គ្រោងការណ៍ ដើម្បីភាពជោគជ័យ

បុគ្គលិករបស់ទស្សនាវដ្តី FORUM

នៅពេលដែលព្យុះស៊ីក្លូនចំនួនពីរបានបក់បោកឆ្លងកាត់ប្រទេសវ៉ានូទូក្នុងល្បឿន 230 គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោងនៅដើមខែមីនា ឆ្នាំ 2023 ដែលបណ្តាលឱ្យខូចខាតផ្ទះសម្បែង និងខ្សែ​បណ្តាញ​អគ្គិសនី​រលំ ហើយបងប្អូនក្រុមគ្រួសារនៅប៉ាស៊ីហ្វិកបានឆ្លើយតបយ៉ាងរហ័សទៅលើបញ្ហានោះផងដែរ។ ទោះបីជាប្រទេសកោះប៉ាស៊ីហ្វិក (PIC) ដែលមានមនុស្ស 319 000 នាក់បានចាប់ផ្តើមធ្វើការស្ទាបស្ទង់មើលកិច្ចការដ៏ធំសម្បើមក្នុងការកសាងឡើងវិញពីការខូចខាតនៃគ្រោះធម្មជាតិដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក — ព្យុះដ៏កាចសាហាវចំនួនពីរបានបន្តបន្ទាប់យ៉ាងលឿនដោយការរញ្ជួយដីពីរដែលកើតឡើងជាប់ៗគ្នា — ជំនួយកំពុងដំណើរការ។

កងទ័ពអាកាសអូស្រ្តាលី (RAAF) យន្តហោះយោធា ​C-17A Globemaster បានហោះហើរដើម្បីដឹកជញ្ជូន ក្រុមវាយតម្លៃយ៉ាងឆាប់រហ័ស ទីជម្រក និងការផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតប្រហែល 2 000 គីឡូម៉ែត្រទៅកាន់ប្រទេសវ៉ានូទូ ខណៈដែលវិស្វករនៃកងកម្លាំងយោធាសាធារណៈរដ្ឋហ្វ៊ីជី (RFMF) ជាច្រើននាក់ អ្នកជំនាញវេជ្ជសាស្រ្ត និងសមាជិកសេវាកម្មផ្សេងទៀតត្រូវបានដាក់ពង្រាយរួមជាមួយបុគ្គលិកឆ្លើយតបគ្រាអាសន្នរបស់ជនស៊ីវិល។ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធបារាំងបានកៀរគរធនធានផ្លូវអាកាស និងកងទ័ពជើងទឹក ដើម្បីបញ្ជូនធុងស្តុកទឹក និងការផ្គត់ផ្គង់ជំនួយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយទាហានបារាំងបានឈូសឆាយផ្លូវថ្នល់ដែលមានដើមឈើដួលរលំ និងធ្វើការជម្លៀសបែបវេជ្ជសាស្ត្រ។ កូរ៉េខាងត្បូង​បានអនុម័ត​ជំនួយ​មនុស្សធម៌​ចំនួន 200 000 ដុល្លារ​អាមេរិក​។ ក្រសួងការបរទេសរបស់ទីក្រុងសេអ៊ូលបានលើកឡើងថា «រដ្ឋាភិបាលសង្ឃឹមថាជំនួយនេះនឹងជួយឱ្យប្រជាជនវ៉ានូទូដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយព្យុះស៊ីក្លូនឱ្យវិលមករកជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេវិញយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងបានជាសះស្បើយពីការខូចខាត»។

រលកគាំទ្រនៃជំនួយសង្គ្រោះជីវិតដល់ប្រទេសវ៉ានូទូ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពរឹងមាំជាថ្មី ដែលប្រទេសដែលមានគំនិតដូចគ្នាកំពុងចូលរួមក្នុងប្រជុំកោះប៉ាស៊ីហ្វិក ដើម្បីបង្កើតភាពធន់នឹងបញ្ហាប្រឈមដូចជាការកើនឡើងកម្រិតទឹកសមុទ្រ ការគំរាមកំហែងផ្នែកសុខភាពសាធារណៈ វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងការកេងប្រវ័ញ្ចធនធាន។ វាគឺជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុភាគីនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏ធំធេង ដោយសារតំបន់ដ៏ធំនេះប្រឈមមុខនឹងការគំរាមកំហែងអត្ថិភាពនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ចំពេលមានជម្លោះភូមិសាស្ត្រនយោបាយសម្រាប់ឥទ្ធិពល និងការព្រួយបារម្ភដែលកំពុងកើតមានចំពោះចេតនារបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន (PRC) ផងទៀតនោះ។ មេដឹកនាំប៉ាស៊ីហ្វិកមួយរូបបានថែមទាំងចោទប្រកាន់ទីក្រុងប៉េកាំងពីបទស៊ីសំណូក ចារកម្ម និងសង្គ្រាមនយោបាយផ្សេងទៀត។

