កិច្ចព្រមព្រៀងលើសព្វាវុធរវាងកូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៊ីធ្វើឱ្យតំបន់មានអស្ថិរភាព និងកាត់បន្ថយកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដោយមិនរីកសាយភាយនៃអាវុធប្រល័យលោក

បុគ្គលិករបស់ទស្សនាវដ្តី FORUM

សកម្មភាពរបស់កូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៊ីកំពុងធ្វើឱ្យខូចដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងចំពោះការមិនរីកសាយភាយនៃអាវុធប្រល័យលោកដល់ពហុជាតិនៅក្នុងឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។ លោកស្រី Sue Mi Terry អ្នកជំនាញកូរ៉េ និងជាអតីតអ្នកវិភាគនៃទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់កណ្តាល បានលើកឡើងនៅក្នុងឧបកថានៃស៊េរីនៃវិប Capital Cable នៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រ និងអន្តរជាតិ ថា​ ការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងទីក្រុងមូស្គូ និងទីក្រុងព្យុងយ៉ាង នឹងផ្តល់ជូនរបបផ្តាច់ការរបស់កូរ៉េខាងជើង នូវលទ្ធភាពទទួលបានការស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ ការវិភាគ និងបច្ចេកវិទ្យាសម្ងាត់ ដើម្បីពន្លឿនកម្មវិធីបាលីស្ទិក និងអាវុធនុយក្លេអ៊ែដែលត្រូវបានហាមឃាត់របស់ខ្លួននោះ។

នៅក្នុងជំនួបជាមួយមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង លោក Kim Jong Un នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ 2023 ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក Vladimir Putin បានសបញ្ជាក់ថា រុស្ស៊ីនឹងជួយកូរ៉េខាងជើង បាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបឈ្លបយកការណ៍ បន្ទាប់ពីមានការប៉ុនប៉ងបរាជ័យចំនួនពីរលើកដោយរបបនេះកាលពីដើមឆ្នាំ។

បើយោងតាមទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Yonhap បានឱ្យ​ដឹងថា សេវាស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ជាតិរបស់កូរ៉េខាងត្បូងបានរាយការណ៍ថា ជំនួយផ្នែកបច្ចេកទេសរបស់ទីក្រុងមូស្គូបានអនុញ្ញាតឱ្យកូរ៉េខាងជើងបង្ហោះផ្កាយរណបដំបូងរបស់ខ្លួនទៅក្នុងគន្លងតារាវិថីពីរខែក្រោយមក។ ទង្វើរបស់រុស្ស៊ី ប្រឆាំងនឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍ ដែលហាមឃាត់កម្មវិធីមីស៊ីលរបស់កូរ៉េខាងជើង រួមទាំងគ្រាប់រ៉ុក្កែតដែលបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបផងដែរ។​​

ប្រទេសជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និងសហរដ្ឋអាមេរិកបានថ្កោលទោសចំពោះការរៀបចំជំនួបរវាងលោក Kim និងលោក Putin ដែលតាមរយៈជំនួបនោះ កូរ៉េខាងជើងនឹងទទួលបានជំនួយផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាជាថ្នូរនឹងគ្រាប់បែកដែលរុស្ស៊ីប្រើប្រាស់ ដើម្បីធ្វើសង្គ្រាមដោយមិនមានការ​បង្កហេតុរបស់ខ្លួនលើអ៊ុយក្រែននោះ។

រូបភាពផ្កាយរណបពីចុងឆ្នាំ 2023 បង្ហាញអំពីការកើនឡើងនៃការដឹកជញ្ជូននៅកំពង់ផែ Najin នៅភាគឦសានប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ដែលមន្ត្រីអាមេរិកលើកឡើងថា ទីក្រុងព្យុងយ៉ាងកំពុងប្រើប្រាស់ ដើម្បីដឹកជញ្ជូនកាំភ្លើងធំទៅកាន់ប្រទេសរុស្ស៊ី នេះបើយោងតាមគេហទំព័រ Beyond Parallel របស់ CSIS។ ការ​ដោះដូរ​បែប​នេះ​រំលោភ​លើ​បម្រាម​របស់​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ស្តីពី​ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​អាវុធ​ជាមួយនឹង​កូរ៉េ​ខាង​ជើង។

ប្រទេសរុស្ស៊ី ដោយមានការចូលរួមពីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន (PRC) បានរារាំងវិធានការរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិនាពេលថ្មីៗនេះ ក្នុងការទប់ស្កាត់កម្មវិធីសព្វាវុធរបស់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាង បន្ទាប់ពី PRC និងរុស្ស៊ីបានគាំទ្រសេចក្ដីសម្រេចចិត្ដចំនួន 10 ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2006 មក ដែលដាក់ទណ្ឌកម្មកូរ៉េខាងជើងសម្រាប់ការផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែ និងសកម្មភាពពាក់ព័ន្ធ។

