ការផ្លាស់ប្តូរ នុយក្លេអ៊ែរ

បុគ្គលិករបស់ទស្សនាវដ្តី FORUM

ក្នុងអំឡុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ បក្សកុម្មុយនិស្តចិន (CCP) បានបង្កើនកងពលតូចមីស៊ីលប្រយុទ្ធរបស់ខ្លួនទ្វេដងនៅក្នុងកងកម្លាំងរ៉ុក្កែតរំដោះប្រជាជនរំដោះប្រជាជន (PLARF) ដោយបញ្ចេញមីស៊ីលដែលមានសមត្ថភាពបាញ់ក្បាលគ្រាប់ធម្មតា និងនុយក្លេអ៊ែរ និងបច្ចេក​វិទ្យា​បញ្ចៀស​ពីប្រព័ន្ធ​ការពារ​មីស៊ីល។

«បច្ចេកវិជ្ជា និងគំរូនៃការដាក់ពង្រាយអាវុធទាំងនេះ គឺជាសូចនាករសំខាន់នៃទិសដៅនៃកម្លាំងរបស់ប្រទេសចិន» នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍មួយដែលមានចំណងជើងថា៖ «People’s Liberation Army Rocket Force Order of Battle 2023» ដែលបានបោះពុម្ពផ្សាយដោយមជ្ឈមណ្ឌល James Martin សម្រាប់ការសិក្សាអំពីភាពមិនរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអែរនៅវិទ្យាស្ថាន Middlebury នៃការសិក្សាអន្តរជាតិនៅ Monterey ក្នុងរដ្ឋ California។ «ទាំងអស់នេះមិនត្រឹមតែបង្ហាញពីសមត្ថភាពយោធារបស់ចិនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្ហាញពីការភ័យខ្លាច និងគោលគំនិតរបស់ខ្លួន អំពីរបៀបដែលសង្រ្គាមនាពេលអនាគតនៅក្នុងតំបន់នឹងត្រូវបានធ្វើឡើងផងដែរ»។

អ្នកវិភាគបានលើកឡើងថា សញ្ញាមួយទៀតនៃការផ្លាស់ប្តូរយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ចិន – យ៉ាងហោចណាស់នៅលើបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរ – ដែលការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំកងកម្លាំងរ៉ុក្កែតត្រូវបានបង្ហាញនៅក្នុងខែកក្កដាឆ្នាំ 2023 នៅពេលដែលអគ្គលេខាធិការ CCP លោក Xi Jinping បានជំនួសមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បំផុតពីររូបភ្លាមៗរបស់ PLARF។ អ្នក​ខ្លះ​ចាត់​ទុក​វា​ថា​ជា​ការ​រង្គោះរង្គើ​នៃ​ការ​ដឹកនាំ​យោធា​ដ៏​ធំ​បំផុត​របស់​ក្រុង​ប៉េកាំង​ក្នុង​រយៈពេល​ជាច្រើន​ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។ 

ការរុះរើនេះអាចមានពីរផ្នែក។ អ្នកជំនាញបានលើកឡើងថា ជាដំបូងវាបង្ហាញពីការផ្លាស់ប្តូរដ៏មានសក្តានុពលដោយលោក Xi ឆ្ពោះទៅរកអាវុធនុយក្លេអ៊ែរទាំងបី ដែលអាចឱ្យមានការបាញ់បង្ហោះមីស៊ីលនុយក្លេអ៊ែរពីអាកាស ដី ឬសមុទ្រ។ ទីពីរ វាបង្ហាញពីការប៉ុនប៉ងរបស់លោក Xi ក្នុងការលុបបំបាត់មន្រ្តីក្នុងជួររបស់លោកពីអំពើពុករលួយ ហើយដាក់ជុំវិញជាមួយនឹងក្រុមអ្នកស្មោះត្រង់យ៉ាងងប់ងល់ដែលនឹងធ្វើអ្វីដែលគណបក្សនិយាយដោយគ្មានការចោទសំណួរ។ នេះ​រួម​បញ្ចូល​ទាំង​ក្រុម​មេដឹកនាំ​ដែល​មាន​ឆន្ទៈ​ក្នុង​ការ​ប្រើ​កម្លាំង​យោធា​ដើម្បី​បញ្ចូល​តៃវ៉ាន់​ដែល​គ្រប់គ្រង​ដោយ​ខ្លួនឯង ប្រសិនបើ​លោក Xi បញ្ជា​នោះ។  