ក្នុងរយៈពេលមួយសប្តាហ៍នៃការដួលរលំនៃព្យុះស៊ីក្លូន នាវា HMAS Canberra របស់កងទ័ពជើងទឹកអូស្ត្រាលី និងទ័ពជំនួយចំនួន 600 នាក់ ហើយធនធាន និងឧបករណ៍ដែលត្រូវបាននាំយកទៅរដ្ឋធានី Port Vila របស់វ៉ានូទូដូចជា យានចុះចត ឧទ្ធម្ភាគចក្រ គ្រឿងបរិក្ខារពេទ្យ និងសម្ភារផ្គត់ផ្គង់ ដោយចូលរួមជាមួយយន្តហោះ RAAF ចំនួនពីរដែលធ្វើការវាយតម្លៃ និងការឃ្លាំមើល។ រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីក៏បានអនុម័តជំនួយបន្ថែមចំនួន 3 លានដុល្លារអាមេរិក ក៏ដូចជាអ្នកជំនាញផ្នែកភស្តុភារកម្មផងដែរ។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលី លោកស្រី Penny Wong បានលើកឡើងថា «សេចក្តីប្រកាស និងការដាក់ពង្រាយនេះ បង្កើតលើការត្រៀមរៀបចំគ្រោះមហន្តរាយ និងសកម្មភាពជំនួយមនុស្សធម៌យូរអង្វែងរបស់ប្រទេសអូស្ត្រាលី នៅក្នុងប្រទេសវ៉ានូទូ និងទូទាំងតំបន់»។ «ក្នុង​ពេល​មាន​វិបត្តិ បងប្អូនក្រុមគ្រួសារនៅ​ប៉ាស៊ីហ្វិក​អាច​ពឹង​ផ្អែក​លើ​ប្រទេស​អូស្ត្រាលី​ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ជាមួយ​ពួកគេ»។

បង្កើនភាពធន់

កាលពីពីរសប្តាហ៍មុន នៅចម្ងាយ 1 000 គីឡូម៉ែត្រភាគខាងកើតនៃទីក្រុង Port Vila ទីក្រុងកង់បេរ៉ាបានបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះតំបន់នេះ ខណៈដែលលោកស្រី Wong បានប្រកាសផ្តល់មូលនិធិចំនួន 4,5 លានដុល្លារដល់ប្រទេសហ្វ៊ីជី ដើម្បីសាងសង់សាលារៀនឡើងវិញចំនួន 9 ដែលរងការខូចខាតដោយព្យុះស៊ីក្លូនក្នុងឆ្នាំ 2020 និង 2021។ លោកស្រី Wong បានលើកឡើងថា៖ «សំខាន់បំផុត មិនត្រឹមតែការកសាងសាលារៀនឡើងវិញប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវសាងសង់ឡើងវិញនូវស្តង់ដារខ្ពស់ជាងនេះ គឺប្រភេទទី 5 ដែលអាចការពារព្យុះស៊ីក្លូន ហើយយើងក៏នឹងធ្វើការដើម្បីធានាថាពួកវាមាននិរន្តរភាព ដោយប្រើប្រាស់ថាមពលកកើតឡើងវិញ និងធនធានក្នុងស្រុក» នេះបើតាមកាសែតFiji Times។

ក្នុងនាមជាដៃគូជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ទ្វេភាគីដ៏ធំបំផុតរបស់ហ្វ៊ីជី អូស្ត្រាលីបានផ្តល់ជំនួយថវិកាផ្ទាល់ជាង 160 លានដុល្លារអាមេរិកដល់ប្រទេសកោះដែលមានប្រជាជនចំនួន 950 000 នាក់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2020 រួមទាំងសម្រាប់ «ការកែលម្អអាកាសធាតុ និងភាពធន់សង្គម» នេះបើយោងតាមគណៈកម្មការជាន់ខ្ពស់អូស្ត្រាលី។

