร์ของเกาหลีเหนือ
ดิแอสโซซิเอทเต็ด เพรส
หากเกาหลีเหนือยิงจรวดขึ้นสู่อวกาศหรือดำเนินการทดสอบนิวเคลียร์ในช่วงไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้าดังที่บรรดาผู้สังเกตการณ์คาดการณ์ไว้ แน่นอนว่าจีนจะต้องตอบโต้อย่างโกรธเคืองและอาจมีบทลงโทษทางเศรษฐกิจอย่างที่ไม่เคยทำมาก่อน แม้จะเป็นพันธมิตรที่สำคัญที่สุด แต่ก็ยังมีข้อสงสัยว่าจีนจะทำให้เกาหลีเหนือเปลี่ยนใจได้หรือไม่
จีนซึ่งอยู่ฝ่ายเดียวกับเกาหลีเหนือในช่วงสงครามเกาหลีปี พ.ศ. 2493-2496 และยังเป็นคู่ค้าและผู้ให้ความช่วยเหลือรายใหญ่ที่สุด ถูกมองว่าเป็นผู้มีอิทธิพลมากที่สุดต่อเกาหลีเหนือที่ปกครองด้วยระบอบอำนาจนิยมโดยนายคิม จองอึน
อย่างไรก็ตาม มีการตั้งข้อสงสัยกันมานานว่าจีนมีอิทธิพลมากน้อยเพียงใดกับเกาหลีเหนือ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงเวลาเกือบสี่ปีที่ผ่านมานับตั้งแต่ที่นายคิมเข้าสืบทอดอำนาจการปกครองประเทศต่อจากนายคิม จองอิล บิดาที่ถึงแก่อสัญกรรมที่เดินทางไปเยือนประเทศจีนอยู่บ่อยครั้งเพื่อรักษาความสัมพันธ์อันใกล้ชิดกับรัฐบาลจีน
ส่วนนายคิมผู้เป็นบุตรชายยังไม่เคยไปเยือนประเทศจีนหรือมีเจ้าหน้าที่ระดับสูงของจีนมาเยือนกรุงเปียงยาง นายคิมปฏิเสธที่จะเข้าร่วมพิธีสวนสนามอันทรงเกียรติในกรุงปักกิ่งเมื่อช่วงต้นเดือนกันยายน พ.ศ. 2558 แต่ได้ส่ง นายโช รองเฮ เลขาธิการพรรคแรงงานแห่งเกาหลีเหนือที่เป็นพรรครัฐบาลไปเข้าร่วมพิธีแทน
ขณะนี้ ทางการเกาหลีเหนือได้แสดงท่าทีว่าอาจจะยิงดาวเทียมเพื่อฉลองวันครบรอบ 70 ปีของการก่อตั้งพรรคแรงงานแห่งเกาหลีเหนือที่บริหารประเทศอยู่ ณ ปัจจุบันในวันที่ 10 ตุลาคม และประกาศว่าจะเริ่มเปิดโรงงานเชื้อเพลิงปรมาณูใหม่อีกครั้ง ทำให้มีการคาดการณ์ว่าเกาหลีเหนือกำลังเตรียมการทดสอบระเบิดนิวเคลียร์ครั้งที่สี่ ทั้งการทดสอบนิวเคลียร์และการยิงดาวเทียมถือเป็นการละเมิดมติขององค์การสหประชาชาติ เนื่องจากเทคโนโลยีจรวดที่จำเป็นสำหรับการยิงดาวเทียมนั้นสามารถนำไปใช้ในการพัฒนาขีปนาวุธพิสัยไกลได้
การตอบโต้ของจีนเมื่อเกาหลีเหนือประกาศทดลองนิวเคลียร์ครั้งล่าสุดในช่วงฤดูใบไม้ผลิในปี พ.ศ. 2556 นั้นถือว่ามีความรุนแรงในระดับที่ก่อให้เกิดจุดเปลี่ยน จีนเข้าร่วมกับประชาคมนานาชาติอย่างรวดเร็วเพื่อประณามการกระทำดังกล่าว ทำการประท้วงต่อเอกอัครราชทูตเกาหลีเหนือ และมีข้อบ่งชี้บางประการระบุว่าจีนได้ชะลอการไหลเวียนของสินค้าข้ามพรมแดนระหว่างสองประเทศ
การทดสอบนิวเคลียร์ครั้งใหม่หรือการยิงจรวดอาจทำให้จีนใช้มาตรการคว่ำบาตรที่มีอยู่ในปัจจุบันและในอนาคตอย่างจริงจังมากขึ้น