លោក Lyle Morris មន្ត្រីគោលនយោបាយការបរទេស និងសន្តិសុខជាតិនៅវិទ្យាស្ថានគោលនយោបាយសង្គមអាស៊ី បានប្រាប់ BBC ថា៖ «ការជម្រុះចោលចុងក្រោយគឺមានសារៈសំខាន់ [ខណៈដែល] ប្រទេសចិនកំពុងធ្វើការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងពេញទំហឹងមួយនៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រនុយក្លេអ៊ែរក្នុងរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍មកនេះ»។ «លោក Xi បានពង្រឹងការគ្រប់គ្រង PLA តាមរបៀបដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ប៉ុន្តែវាមិនមានន័យថាការពង្រឹងការគ្រប់គ្រងពេញលេញនោះទេ។ លោក Xi នៅតែព្រួយបារម្ភអំពីអំពើពុករលួយនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលនេះ ហើយបានសញ្ញាមកថាភាពស្មោះត្រង់ទាំងស្រុងចំពោះ [គណបក្ស] មិនទាន់សម្រេចបាននៅឡើយទេ។»

តើមានការបែកបាក់គ្នាក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលឬ?

លោក Xi មានតួនាទីជាប្រធានគណៈកម្មាការយោធាកណ្តាល (CMC) របស់ CCP ហើយដូច្នេះគឺលោកជាមេបញ្ជាការនៃសាខា PLA ទាំងអស់។ លោកទាមទារនូវភាពស្មោះត្រង់ជាដាច់ខាត ហើយបាននឹងកំពុងបង្ក្រាបអំពើពុករលួយដែលសន្មតថាមាននៅពាសពេញក្នុងជួរយោធាចាប់តាំងពីលោកឡើងកាន់អំណាចក្នុងឆ្នាំ 2012 មកនោះ។ ជា​លទ្ធផល លោក Xi ពីមុន​បានជម្រុះចោល​មេដឹកនាំ​ជាន់ខ្ពស់​ផ្សេងទៀត រួមទាំង​លោក Fang Fenghui អតីត​ប្រធាន PLA នៃអគ្គសេនាធិការចម្រុះ។ កាសែត The Washington Post បានរាយការណ៍ថា លោក Fang ត្រូវបានកាត់ទោសឱ្យជាប់គុកអស់មួយជីវិតក្នុងឆ្នាំ 2019 ពីបទពុករលួយ។    

មេដឹកនាំកងកម្លាំងរ៉ុក្កែតពីររូបដែលត្រូវបានបណ្តេញចេញក៏ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាកំពុងត្រូវបានស៊ើបអង្កេតដោយអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់ PLA ចំពោះការចោទប្រកាន់ថាបានធ្វើឱ្យលេចធ្លាយអាថ៌កំបាំងយោធា។ មិនថាលោកឧត្តមសេនីយ៍ Li Yuchao ដែលជាអតីតមេដឹកនាំកងកម្លាំងរ៉ុក្កែត ឬជាអនុប្រធាន និងជាគណៈ​កម្មាធិការ​នយោបាយ PLARF ឧត្តមសេនីយ៍ Liu Guangbin របស់លោកនោះឡើយ គឺមិនត្រូវបានគេឃើញអស់ជាច្រើនសប្តាហ៍មុនពេលការដកចេញរបស់ពួកគេ ហើយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋរបស់ប្រទេសចិនមិនបានផ្តល់ការពន្យល់អំពីកន្លែងលាក់ខ្លួនរបស់ពួកគេ ឬមូលហេតុដែលពួកគេត្រូវបានជំនួសនោះទេ។ 