គម្រោងសហប្រតិបត្តិការបែបនេះកំពុងប្រមូលផ្តុំគ្នានៅទូទាំងតំបន់នេះដែលមានកោះផ្កាថ្ម និងកោះចំនួន 30 000 ដែលរាយប៉ាយពាសពេញផ្ទៃមហាសមុទ្រដែលគ្របដណ្តប់ 15% នៃផ្ទៃភពផែនដី និងការរួមបញ្ចូល Ring of Fire ដែលតំបន់ដែលងាយនឹងកើតមានការរញ្ជួយដី និងការផ្ទុះភ្នំភ្លើង ហើយប្រជាជនចំនួន 12 លាននាក់កំពុងប្រឈមនឹងហានិភ័យ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកំពុងបង្កើនភាពធ្ងន់ធ្ងរ និងភាពទៀងទាត់នៃព្យុះស៊ីក្លូន និងទឹកជំនន់ ដែលធ្វើឱ្យតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកខាងត្បូងខាតបង់ទឹកប្រាក់ប្រមាណ 500 លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំ។ ក្នុងចំណោមគំនិតផ្តួចផ្តើមដែលបានប្រកាសនៅដើមឆ្នាំ 2023៖

កាសែត The Fiji Times បានរាយការណ៍ថា ប្រទេសនូវែលសេឡង់កំពុងផ្តល់ថវិកាចំនួន 4,5 លានដុល្លារអាមេរិកសម្រាប់ប្រទេសហ្វ៊ីជី បន្ថែមពីលើការសន្យាពីមុនរបស់ខ្លួនចំនួន 9 លានដុល្លារអាមេរិកសម្រាប់គំនិតផ្តួចផ្តើមអាកាសធាតុ។ «ខ្ញុំចង់ទទួលស្គាល់ថាការសន្ទនារបស់យើងភាគច្រើនទាក់ទងនឹងផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុមកលើសហគមន៍របស់យើងគឺជាតំបន់មួយដែលយើងអាចធានាថាដៃគូធ្វើការជាមួយហ្វ៊ីជី ធ្វើការជាមួយនូវែលសេឡង់ ដើម្បីធានាថាយើងអាចជួបបញ្ហាប្រឈមដ៏សំខាន់ដែលយើងមាន» រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនូវែលសេឡង់ លោកស្រី Nanaia Mahuta បានថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ្វ៊ីជីលោក Sitiveni Rabuka។

ទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកូរ៉េ (KOICA) ដែលផ្តល់មូលនិធិដោយទីក្រុងសេអ៊ូល នឹងផ្តល់ជំនួយរហូតដល់ 10 លានដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់មជ្ឈមណ្ឌលវេជ្ជសាស្ត្រថ្មីមួយនៅ Tamavua ភាគខាងជើងនៃរដ្ឋធានី Suva នៃប្រទេសហ្វ៊ីជី។ Rabuka បានលើកឡើងថា «យើងមានបំណងចង់ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍សម្រាប់ការថ្លែងអំណរគុណរបស់យើងចំពោះរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនកូរ៉េតាមរយៈ KOICA សម្រាប់គម្រោងដ៏ទាន់ពេលនេះ» នេះបើយោងតាមកាសែត The Fiji Times។

កាសែត Samoa Observer បានរាយការណ៍ថា នៅក្នុងប្រទេសសាម័រ ទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិរបស់អាមេរិក (USAID) បានផ្តល់រង្វាន់ចំនួន 1,5 លានដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់គំនិតផ្តួចផ្តើមដែលដឹកនាំដោយសហគមន៍ស្តីពីការបន្សាំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ការត្រៀមលក្ខណៈ និងការឆ្លើយតបហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយ និងទឹកស្អាត និងអនាម័យ។ លោក Patrick Bowers ទីប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍រងរបស់ USAID បានលើកឡើងថា៖ «រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកប្តេជ្ញាពង្រឹងសមត្ថភាពសហគមន៍ដែលងាយរងគ្រោះបំផុតនៅក្នុងតំបន់កោះប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងការរស់នៅប្រកបដោយសុខភាពល្អ និងសុវត្ថិភាព ដោយមិនមានការរំខានពីគ្រោះមហន្តរាយ»។

កាសែត Samoa Observer បានរាយការណ៍ថា ប្រទេសជប៉ុនបានផ្តល់ជំនួយដល់ប្រទេសសាម័រសម្រាប់រថយន្តប៉ូលិសថ្មីចំនួន 14 គ្រឿង ខណៈដែលមន្ត្រីក្នុងតំបន់បានបង្ហាញពីសាលារៀនដែលបានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងចំនួនពីរដែលផ្តល់មូលនិធិដោយផ្នែកដោយប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។ លោក Beate Grzeski បេសកជនពិសេសរបស់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ប្រចាំតំបន់បានលើកឡើងថា «ការអប់រំកំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការផ្តល់ឱ្យមនុស្សជំនាន់ក្រោយនូវចំណេះដឹងដែលពួកគេត្រូវការដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមជាសកលដែលយើងប្រឈមមុខ»។