ទណ្ឌកម្មថ្មីបំផុតដែលត្រូវបានអនុម័តក្នុងឆ្នាំ 2017 បានប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងការរឹតបន្តឹងអំពីការនាំចេញប្រេង ប្រសិនបើរបបលោក Kim បានបាញ់មីស៊ីលប៉ាលីស្ទីកអន្តរទ្វីប។ យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ បន្ទាប់​ពី​ការ​បាញ់​មី​ស៊ី​ល​បែប​នេះ PRC និង​រុ​ស្ស៊ី​បាន​វេតូចំពោះ​សេចក្ដីសម្រេច ​ឆ្នាំ​ 2022 ដែលបាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​មានការដាក់​ទណ្ឌកម្ម​បន្ថែម​ទៀត។

លោក Robert King អតីតបេសកជនពិសេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សកូរ៉េខាងជើង បានថ្លែងប្រាប់នៅលើកម្មវិធី Capital Cable ក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 2023 ថា លោក Kim ទំនងជានឹងធ្វើសកម្មភាពដោយក្អេងក្អាងដោយសារតែទំនាក់ទំនងដែលកំពុងកើនឡើងរបស់លោកជាមួយនឹងរុស្ស៊ី និងបំណងប្រាថ្នារបស់លោកក្នុងការបង្វែរការយកចិត្តទុកដាក់ពីកង្វះអាហារ និងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែអាក្រក់ទៅនៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងជើងនោះចេញ។

លោកបានបន្ថែមទៀតថា ទោះបីជា PRC និងរុស្ស៊ីមិនចង់ឱ្យប្រទេសកូរ៉េខាងជើងមានបញ្ហាប្រទូសរ៉ាយដែលនឹងទាញពួកគេឱ្យធ្លាក់ចូលទៅក្នុងជម្លោះក៏ដោយនោះ ក៏លោក Putin និងអគ្គលេខាធិការបក្សកុម្មុយនិស្តចិន លោក Xi Jinping បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ពួកគេនឹងមិនគាំទ្រការអំពាវនាវអន្តរជាតិឱ្យលុបបំបាត់នុយក្លេអ៊ែនៅឧបទ្វីបកូរ៉េនោះដែរ។

លោកស្រី Terry បានលើកឡើងថា ទីក្រុងប៉េកាំង និងទីក្រុងមូស្គូបានបង្ហាញអំពី «ការមិនមានឆន្ទៈសោះតែម្ដង» ដើម្បីគ្រប់គ្រងការអភិវឌ្ឍសព្វាអាវុធដែលធ្វើឱ្យមានអស្ថិរភាព របស់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាង។ លោកស្រីបានលើកឡើងថា «កូរ៉េខាងជើងនឹងបន្តធ្វើសកម្មភាពដោយនិទណ្ឌភាព» ដោយបានបន្ថែមទៀតថា សហរដ្ឋអាមេរិក សម្ព័ន្ធមិត្ត និងដៃគូរបស់ខ្លួនកំពុងផ្តោតលើការទប់ស្កាត់ការឈ្លានពានរបស់កូរ៉េខាងជើង។

ទីក្រុងសេអ៊ូល តូក្យូ និងវ៉ាស៊ីនតោន នៅតែបន្តអំពាវនាវឱ្យមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអន្តរជាតិ  ដើម្បីទប់ទល់នឹងការអភិវឌ្ឍនុយក្លេអ៊ែ និងមីស៊ីលរបស់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាង និងចោរកម្មតាមអ៊ីនធឺណិត និងការផ្ទេរអាវុធខុសច្បាប់ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យវាដំណើរការ។ ប្រជាជាតិនានាក៏បានបង្កើនភាពអាចមើលឃើញនៃភាពជាដៃគូត្រីភាគី និងពង្រឹងសមយុទ្ធយោធាផងដែរ។

ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខរបស់ប្រទេសនានាបានជួបប្រជុំគ្នានៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ 2023 ហើយបានសន្យាថា នឹងជំរុញការឆ្លើយតបចំពោះការសាកល្បងមីស៊ីលខុសច្បាប់ និងសកម្មភាពអវកាសរបស់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាងជាមួយនឹងការចែករំលែកព័ត៌មានពេលវេលាជាក់ស្តែងចាប់ពីខែនោះ។ នេះបើយោងតាម The Associated Press បានរាយការណ៍មក។ អូស្ត្រាលី ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និងសហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានដាក់ទណ្ឌកម្មបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិដែលកាន់កាប់ដោយបរទេសរបស់ភ្នាក់ងារកូរ៉េខាងជើង ដែលគាំទ្រកម្មវិធីអាវុធប្រល័យលោកនោះផងដែរ។

ទស្សនាវដ្តី FORUM បានផ្អាកការបកប្រែអត្ថបទប្រចាំថ្ងៃសម្រាប់គេហទំព័រជាភាសាខ្មែរ។ សូមមើលភាសាដទៃទៀតសម្រាប់ខ្លឹមសារប្រចាំថ្ងៃ។