លោក Drew Thompson ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់មិនមែនជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នៅសាលាគោលនយោបាយសាធារណៈ Lee Kuan Yew នៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិសិង្ហបុរីបានសរសេរនៅក្នុងការវិភាគអំពីផលប៉ះពាល់នៃការផ្លាស់ប្តូរភាពជាអ្នកដឹកនាំ PLARF ថា៖ «ការខ្វះតម្លាភាព ជាពិសេសការពន្យល់ច្បាស់លាស់ដោយអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ភាពជឿជាក់របស់ប្រទេសចិនក្នុងកម្រិតជាច្រើន ហើយធ្វើឱ្យអ្នកវិភាគមិនត្រឹមតែប៉ាន់ស្មានអំពីហេតុផលសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរបុគ្គលិកទាំងនេះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងទៅលើវិសាលភាព និងទំហំនៃអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងផងដែរ»។ «វិចារណញ្ញាណរបស់ខ្ញុំប្រាប់ខ្ញុំថា នេះមិនមែនជាករណីប្រឆាំងអំពើពុករលួយទេ ប៉ុន្តែជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងផ្នែកនយោបាយបន្ថែមទៀត ដើម្បីជំនួសមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សកម្ម និងចូលនិវត្តន៍ ដែលលោក Xi ជឿជាក់ថា បង្ហាញពីហានិភ័យនយោបាយដល់គណបក្សនេះ។ មន្ត្រីទាំងនេះអាចត្រូវបានគេវិនិច្ឆយថាមិនមានភាពស្មោះត្រង់ ឬតិចតួចចំពោះលោក Xi និងគណបក្ស។»

ការជំនួសលោក Li ដោយលោក Wang Houbin ដែលជាអតីតមេបញ្ជាការរងនៃកងទ័ពជើងទឹក PLA (PLAN) ជាប្រធានថ្មីរបស់ PLARF។ ការជំនួសលោក Liu ដោយលោក Xu Xisheng ជាគណៈកម្មការនយោបាយថ្មី។ ការតម្លើងឋានៈរបស់ពួកគេទៅកាន់ PLARF បង្ហាញការផ្លាស់ប្តូរពីការតម្លើងឋានៈបុគ្គលិកដែលកំពុងបម្រើការស្រាប់ហើយនៅក្នុងអង្គភាពនោះ។

អតីតមន្ត្រីផែនការលោក Yao Cheng ដែលបានភៀសខ្លួនទៅសហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីឆ្នាំ 2016 បានប្រាប់វិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក (VOA) ថា លោក Xi បានបាត់បង់ការគ្រប់គ្រងលើកងកម្លាំងរ៉ុក្កែត ហើយបានអះអាងថា PLA កាន់តែមិនមានឆន្ទៈខ្លាំងឡើងក្នុងការសន្យាអំពីភក្តីភាពចំពោះមេដឹកនាំ CCP។ លោកក៏បានហៅលោក Wang ដែលលោកបានបម្រើការនៅក្នុងកងទ័ពជើងទឹកថាជាមេដឹកនាំ «អសមត្ថភាព»។   

លោក Yao បាន​ប្រាប់ទៅ VOA ថា​៖ «​លោកជា​មនុស្ស​ដែល​ចេះ​ស្តាប់​បង្គាប់ និង​ដើរ​តាម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​ចៅហ្វាយ»។ «ចំណុចខ្សោយរបស់លោក គឺលោកបម្រើការងារជាមន្រ្តីបុគ្គលិកយូរមកហើយ ដោយមិនដែលដឹកនាំកងទ័ព និងខ្វះជំនាញជាក់លាក់ឡើយ។ លោកមិនអាចគ្រប់គ្រងកងកម្លាំងគ្រាប់រ៉ុក្កែតបានល្អទេ ពីព្រោះថា មួយគឺលោកជាមនុស្សមិនមានជំនាញពេញលេញ ដែលកងកម្លាំងឥស្សរជននឹងមិនជឿជាក់ទៅលើ ហើយនឹងមានការមើលងាយផងដែរ។»