តៃវ៉ាន់បានបរិច្ចាគម៉ាស៊ីនលាងឈាម ឧបករណ៍ចម្រោះទឹក និងការផ្គត់ផ្គង់ផ្សេងទៀត ដើម្បីបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលលាងឈាមនៅ Labasa ភាគឦសានប្រទេសហ្វ៊ីជី។ ការគាំទ្ររយៈពេលពីរទសវត្សរ៍របស់តៃប៉ិចំពោះប្រទេសហ្វ៊ីជី រួមមានការដាក់ពង្រាយក្រុមដើម្បីអនុវត្តសេវាកម្មអ្នកជំងឺមិនសម្រាកព្យាបាល និងការវះកាត់ជាង 8 000 ករណី។ លោក Joseph Chow ជាតំណាងកោះដែលគ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯងប្រចាំប្រទេស
ហ្វ៊ីជីបានថ្លែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា «តៃវ៉ាន់នឹងបន្ត
ផ្តល់ជំនួយដល់ប្រទេសហ្វ៊ីជីក្នុងវិស័យថែទាំសុខភាព ក៏ដូចជាផ្នែកផ្សេងទៀត ដើម្បីពង្រឹងមិត្តភាព និងភាពជាដៃគូរបស់យើង»។

ត្រឡប់ទៅការគ្រោងទុកវិញ

ការផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងលើការពង្រឹងតំបន់ប្រឆាំងនឹងព្រឹត្តិការណ៍ដែលមិនស្មានទុកដោយកត្តាធម្មជាតិ ឬបង្កើតដោយមនុស្ស ត្រូវបានចាក់ឫសមួយផ្នែកនៅក្នុងស្ថានភាពរង្គោះរង្គើរដែលកើតចេញពីសន្ធិសញ្ញាសន្តិសុខឆ្នាំ 2022 រវាង PRC និងកោះសូឡូម៉ុង។ ទោះបីជាព័ត៌មានលម្អិតនៅតែជាការសម្ងាត់ ប៉ុន្តែកិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានគេជឿថាអនុញ្ញាតឱ្យនាវាចម្បាំងរបស់ចិនអាចផ្គត់ផ្គង់ឡើងវិញនៅកោះសូឡូម៉ុង និងអនុញ្ញាតឱ្យកងកម្លាំងសន្តិសុខចិនផ្តល់ជំនួយការអនុវត្តច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសកោះនេះដែលមិនមានយោធា។ អ្នក​វិភាគ​អះអាង​ថា វា​អាច​ជា​បុព្វហេតុ​នៃ​វត្តមាន​យោធា​ចិន​ជា​អចិន្ត្រៃយ៍ ដែល​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​បាន​បដិសេធ។ ​នាយឧត្តមនាវី លោក John Aquilino មេបញ្ជាការនៃបញ្ជាការដ្ឋានឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានថ្លែងនៅក្នុងសុន្ទរកថាខែមីនាឆ្នាំ 2023 នៅ
វិទ្យាស្ថានអន្តរជាតិសម្រាប់ការសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីថា៖
«ថ្មីៗនេះយើងបានឃើញការចាត់វិធានការនៅបណ្ដាលកោះសូឡូម៉ុង ដោយសកម្មភាពមួយចំនួនរបស់ PRC ដើម្បីដណ្តើមយកទីតាំងដែលមានសក្តានុពល»។ «ខ្ញុំគិតថាបញ្ហានេះបានដាស់ពួកយើងជាច្រើននាក់ឱ្យភ្ញាក់ ដើម្បីធានាថា យើងចំណាយពេលកាន់តែច្រើន ចូលរួមជាមួយ [និង] ផ្តល់ជំនួយ និងការគាំទ្រដល់កោះប៉ាស៊ីហ្វិក។ … យើង​ត្រឡប់ទៅការគ្រោងទុកវិញ ខ្ញុំ​ចង់​និយាយ ហើយ​យើង​បន្ត​ចូលរួម​ក្នុង​វិធី​ដែល​មាន​អត្ថន័យ និង​មាន​ប្រយោជន៍​សម្រាប់​ប្រជាជាតិ​ទាំង​នោះ»។