“จีนจะต่อต้านการทดสอบนิวเคลียร์หรือการยิงจรวดอย่างรุนแรง และมั่นใจว่าจะดำเนินการตามมติขององค์การสหประชาชาติในอนาคตอย่างเด็ดขาดมากขึ้น” นายจาง เหลียงกุ้ย ผู้เชี่ยวชาญด้านเกาหลีเหนือประจำสถาบันวิจัยและฝึกอบรมหลักในกรุงปักกิ่งของพรรคคอมมิวนิสต์ที่ปกครองประเทศจีนกล่าว
นอกจากนี้ จีนอาจดำเนินการบางอย่างด้วยตนเอง เช่น การลดปริมาณการค้าข้ามพรมแดน ผู้เชี่ยวชาญของจีนระบุ มาตรการดังกล่าวอาจมุ่งเน้นที่สินค้าโภคภัณฑ์อุตสาหกรรมและสินค้าฟุ่มเฟือยที่นายคิมจำเป็นต้องมีเพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจของเกาหลีเหนือที่กำลังอยู่ในภาวะย่ำแย่ และเพื่อรักษาความภักดีของผู้สนับสนุนรัฐบาล
ข้อมูลเกี่ยวกับความสัมพันธ์ทางการค้าของเกาหลีเหนือเป็นเรื่องยากที่จะเข้าถึง แม้เกาหลีใต้จะประมาณการณ์ว่าการค้าโดยรวมของประเทศคู่แข่งในปี พ.ศ. 2557 มีมูลค่าเพิ่มขึ้นเล็กน้อยที่ 7.61 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ (หรือราว ๆ 2.75 แสนล้านบาท) ซึ่งในจำนวนนี้มีสัดส่วนการค้าระหว่างจีนและเกาหลีเหนือคิดเป็นมูลค่ามากถึง 6.8 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ (หรือราว ๆ 2.46 แสนล้านบาท)
นอกจากนี้ รัฐบาลจีนอาจพิจารณาเพิ่มกองกำลังตามแนวชายแดนระหว่างจีนกับเกาหลีเหนือที่มีความยาว 1,420 กิโลเมตร ซึ่งมีข่าวลือว่าจีนจะดำเนินการในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2558 ในช่วงที่มีการเผชิญหน้ากันระหว่างกองกำลังเกาหลีเหนือและเกาหลีใต้
การทดสอบนิวเคลียร์จะส่งผลกระทบอย่างยิ่งยวดต่อความสัมพันธ์ระหว่างจีนและเกาหลีเหนือที่มีความตึงเครียดอยู่แล้ว ทั้งในระดับรัฐบาลของทั้งสองประเทศและในหมู่ประชาชนจีนที่แสดงความคิดเห็นในเชิงต่อต้านเกาหลีเหนือมากขึ้นเรื่อย ๆ
“สิ่งสำคัญที่สุดคือ ความสัมพันธ์ระหว่างทั้งสองประเทศและในหมู่ประชาชนจะเกิดความเสียหายอย่างมากหากเกาหลีเหนือยืนยันที่จะกระทำการดังกล่าวทั้ง ๆ ที่รู้จุดยืนของจีนเป็นอย่างดี” นายหลู่ เจ้า ผู้เชี่ยวชาญด้านเกาหลีเหนือประจำสถาบันสังคมศาสตร์ในมณฑลเหลียวหนิงที่มีอาณาเขตติดกับชายแดนเกาหลีเหนือกล่าว
นายหลู่กล่าวว่า การดำเนินการดังกล่าวจะทำให้เกาหลีเหนือ “มีความแปลกแยกมากขึ้นในเวทีระดับนานาชาติ” หากรัฐบาลจีนไม่เต็มใจที่จะออกเสียงสนับสนุนพันธมิตรรายนี้ในที่ประชุมต่าง ๆ เช่น ที่ประชุมขององค์การสหประชาชาติ ซึ่งในปี พ.ศ. 2557 จีนได้พยายามระงับการอภิปรายเกี่ยวกับรายงานว่าด้วยเรื่องการละเมิดสิทธิมนุษยชนในเกาหลีเหนือ