ទោះបីជាព័ត៌មានលម្អិតជាច្រើនអំពីការរុះរើ PLARF នៅតែជាអាថ៌កំបាំងក៏ដោយ អ្នកវិភាគម្នាក់បានប្រាប់ The China Project នៅខែសីហា ឆ្នាំ 2023 ថាមានរឿងមួយច្បាស់ណាស់គឺថា៖ លោក Neil Thomas អ្នកជំនាញខាងនយោបាយចិននៅមជ្ឈមណ្ឌលវិភាគរបស់វិទ្យាស្ថានគោលនយោបាយសង្គមអាស៊ីសម្រាប់ការវិភាគប្រទេសចិនបានលើកឡើងថា៖ «វាពិបាកណាស់ក្នុងការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយ សូម្បីតែចំពោះមេដឹកនាំដែលមានអំណាចដូចលោក Xi ក៏ដោយ»។ «ការដែលនៅតែមានអំពើពុករលួយនៅក្នុងប្រទេសចិន បន្ទាប់ពីលោក Xi បានចាប់ផ្តើមយុទ្ធនាការប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់លោក មិនមែនជារឿងគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលនោះទេ»។ 

ការជំរុញឱ្យមានការរំពឹងទុកបន្ថែមទៀតអំពីការមិនចុះសម្រុងគ្នានៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលគឺជាសំណួរនៅដើម ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 2023 អំពីស្ថានភាពរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិចិន លោក Li Shangfu ដែលលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំប្រទេសជប៉ុនលោក Rahm Emanuel បានលើកឡើងថានេះគឺមិនត្រូវបានគេឃើញជាសាធារណៈអស់រយៈពេលជាច្រើនសប្តាហ៍មកហើយនោះ។

«ជួរនៅក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់ប្រធានាធិបតី Xi ឥឡូវនេះគឺស្រដៀងទៅនឹងប្រលោមលោករបស់លោស្រី Agatha Christie គឺរឿង ‘And Then Were None’។ ជាដំបូងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស លោក Qin Gang បានបាត់ខ្លួន បន្ទាប់មកមេបញ្ជាការកងកម្លាំងរ៉ុក្កែតក៏បាត់ខ្លួនផងដែរ ហើយឥឡូវនេះ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ លោកឧត្តមសេនីយ៍ Li Shangfu មិនត្រូវបានគេឃើញជាសាធារណៈអស់រយៈពេលពីរសប្តាហ៍មកហើយ។ តើ នរណានឹងឈ្នះការប្រណាំងប្រជែងចំពោះភាពគ្មានការងារធ្វើនេះ? យុវជនចិន ឬគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោក Xi? #MysteryInBeijingBuilding» នេះបើតាមការបង្ហោះនៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម X នៅថ្ងៃទី 7 ខែកញ្ញា របស់លោក Emanuel។

មួយសប្តាហ៍ក្រោយមក របាយការណ៍ព័ត៌មានបានបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរចិនបានដាក់ឱ្យលោក Li ស្ថិតក្រោមការស៊ើបអង្កេតលើការចោទប្រកាន់មិនច្បាស់លាស់ពាក់ព័ន្ធនឹងការទិញសម្ភារយោធា នេះបើតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters បានធ្វើការរាយការណ៍។  

លោក Thompson បានថ្លែងប្រាប់ CNN ថា៖ «រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិទាំងពីរកំពុងប្រឈមមុខនឹងអន្តរការីខាងក្រៅរួមជាមួយនឹងសហគមន៍អន្តរជាតិ។ ពួកគេត្រូវបានដកចេញយ៉ាងមានសក្តានុពលដោយគ្មានការពន្យល់ ឬការពិចារណាចំពោះការយល់ឃើញជាសាកល»។ «នេះជំរុញឱ្យមានវិបត្តិលើទំនុកចិត្តនៅក្នុងប្រទេសចិន។ វាគូសបញ្ជាក់ពីកង្វះតម្លាភាព និងភាពមិនច្បាស់លាស់ទាំងស្រុងនៃការសម្រេចចិត្តនៅក្នុងប្រទេសចិន។»