នោះរួមបញ្ចូលទាំងក្របខណ្ឌយុទ្ធសាស្រ្តឆ្នាំ 2022 ដល់ 2027 របស់ USAID សម្រាប់បណ្ដាលកោះប៉ាស៊ីហ្វិក។ គំនិតផ្តួចផ្តើមជាសាធារណៈ និងឯកជនដែលមានតម្លៃរាប់ពាន់លានដុល្លារ មានគោលបំណងពង្រឹងភាពធន់របស់សហគមន៍ អភិបាលកិច្ចប្រជាធិបតេយ្យ និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងប្រទេស PIC 12 ដើម្បី «ឆ្លើយតប និងសម្របខ្លួនបានប្រសើរជាងមុនទៅនឹងផលប៉ះពាល់អាកាសធាតុ និងគ្រោះមហន្តរាយ ជំងឺរាតត្បាត និងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ជាមួយនឹងប្រព័ន្ធនយោបាយដ៏រឹងមាំដែលគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ អភិបាលកិច្ចល្អ សិទ្ធិមនុស្ស និងលើកកម្ពស់សមធម៌ និងការរួមបញ្ចូលសម្រាប់អ្នកកោះប៉ាស៊ីហ្វិកទាំងអស់»។

នៅពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្ត និងដៃគូរបស់ខ្លួនជំរុញការវិនិយោគនៅប៉ាស៊ីហ្វិក ទីក្រុងប៉េកាំងបានកាត់បន្ថយជំនួយហិរញ្ញវត្ថុរបស់ខ្លួន។ ជំនួយទ្វេភាគី និងហិរញ្ញប្បទានអភិវឌ្ឍន៍របស់ PRC ទៅដល់ បណ្ដាប្រទេស PIC បានធ្លាក់ចុះពីចំនួន $334 លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ 2016 មកនៅត្រឹម $188 លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ 2020 ដែលទាបជាងការរួមចំណែករបស់ខ្លួនក្នុងឆ្នាំ 2008 កាសែត Fiji Times បានរាយការណ៍នៅក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ 2023។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ជិតមួយភាគបួននៃបំណុលខាងក្រៅរបស់ហ្វ៊ីជី គិតត្រឹមឆ្នាំ 2020 គឺប្រហែលជា 190 លានដុល្លារអាមេរិក ដែលបានជំពាក់ទៅធនាគារអាហរ័ណនីហរ័ណចិនដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ នេះបើយោងតាមធនាគារកណ្តាលរបស់ហ្វ៊ីជី។

ការតែងតាំងបេសកជនពិសេសប្រចាំតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកដ៏យឺតយ៉ាវរបស់ទីក្រុងប៉េកាំងនៅដើមឆ្នាំ 2023 នឹងមិនបន្ធូរបន្ថយការព្រួយបារម្ភអំពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះតំបន់នេះ ដែលលើសពីហិរញ្ញវត្ថុនោះទេ។ កាលពីឆ្នាំមុនបណ្ដាប្រទេស PIC ចំនួន 10 បានច្រានចោលសំណើ​សុំពង្រីកទំនាក់ទំនងរបស់ចិនដើម្បីបង្កើនទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច និងសន្តិសុខឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ។ ទស្សនាវដ្ដី The Diplomat បានរាយការណ៍ថា ប្រធានាធិបតីមីក្រូណេស៊ី លោក David Panuelo បានព្រមានថា ផែនការនេះនឹងទាញតំបន់នេះឱ្យ «ខិតទៅជិតគន្លងរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង» ហើយក្រោយមកលោកបានជំរុញឱ្យសមាជិកសភាផ្លាស់ប្តូរភក្ដីភាពការទូតរបស់ប្រទេសពី PRC ទៅតៃវ៉ាន់ទៅវិញ។ លោក Panuelo បានចោទប្រកាន់ថាទីក្រុងប៉េកាំងកំពុងប្រើយុទ្ធសាស្ត្រតំបន់ប្រទាញប្រទង់ដូចជាការស៊ីសំណូក និងចារកម្ម ដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រពីមីក្រូណេស៊ី ឬយ៉ាងហោចណាស់អព្យាក្រឹតភាពរបស់ខ្លួន ក្នុងករណីដែល PRC ឈ្លានពានតៃវ៉ាន់ ដែលខ្លួនអះអាងថាជាទឹកដីរបស់ខ្លួន។

លោក Panuelo បានសរសេរនៅក្នុងលិខិតមួយកាលពីខែមីនា ឆ្នាំ 2023 ថា «មូលហេតុមួយក្នុងចំណោមហេតុផលដែលសង្រ្គាមនយោបាយរបស់ប្រទេសចិនទទួលបានជោគជ័យក្នុងឆាកជាច្រើនគឺថា យើងទទួលនូវសំណូកឱ្យសហការ និងសំណូកឱ្យនៅស្ងៀម»។
«សូមបញ្ជាក់ថា៖ ខ្ញុំទទួលរងការគំរាមកំហែងដោយផ្ទាល់មកលើសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំពីមន្ត្រី PRC ដែលធ្វើសកម្មភាពជាផ្លូវការ»។

