ប្រជាជាតិពិចារណាទៅលើជម្រើសផ្លូវពាណិជ្ជកម្ម ខណៈដែលសមត្ថភាពច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកាខិតជិតដល់កម្រិតអតិបរមា

បុគ្គលិករបស់ទស្សនាវដ្តី FORUM

ប៉ុន្មាននាទីក្រោយពាក់កណ្តាលអធ្រាត្រថ្ងៃទី 11 ខែកក្កដាឆ្នាំ 2021 នាវាផ្ទុកទំនិញដុលប្រភេទ MV Galapagos និងកប៉ាល់កុងតឺន័រ Zephyr Lumos បានបុកគ្នា ខណៈដែលកប៉ាល់ដ៏ធំទាំងពីរនេះបានធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកាពីឆ្នេរសមុទ្រភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ ភាពងងឹតនៃសមុទ្រ និងផ្ទៃមេឃនឹងត្រូវបានបានបំភ្លឺដោយចរន្តពន្លឺរុករកពីនាវាជាង 250 គ្រឿងដែលរុករកផ្លូវតូចចង្អៀតដែលតភ្ជាប់មហាសមុទ្រឥណ្ឌា និងប៉ាស៊ីហ្វិកជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីចែកចាយប្រេងឥន្ធនៈ និងទំនិញជាច្រើនរបស់ពិភពលោក។

យោងតាមរបាយការណ៍ឧស្សាហកម្ម ឧបទ្ទវហេតុបុកទង្គិចនេះ ដែលត្រូវបានដាក់បន្ទោសលើការដំណើរការខុសប្រក្រតីនៃប្រព័ន្ធចង្កូតរបស់នាវា Galapagos បណ្តាលឱ្យមានប្រហោងមួយនៅផ្នែកកណ្តាលនៃនាវាដែលមានប្រវែង 225 ម៉ែត្រ និងត្រូវបានបញ្ឈប់ការធ្វើដំណើររបស់ខ្លួនពីភាគខាងកើតប្រទេសអូស្ត្រាលីទៅកាន់ភាគខាងកើតប្រទេសឥណ្ឌា។ មិនមានអ្នករងរបួសនៅលើនាវាដែលមានទង់ជាតិប្រទេសម៉ាល់តា ឬនាវា Zephyr Lumos ដែលមានទង់ជាតិចក្រភពអង់គ្លេស ដែលមានប្រវែង 366 ម៉ែត្រ ដែលបានចូលបម្រើការពីប៉ុន្មានខែមុន ហើយកំពុងធ្វើដំណើរពីប្រទេសសិង្ហបុរីទៅកាន់ព្រែកជីកស៊ុយអេ។ ប៉ុន្តែ​ប្រេង​បាន​ហៀរ​ចេញ​ពីប្រហោងនៅ​លើផ្នែកខាងស្ដាំ​របស់នាវាដឹកជញ្ជូន ហើយរាលដាលលើផ្ទៃទឹក។

ការបុកទង្គិចនេះគឺជាការរំឮកដ៏ជាក់ស្ដែងអំពីស្ថានភាពមិនច្បាស់លាស់នៃចំណុចកាត់ផ្ដាច់នៃដែនសមុទ្រ ដែលគ្រោះថ្នាក់ ការរាំងស្ទះ ជម្លោះ ឬការលួចប្លន់តាមសមុទ្រអាចរារាំងពាណិជ្ជកម្មសកលបាន។ ច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកាដែលមានរាងជាជីវឡាវ ដែលបំបែកឧបទ្វីបម៉ាឡេ ពីកោះស៊ូម៉ាត្រា ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី មានចម្ងាយត្រឹមតែ 2,7 គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ ដែលប្រហែលប្រាំពីរដងនៃនាវា Zephyr Lumoses ដាក់តម្រង់ជួរបន្តពីក្រោយគ្នានោះ។

វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់អាស៊ាន និងអាស៊ីបូព៌ាបានរាយការណ៍ថា នាវាប្រហែល 100 000 គ្រឿងក្នុងមួយឆ្នាំដែលធ្វើដំណើរតាមផ្លូវទឹកនេះ ដែលជាផ្លូវសមុទ្រខ្លីបំផុតរវាងមហាសមុទ្រ ប៉ុន្តែមានជម្រៅត្រឹមតែ 23 ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះនៅតាមកន្លែងភាគច្រើន។ ទំនិញរបស់នាវាទាំងនោះតំណាងឱ្យពាណិជ្ជកម្មដែលមានចំនួនប្រមាណ 3,5 ទ្រីលានដុល្លារ ក្នុងនោះរួមមានឧស្ម័នធម្មជាតិរាវ និងប្រេងដែលមានប្រហែល 90% នៃការនាំចូលថាមពលរបស់ប្រទេសជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង និងប្រហែល 80 ភាគរយពីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។

ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ 2030 ចរាចរណ៍ដឹកជញ្ជូនត្រូវបានព្យាករថានឹងលើសពីសមត្ថភាពរបស់ច្រកសមុទ្រ ហើយកាលកំណត់ដែលជិតមកដល់នេះបានជំរុញឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ទូទាំងឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក និងលើសពីការកំណត់ផ្លូវពាណិជ្ជកម្មផ្សេងទៀត។ សហរដ្ឋអាមេរិក សម្ព័ន្ធមិត្ត និងដៃគូធានានូវវិបុលភាពសេដ្ឋកិច្ចតាមរយៈផ្លូវឆ្លងកាត់សមុទ្រប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងមានសន្ដិសុខ។

​កាសែត Bangkok Post បានរាយការណ៍ថា ជម្រើសជំនួសទៅកាន់ច្រកសមុទ្រត្រូវបានរត្រូវបានស្នើឡើងស្ទើរតែភ្លាមៗបន្ទាប់ពីទីក្រុងកំពង់ផែត្រូវបានដាក់ឈ្មោះថាជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់នៅក្នុងសតវត្សទី 16 រួមទាំង «សំណើដែលមានអាយុកាលរាប់សតវត្សរ៍ ដើម្បីជីក​ប្រឡាយតាមនៅតំបន់ Isthmus of Kra»។

រដ្ឋបាល​ព័ត៌មាន​ថាមពល​អាមេរិក (EIA) បានពន្យល់ថា ប្រសិនបើគ្មានការចូលទៅកាន់ច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកាដែលដឹកជញ្ជូនប្រហែលជាបីដងច្រើនជាងព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា និងព្រែកជីកស៊ុយអេ រួមបញ្ចូលគ្នាទេ «ជិតពាក់កណ្តាលនាវាដឹកទំនិញពិភពលោកនឹងត្រូវតម្រូវឱ្យផ្លាស់ប្តូរទិសដៅជុំវិញប្រជុំកោះឥណ្ឌូណេស៊ី» ដូចជាតាមរយៈច្រក Lombok ឬ Sunda ជាដើម។

ជាឧទាហរណ៍ ការបង្វែរឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រ Lombok នឹងបង្កើនការធ្វើដំណើរដោយប៉ាន់ប្រមាណ 4 600 គីឡូម៉ែត្រ និង 170 ម៉ោង ដែលការចំណាយកើនឡើង 20%។ EIA បានរាយការណ៍ថា «ការបញ្ជូនបន្តនឹងភ្ជាប់សមត្ថភាពដឹកជញ្ជូនសកល បន្ថែមលើថ្លៃដឹកជញ្ជូន និងអាចប៉ះពាល់ដល់តម្លៃថាមពល»។

ដៃគូដូចជាឥណ្ឌូណេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី និងសិង្ហបុរី ស្វែងរកវិធានការប្រឆាំងការលួចប្លន់តាមសមុទ្រ និងកាត់បន្ថយការប៉ះទង្គិច និងការចុះចតនៅច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកា ដោយចែករំលែកព័ត៌មាន និងធ្វើការល្បាតរួមគ្នា។ ទន្ទឹមនឹងនោះ គំនិតផ្តួចផ្តើមផ្សេងទៀតក៏មានគោលបំណងធ្វើឱ្យមានដំណើរឆ្ពោះទៅមុខក្នុងការធានាពាណិជ្ជកម្មដែលគ្មានការរឹតបន្តឹងផងដែរ។

យោងតាមទស្សនាវដ្តី Inside Supply Management ដែល​ជា​ការ​ចុះ​ផ្សាយ​របស់​វិទ្យាស្ថាន​សម្រាប់​ការ​គ្រប់​គ្រង​ការ​ផ្គត់ផ្គង់បានឱ្យដឹងថា «ដោយមើលឃើញពីឥទ្ធិពលរលកដ៏មានសក្តានុពលទាំងនេះ វាច្បាស់ណាស់ថាការរក្សាលំហូរបើកចំហនៃទំនិញតាមរយៈចំណុចកាត់ផ្ដាច់ដូចជាច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកាជាដើមគឺមានសារៈសំខាន់ណាស់ មិនត្រឹមតែសម្រាប់ប្រទេសដែលនៅជាប់គ្នាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏សម្រាប់សហគមន៍ពិភពលោកទាំងមូលផងដែរ»។ «បញ្ហាប្រឈមទាំងនេះក៏បង្ហាញពីឱកាសសម្រាប់ឧស្សាហកម្ម និងក្រុមហ៊ុនដើម្បីវាយតម្លៃឡើងវិញ និងធ្វើពិពិធកម្មខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់របស់ពួកគេ ដោយធ្វើការស្វែងរកភាពជាដៃគូថ្មី និងផ្លូវដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យដែលអាចកើតមាន។