របាយការណ៍ព័ត៌មានបានលេចឡើងក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ 2023 ថាលោក Li ត្រូវបានបណ្តេញចេញជាផ្លូវការចេញពីតំណេងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ ដោយដកលោកចេញពីមុខតំណែងរដ្ឋរបស់លោកនៅក្នុង CMC និងក្នុងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋចំនួនប្រាំរបស់សាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិន (PRC) ដែលជាមុខតំណែងជាន់ខ្ពស់នៅក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីដែលលើសពីរដ្ឋមន្ត្រីធម្មតា នេះបើយោងតាមសារព័ត៌មាន CNN។ មុនពេលលោក Li ឡើងកាន់តំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិក្នុង ខែមីនា ឆ្នាំ 2023 លោកបានបម្រើការជាប្រធានផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ឧបករណ៍របស់ CMC ទទួលបន្ទុកលើលទ្ធកម្មអាវុធ។ យោងតាមសារព័ត៌មាន CNN បានឱ្យដឹងថា សហរដ្ឋអាមេរិកបានដាក់ទណ្ឌកម្មលោកក្នុងឆ្នាំ 2018 ជុំវិញការទិញអាវុធរបស់ PRC ពីរុស្ស៊ី។

របាយការណ៍ក៏បានបង្ហាញផងដែរថាលោក Qin ស្ថិតនៅក្រោមការស៊ើបអង្កេតរបស់ CCP ជុំវិញ «បញ្ហារបៀបរស់នៅ» ដែលជាឃ្លាដែលជាធម្មតាមានន័យថាការការប្រព្រឹត្តិខុសខាងផ្លូវភេទ នេះបើយោងតាមទស្សនាវដ្តី Forbes។ ប្រភពព័ត៌មានជាច្រើនបានរាយការណ៍ថាលោក Qin ត្រូវបានគេចោទថាមានទំនាក់ទំនងស្នេហា និងបង្កើតកូននៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ 

ផលប៉ះពាល់នៃសុវត្ថិភាព

ឥទ្ធិពលនៃការផ្លាស់ប្តូរភាពជាអ្នកដឹកនាំ PLARF ទៅលើសន្តិសុខ និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់នៅតែមិនទាន់ដឹងនៅឡើយ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ចំណាត់ការរបស់លោក Xi បានជំរុញឱ្យមានការសន្ទនាអំពីលទ្ធភាពនៃឧបាយកលនុយក្លេអ៊ែរ ដែលនឹងជួយពង្រឹងសមត្ថភាពរារាំងនុយក្លេអ៊ែររបស់ PLA។

លោក Chang Ching អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​នៅ​សមាគម​សម្រាប់​ការ​សិក្សា​យុទ្ធសាស្ត្រ​ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​តៃប៉ិ​បាន​ប្រាប់ VOA ថា PLA «នៅទីបំផុតនឹងរួមបញ្ចូលសមត្ថភាពការពារ និងប្រយុទ្ធដោយប្រើនុយក្លេអ៊ែររបស់កងទ័ពជើងទឹក និងទ័ពអាកាស។ នេះ​ជា​និន្នាការ​ដែល​ជៀស​មិន​រួច»។ «ខ្ញុំជឿថា មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធនឹងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ទាំងកងទ័ពជើងទឹក និងទ័ពអាកាស បានបម្រើការក្នុងកងកម្លាំងរ៉ុក្កែតរួចហើយ មុនពេលមានការរុះរើថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលនេះ។ ទីបំផុត​ចិន​ឈាន​ទៅ​រក​កម្លាំង​នុយក្លេអ៊ែរ​ដែល​មាន​រចនាសម្ព័ន្ធ​បញ្ជាការ​បង្រួបបង្រួម។»