ទីក្រុងប៉េកាំងបានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះ។

លោក Denny Roy អ្នកជំនាញជាន់ខ្ពស់នៅ East-West Center ដែលជាស្ថាប័នស្រាវជ្រាវឯករាជ្យដែលមានមូលដ្ឋាននៅរដ្ឋហាវ៉ៃ បានសរសេរនៅក្នុងអត្ថបទខែមីនា ឆ្នាំ 2023 សម្រាប់គេហទំព័រ Asia Times ថា ថ្វីបើ PRC ទទួលបានប្រាក់ចំណេញតិចតួចនៅក្នុងតំបន់ ដូចជាសន្ធិសញ្ញាកោះសូឡូម៉ុងក៏ដោយ «រូបភាពពេញលេញបង្ហាញពីការប៉ុនប៉ងរបស់ទីក្រុងប៉េកាំងដើម្បីធ្វើឱ្យប៉ាស៊ីហ្វិកក្លាយជាបឹងរបស់ចិនបានជាប់គាំង ហើយនឹងប្រឈមមុខនឹងចរន្តដ៏រឹងមាំសម្រាប់អនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខ»។ «ភាគច្រើននៃក្រុមប្រឆាំងដែលប៉េកាំងប្រឈមមុខនៅប៉ាស៊ីហ្វិកត្រូវបានជំរុញដោយសកម្មភាពផ្ទាល់របស់រដ្ឋាភិបាលចិន ដែលជាមោទនភាពហួសហេតុ»។

ត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ដើម្បីឆ្លើយតប

ខណៈដែល លោក Panuelo កំពុងលាតត្រដាងការបង្ខិតបង្ខំរបស់ចិន នាវិក​របស់នាវា​ប្រដាប់​អាវុធ​នៃកងឆ្មាំឆ្នេរសមុទ្រអាមេរិក លោក Oliver Henry ទើបតែបានបញ្ចប់ការដាក់ពង្រាយរយៈពេលមួយសប្តាហ៍ទៅកាន់មីក្រូណេស៊ី ដើម្បីប្រឆាំងនឹងការនេសាទខុសច្បាប់ និងពង្រឹងភាពជាដៃគូជាមួយសហគមន៍នៅលើដែនសមុទ្រពីចម្ងាយ។ ជាផ្នែកមួយនៃប្រតិបត្តិការ Rematau ក្រុមនាវិករបស់នាវា​ប្រដាប់​អាវុធ​បានប្រគល់គ្រឿងផ្គត់ផ្គង់ដែលបានបរិច្ចាគជាង 2 000 គីឡូក្រាមដែលផ្តល់ពីអ្នកស្រុក និងអាជីវកម្មនៅក្នុងកោះ Guam រួមទាំងអាហារ សម្លៀកបំពាក់ សម្ភារសិក្សា ប្រដាប់ក្មេងលេង ឧបករណ៍នេសាទ ឧបករណ៍ជួសជុលសរសៃកញ្ចក់សមុទ្រ និងម៉ាស៊ីនបូមទឹក។ ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​នេះ​ស្រប​ពេល​ជាមួយ​នឹង​សមយុទ្ធលើការ​ស្វែងរក និង​សង្គ្រោះ​ដោយ​ឆ្មាំ​ឆ្នេរសមុទ្រ​អាមេរិក និង​មន្ត្រី​សុវត្ថិភាព​សាធារណៈ​ក្នុង​តំបន់ និង​មន្ត្រី​គ្រប់គ្រង​គ្រោះមហន្តរាយ។ «ការបន្តកសាងសមត្ថភាពរបស់ដៃគូ FSM [សហព័ន្ធរដ្ឋមីក្រូណេស៊ី] របស់យើង ជាពិសេសក្នុងការស្វែងរក និងជួយសង្គ្រោះ នៅតែជាអាទិភាពខ្ពស់» នេះបើតាមឧត្តមនាវីឯក លោក Nick Simmons មេបញ្ជាការកងឆ្មាំឆ្នេរសមុទ្រអាមេរិក Micronesia/Sector Guam បានថ្លែងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយ។