ទស្សនាវដ្តីនេះបានរាយការណ៍ក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 2023 ថា៖ «លើសពីនេះ ភាពជឿនលឿនផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា ដូចជាការតាមដានទំនិញ និងការវិភាគព្យាករណ៍ដែលប្រសើរជាងមុន អាចរៀបចំឧស្សាហកម្មឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង ដើម្បីគិតទុកជាមុន និងឆ្លើយតបទៅនឹងការរំខានកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព» ។

កាសែត Bangkok Post បានរាយការណ៍ថានៅខែដដែលនោះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃលោក Srettha Thavisin បានអំពាវនាវឱ្យមានការវិនិយោគលើគម្រោង land bridge ដែលបានស្នើឡើងចំនួន 28 ពាន់លានដុល្លារឆ្លងកាត់ភាគខាងត្បូងប្រទេសថៃដើម្បីវាងច្រកសមុទ្រនេះ។ លោក Thavisin បានលើកឡើងថា គម្រោងប្រវែង 100 គីឡូម៉ែត្រ ដែលនឹងតភ្ជាប់កំពង់ផែសមុទ្រនៅសមុទ្រ Andaman និងឈូងសមុទ្រថៃ តាមរយៈបណ្តាញផ្លូវ ផ្លូវដែក និងបំពង់បង្ហូរប្រេង នឹងកាត់បន្ថយពេលវេលាដឹកជញ្ជូនចំនួនបួនថ្ងៃ និងកាត់បន្ថយការចំណាយ 15%។

លោក Thavisin បានថ្លែងនៅក្នុងទីក្រុង San Francisco រដ្ឋ California ជាកន្លែងដែលលោកកំពុងចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកថា៖ «គម្រោង land bridge នឹងក្លាយជាផ្លូវដ៏សំខាន់បន្ថែមទៀតដើម្បីគាំទ្រការដឹកជញ្ជូន និងជាជម្រើសដ៏សំខាន់សម្រាប់ការដោះស្រាយបញ្ហានៃច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកា»។ «នេះ​នឹង​ជា​ផ្លូវ​ដែលមានតម្លៃ​ទាប​ជាងមុន លឿន​ជាង​មុន និង​មាន​សុវត្ថិភាព​ជាង​មុន»។

គម្រោងបែបនេះអាចអំពាវនាវដល់ប្រជាជាតិឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក – រួមទាំងសមាជិកភាពជាដៃគូកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចតុភាគី អូស្ត្រាលី ឥណ្ឌា ជប៉ុន និងសហរដ្ឋអាមេរិក – ជាមធ្យោបាយសម្រាប់បង្កើនការចូលរួមនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ខណៈពេលដែលប្រឆាំងនឹងការប៉ុនប៉ងណាមួយរបស់ទីក្រុងប៉េកាំងដើម្បីទទួលបានឥទ្ធិពលជាអ្នកផ្តល់ប្រាក់កម្ចី នេះ​បើ​យោង​តាម​អត្ថបទ​ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ 2023 ដែល​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​ដោយ​វិទ្យាស្ថាន Lowy ដែល​ជាស្ថាប័នស្រាវជ្រាវដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​ទីក្រុង​ Sydney។

អត្ថបទបានកត់សម្គាល់ថា តំបន់នេះត្រូវបានចាត់ទុកថាជា «ច្រកផ្លូវសន្តិសុខ» សម្រាប់ប្រទេសអូស្ត្រាលី ដែលពឹងផ្អែកខ្លាំងលើពាណិជ្ជកម្មតាមសមុទ្រ។ «ការវិនិយោគរបស់អូស្ត្រាលីក្នុងការអភិវឌ្ឍបែបនេះអាចផ្តល់ឱកាសឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅនូវទំនាក់ទំនង បង្កើតផ្លូវពាណិជ្ជកម្មថ្មី និងកាត់បន្ថយសម្ពាធលើច្រកសមុទ្រនៅច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកា និងមានសក្តានុពលអនុញ្ញាតឱ្យមានច្រកទឹកជ្រៅនៅភាគីទាំងពីរនៃប្រទេសថៃ»។

ទស្សនាវដ្តី FORUM បានផ្អាកការបកប្រែអត្ថបទប្រចាំថ្ងៃសម្រាប់គេហទំព័រជាភាសាខ្មែរ។ សូមមើលភាសាដទៃទៀតសម្រាប់ខ្លឹមសារប្រចាំថ្ងៃ។