លោក Chang បានលើកឡើងថា អ្នកខ្លះបានចោទសួរថា តើលោក Wang ដែលជាមេដឹកនាំកងកម្លាំងរ៉ុក្កែតថ្មី ធ្លាប់ធ្វើការនៅក្នុងអង្គភាពមីស៊ីលនុយក្លេអ៊ែររបស់ PLAN ឬប្រសិនបើអនុប្រធានថ្មីរបស់លោក គឺលោក Xu ដែលមានបទពិសោធន៍ជាមួយកងអនុសេនាធំនៃក្រុមទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់កងទ័ពអាកាស។ ប្រសិនបើមានទាំងពីរ នោះអាចជំរុញឱ្យមានការឆក់ឱកាសលើកទីបី។ 

ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក (DOD) ប៉ាន់ប្រមាណថា ទីក្រុងប៉េកាំងបានស្តុកទុកក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរចំនួន 400 បន្ថែមទៀត ខណៈដែលខ្លួនកំពុងឆ្ពោះទៅរកការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងជាងនេះ ដើម្បីបញ្ជូនវាទៅតាមអាកាស ផ្លូវគោក ឬសមុទ្រ។ អ្នកជំនាញបានព្យាករថា PRC នឹងមានក្បាលគ្រាប់ច្រើនជាង 1 000 នៅចុងទសវត្សរ៍នេះ មេបញ្ជាការយុទ្ធសាស្ត្រសហរដ្ឋអាមេរិក (USSTRATCOM) លោកឧត្តមសេនីយ៍ Anthony Cotton បានប្រាប់គណៈកម្មាធិការសេវាប្រដាប់អាវុធរបស់សភាអាមេរិកស្តីពីកងកម្លាំងយុទ្ធសាស្រ្តក្នុង ខែមីនា ឆ្នាំ 2023។

យោងតាម Cotton បានឱ្យដឹងថា ដោយមិនមានការរឹតបន្តឹងដោយការកំណត់សន្ធិសញ្ញាគ្រប់គ្រងអាវុធនោះ CCP នឹងធ្វើការដាក់ពង្រាយ
មីស៊ីលចល័តជំនាន់ថ្មី រួមជាមួយនឹងយានជំនិះដែលអាចកំណត់គោលដៅបានដោយឯករាជ្យជាច្រើន និងសមត្ថភាពជំនួយក្នុងការជ្រៀតចូល។

Cotton បានលើកឡើងថា សមត្ថភាពនុយក្លេអ៊ែររបស់ CCP លើសពីអ្វីដែលគោលនយោបាយបានប្រកាសជាយូរមកហើយរបស់ខ្លួនអំពី «ការរារាំងអប្បបរមា» ហើយសមត្ថភាពរបស់ PLA កំពុងកើនឡើងក្នុងអត្រាគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ។ ទីក្រុងប៉េកាំងកំពុងធ្វើឱ្យមានការវិនិយោគ «យ៉ាងច្រើន» ដើម្បីពង្រីកសារពើភ័ណ្ឌនៃវេទិកាចែកចាយនុយក្លេអ៊ែរ តាមផ្លូវអាកាស ផ្លូវគោក និងសមុទ្រ និងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដើម្បីគាំទ្រដល់ការពង្រីកកម្លាំងនុយក្លេអ៊ែរយ៉ាងសំខាន់របស់ខ្លួន។