នៅកន្លែងផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់នេះ កងកម្លាំងការពារជាតិនូវែលសេឡង់ (NZDF) ប្រហែលជា 300 នាក់ត្រូវបានដាក់ពង្រាយទៅកាន់ប្រទេសហ្វ៊ីជី នៅលើកប៉ាល់ដឹកជញ្ជូន HMNZS Canterbury សម្រាប់ប្រតិបត្តិការ Mahi Tahi ក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ 2023 ដែលរួមមានសមយុទ្ធជំនួយមនុស្សធម៌ និងជំនួយសង្គ្រោះគ្រោះមហន្តរាយ (HADR) ការចុះចតលើទឹក និងការចែកចាញសៀវភៅ និងសម្ភារផ្សេងៗទៀតដល់សាលារៀន។ ក្រុមនាវិក Fijian ក៏បានទទួលការហ្វឹកហ្វឺនលើយានចុះចត និងប្រតិបត្តិការឧទ្ធម្ភាគចក្រនៅលើកប៉ាល់ដឹកជញ្ជូន HMNZS Canterbury ផងដែរ។ «ការឆ្លើយតបទៅនឹងគ្រោះមហន្តរាយនៅទូទាំងប៉ាស៊ីហ្វិកគឺជាតួនាទីសំខាន់មួយសម្រាប់ NZDF ហើយយើងត្រូវហ្វឹកហ្វឺនឱ្យបានញឹកញាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ដើម្បីផ្តល់នូវសមត្ថភាពដ៏សំខាន់នេះនៅពេលដែលវាត្រូវការ» នេះបើនាយវរសេនីយ៍ឯក លោក Mel Childs មេបញ្ជាការនៃក្រុមកិច្ចការរួមដែលដឹកនាំសមយុទ្ធនេះបានថ្លែងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន។ «ខ្ញុំពិតមានសំណាងណាស់ដែលបានហ្វឹកហ្វឺន និងធ្វើការជាមួយកងកម្លាំងយោធាសាធារណៈរដ្ឋហ្វ៊ីជីពេញមួយអាជីពរបស់ខ្ញុំ ហើយយើងរីករាយនឹងទំនាក់ទំនងដ៏ល្អជាមួយមិត្តភក្តិ RFMF របស់យើង»។

កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខក្នុងចំណោមសម្ព័ន្ធមិត្ត និងដៃគូបង្ហាញពីរបៀបដែលការខិតខំប្រឹងប្រែងបែបនេះបានរីកចម្រើន។ នៅចុង ខែឧសភា ឆ្នាំ 2023 ប្រទេសប៉ាពូអាស៊ីនូវែលហ្គីណេ (PNG) និងសហរដ្ឋអាមេរិកបានបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យការពារជាតិ ដែលនឹងពង្រឹងការហ្វឹកហ្វឺន និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់កងកម្លាំងការពារជាតិរបស់ PNG។ ដោយតាមកិច្ចព្រមព្រៀងដែលអនុញ្ញាតឱ្យបុគ្គលិក PNG ជិះលើនាវាឆ្មាំសមុទ្រ និងនាវាកងទ័ពជើងទឹកអាមេរិក ដែលដើរល្បាតសម្រាប់ការរត់ពន្ធ ការនេសាទខុសច្បាប់ និងសកម្មភាពខុសច្បាប់ផ្សេងទៀត។

PNG ក៏កំពុងចរចាលើសន្ធិសញ្ញាសន្តិសុខជាមួយប្រទេសអូស្ត្រាលី ដែលនឹង «ឆ្លុះបញ្ចាំងពីលក្ខណៈវិវត្តនៃផលប្រយោជន៍សន្តិសុខរួមរបស់យើង ដោយទទួលស្គាល់ថាបញ្ហាប្រឈមផ្នែកសន្តិសុខមិនប្រពៃណី ដូចជាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ សន្តិសុខតាមអ៊ីនធឺណិត និងធាតុសេដ្ឋកិច្ចនៃយានរដ្ឋ ប៉ះពាល់ដល់បរិយាកាសយុទ្ធសាស្ត្ររបស់យើង» ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​ប្រចាំ​ខែ​មករា ឆ្នាំ 2023។ មួយខែមុន ទីក្រុងកង់បេរ៉ាបានចុះហត្ថលេខាលើភាពជាដៃគូសន្តិសុខជាមួយប្រទេសវ៉ានូទូ ដែលគ្របដណ្តប់លើតំបន់ជាច្រើនចាប់ពី HADR និងការក្សាច្បាប់ទម្លាប់ដោយតម្រួត រហូតដល់ជីវសុវត្ថិភាព និងសុវត្ថិភាពដែនសមុទ្រ។ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអូស្ត្រាលី លោក Richard Marles បានថ្លែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា កិច្ចព្រមព្រៀង «គឺជាការបង្ហាញជាក់ស្តែងនៃវិធីសាស្រ្តដំបូងរបស់គ្រួសារចំពោះសន្តិភាព និងសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់របស់យើង»។ «វាឆ្លុះបញ្ចាំងពីការប្តេជ្ញាចិត្តជាបន្តរបស់អូស្ត្រាលី និងវ៉ានូទូ ក្នុងការធ្វើការរួមគ្នាក្នុងនាមជាសមាជិកនៃគ្រួសារប៉ាស៊ីហ្វិក ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមផ្នែកសន្តិសុខរួមគ្នា»។