Cotton បានលើកឡើងថា «គន្លងនៃភាពជឿនលឿនផ្នែកនុយក្លេអ៊ែររបស់ PRC ចង្អុលទៅឃ្លាំងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរដ៏ធំ និងដ៏សម្បូរបែបជាមួយនឹងសមត្ថភាពវាយលុកលើកដំបូង និងកម្រិតខ្ពស់នៃភាពទ្រទ្រង់បានយូរ ភាពជឿជាក់ និងប្រសិទ្ធភាព»។ «នៅពេលដែលត្រូវបានពិចារណានៅក្នុងបរិបទនៃការវិនិយោគដ៏ច្រើនរបស់ខ្លួននៅក្នុង NC3 [ការបញ្ជានុយក្លេអ៊ែរ ការគ្រប់គ្រង និងប្រតិបត្តិការទំនាក់ទំនងសហគ្រាស] ក៏ដូចជាការបង្កើនការត្រៀមខ្លួន ទំនើបកម្មនុយក្លេអ៊ែររបស់ PRC បានគូសបញ្ជាក់ពីសមត្ថភាពថ្មីៗដែលអាចផ្តល់ឱ្យនូវវិសាលគមនៃជម្រើសវាយលុកលើកដំបូងជាមុន និងអំឡុងពេលមានវិបត្តិ ឬជម្លោះធម្មតា។ PRC ប្រហែលជាជឿថាអាវុធនុយក្លេអ៊ែរតំណាងឱ្យធាតុផ្សំសំខាន់នៃយុទ្ធសាស្ត្រប្រឆាំងអន្តរាគមន៍របស់ខ្លួន ហើយអាចប្រើអាវុធទាំងនេះដោយបង្ខិតបង្ខំប្រឆាំងនឹងជាតិ សម្ព័ន្ធមិត្ត ឬដៃគូរបស់យើង។»  

ការធ្វើទំនើបកម្មក្នុងល្បឿនគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ

ដូច USSTRATCOM ដែរ បញ្ជាការភាគខាងជើងរបស់អាមេរិក (USNORTHCOM) ចាត់ទុកថា ជាការព្រួយបារម្ភអំពីល្បឿនដែល
PLA បន្តការ​ធ្វើទំនើ​បកម្ម។ 

អគ្គមេបញ្ជាការ USNORTHCOM លោក Glen D. VanHerck បានជម្រាបជូនគណៈកម្មាធិការសេវាកម្មប្រដាប់អាវុធនៃសភាអាមេរិកនៅខែមីនា ឆ្នាំ 2023 ថា៖ «វានឹងជាភាពល្ងង់ខ្លៅក្នុងការគិតថា ភាពរួសរាន់របស់ពួកគេក្នុងការអភិវឌ្ឍឧបករណ៍កម្រិតខ្ពស់លើអ៊ីនធឺណិង ដែលជាសមត្ថភាពសម្រាប់ដែនសមុទ្រ និងបច្ចេកវិទ្យាលឿនជាងសំឡេងមានតែផលប៉ះពាល់ក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះ ស្របពេលដែល PRC បន្តអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពធម្មតា និងយុទ្ធសាស្ត្ររយៈចម្ងាយឆ្ងាយក្នុងកម្រិតខ្ពស់ក៏ដូចជាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចាំបាច់ដើម្បីព្យាករអំណាចយោធានៅរយៈចម្ងាយកាន់តែឆ្ងាយ»។ «ការគាំទ្រកំណើននេះគឺជាការពង្រីកយ៉ាងឆាប់រហ័ស ដែលកំពុងដំណើរការសម្រាប់ PRC ដើម្បីពង្រីកស្តុកនុយក្លេអ៊ែររបស់ពួកគេពីអ្វីដែល DOD ប៉ាន់ស្មានថា នាពេលបច្ចុប្បន្នមានអាវុធនុយក្លែអ៊ែរជាង 400 ក្បាលគ្រាប់រហូតដល់ប្រហែល 1 500 ក្បាលគ្រាប់នៅឆ្នាំ 2035»។

អ្នកវិភាគពីប្រភពបើកចំហផ្តល់នូវការចង្អុលបង្ហាញអំពីការលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការធ្វើទំនើបកម្មនុយក្លែអ៊ែរ ប៉ុន្តែការស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀតគឺត្រូវការជាចំបាច់ក្នុងការលាតត្រដាងឱ្យដឹងអំពីវិសាលភាពនៃផែនការរបស់លោក Xi។

លោកស្រី Fiona Cunningham ជំនួយការសាស្រ្តាចារ្យផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៅសាកលវិទ្យាល័យ Pennsylvania និងជាអ្នកប្រាជ្ញដែលមកចូលរួមក្នុងកម្មវិធីគោលនយោបាយនុយក្លេអ៊ែរនៅ Carnegie Endowment for International Peace បានរៀបរាប់ក្នុងរបាយការណ៍កាលពីខែមិថុនាឆ្នាំ 2023 របស់លោកស្រីដែលមានចំណងជើងថា «លក្ខណៈមិនច្បាស់លាស់អំពីកម្មវិធីទំនើបកម្មនុយក្លេអ៊ែររបស់ចិន» ដែលត្រូវបានបោះពុម្ពដោយសមាគមគ្រប់គ្រងអាវុធដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនឌីស៊ីថា៖ «ការវិភាគពីសមត្ថភាពដែលកំពុងអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសចិនបង្កើតសំណួរច្រើនជាងចម្លើយ» ។ «ចិនកំពុងកសាងសមត្ថភាព ដែលបង្កើនសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការសងសឹកក្រោយការវាយប្រហារនុយក្លេអ៊ែរ និងសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការគំរាមកំហែងលើការប្រើប្រាស់នុយក្លេអ៊ែរជាលើកដំបូង ដើម្បីបានអនុភាពដោយការបង្ខិតបង្ខំនៅក្នុងជម្លោះធម្មតា។ ឥឡូវនេះ ខ្លួនអាចធ្វើអ្វីមួយដោយប្រើកម្លាំងនុយក្លេអ៊ែរ ដែលខ្លួនមិនបានធ្វើនាពេលអតីតកាលនោះទេ។

ការផ្លាស់ប្តូរបែបនេះ លោកស្រី Cunningham អះអាង ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អ្នកបង្កើតគោលនយោបាយ និងអ្នកវិភាគដែលមានទំនុកចិត្ត ថា លោក Xi នឹងប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដោយការអស់សង្ឃឹមតែប៉ុណ្ណោះ។

«ហេតុអ្វីបានជាចិនរង់ចាំរហូតដល់ពេលឥឡូវនេះ ក្នុងការកសាងសមត្ថភាពឆ្លើយតបកាន់តែខ្លាំងឡើង? ហេតុអ្វីបានជាចិនវិនិយោគលើមូលដ្ឋានស៊ីឡូ បន្ទាប់ពីរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍នៃការស្វែងរកកម្លាំងនុយក្លេអ៊ែរចល័តបន្ថែមទៀត ដើម្បីបង្កើនភាពរស់រានមានជីវិតនៃឃ្លាំងអាវុធរបស់ខ្លួន? តើចិនកំពុងអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពដែលអាចធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរលឿនជាងមុនទៅកាន់ជំហរប្រើលើកដំបូងនៅពេលអនាគតជាការការពារ ឬសម្រាប់ហេតុផលផ្សេងទៀតដែរឬទេ?» នេះគឺជាសំណេររបស់លោក​ស្រី Cunningham។ «មានកត្តាមួយចំនួនដែលអាចធ្វើទៅបានក្នុងការជំរុញឱ្យមានការធ្វើទំនើបកម្មនុយក្លេអ៊ែររបស់ចិន។ ការស្រាវជ្រាវថ្មីបង្ហាញថា ការវិវឌ្ឍនៃសមត្ថភាពរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមានទំនួលខុសត្រូវយ៉ាងហោចណាស់មួយផ្នែកសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរ ប៉ុន្តែប្រតិកម្មរបស់ប្រទេសចិនចំពោះការអភិវឌ្ឍបែបនេះគឺខ្លាំងជាងកាលពីអតីតកាល ដែលបង្ហាញថាកត្តាផ្សេងទៀតទំនងជាកំពុងតែដំណើរការ»។  ο

ទស្សនាវដ្តី FORUM បានផ្អាកការបកប្រែអត្ថបទប្រចាំថ្ងៃសម្រាប់គេហទំព័រជាភាសាខ្មែរ។ សូមមើលភាសាដទៃទៀតសម្រាប់ខ្លឹមសារប្រចាំថ្ងៃ។