ពង្រឹងសាមគ្គីភាព

បញ្ហាប្រឈមទាំងនោះរួមមានផ្លូវវែងឆ្ងាយរបស់វ៉ានូទូក្នុងការស្តារឡើងវិញពីការបំផ្លិចបំផ្លាញនៃព្យុះស៊ីក្លូនពីរបានកើតឡើងជាប់ៗគ្នា ដែលជាគ្រោះមហន្តរាយដែលប៉ះពាល់ដល់ជាង 80% នៃចំនួនប្រជាជននៅទូទាំងកោះចំនួន 80 របស់ប្រទេស ជាមួយនឹងជញ្ជាំងសេដ្ឋកិច្ចលើសពីពាក់កណ្តាលនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបចំនួន $956 លានដុល្លារអាមេរិក។ សម្ព័ន្ធមិត្ត និងដៃគូគ្រោងនឹងនៅទីនោះសម្រាប់រយៈពេលនេះ។ ប៉ុន្មានសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីព្យុះនេះ ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសថា ខ្លួននឹងបើកស្ថានទូតមួយនៅ Port Vila ដើម្បី «ជួយសម្រួលតំបន់នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី និងជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ដែលមានសក្តានុពល រួមទាំងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិអាកាសធាតុ»។ នៅដើមខែមេសា ឆ្នាំ 2023 កម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានដឹកនាំការចែកចាយអាហារ និងការផ្គត់ផ្គង់វេជ្ជសាស្រ្ត ចំនួន 30 តោន រួមទាំងការបរិច្ចាគពីប្រទេសហ្វ៊ីជី និងការដំឡើងប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងសង្គ្រោះបន្ទាន់។

ទោះបីជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងស្តារឡើងវិញទទួលកំពុងបន្តទទួលបានសន្ទុះក៏ដោយក៏មានដៃគូដែលកំពុងធ្វើការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការវិនិយោគនៅក្នុងតំបន់សម្រាប់រយៈពេលវែងផងដែរ។ កាសែត The Fiji Times បានរាយការណ៍នៅក្នុងខែមីនាឆ្នាំ 2023 ចក្រភពអង់គ្លេសបានបើកដំណើរការមជ្ឈមណ្ឌលភាពជាដៃគូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់ខ្លួននៅក្នុងទីក្រុង Suva ដើម្បីផ្តល់រង្វាន់ដល់សហគមន៍ដែលងាយរងគ្រោះក្នុងការកសាងភាពធន់នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ នៅប្រទេសសាម័រ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីបានសន្យាផ្តល់ប្រាក់ចំនួន 10 លានដុល្លារអាមេរិកសម្រាប់គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ និងបញ្ហា​អាសន្នផ្នែកសុខភាព ដែលជាផ្នែកមួយនៃកម្មវិធីភាពធន់នឹងគ្រោះមហន្តរាយប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ 2017 ហើយគ្រោងនឹងដំណើរការរហូតដល់ឆ្នាំ 2026។ ប្រទេសជប៉ុនបានសន្យាផ្តល់ជំនួយចំនួន 37 លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំតាមរយៈកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDP) ដើម្បីជួយដល់ PIC ចំនួនបួន ដូចជា ប្រទេសប៉ាពូអាស៊ីនូវែលហ្គីណេ សាម័រ ទីម័រខាងកើត និង វ៉ានូទូ ដែលជាការផ្លាស់ប្តូរទៅជាថាមពលកកើតឡើងវិញ រួមទាំងថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងវារីអគ្គិសនី។ លោក Kanni Wignaraja នាយកការិយាល័យរបស់ UNDP ប្រចាំតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក បានថ្លែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា «ប្រទេសជាច្រើននៅប៉ាស៊ីហ្វិកបានបង្កើតប្លង់មេ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវិបត្តិអាកាសធាតុដែលកើនឡើងទ្វេដង បើទោះបីជាពួកគេមានតួនាទីមិនសំខាន់ក្នុងការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ក៏ដោយ»។

នាយករដ្ឋមន្ត្រីហ្វ៊ីជី លោក Rabuka បានកត់សម្គាល់ថាមានតែការឆ្លើយតបនេះនឹង មានភាពឯកភាព និងទូលំទូលាយចំពោះបញ្ហាប្រឈមក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះដែលនឹងអាចមានអធិកភាព។ លោកបានលើកឡើងថា៖ «អ្វីដែលកំពុងពិភាក្សាកំពុងកើតឡើងនៅក្នុងបរិបទជាក់លាក់នៃការបង្កើនផលប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៅក្នុងតំបន់របស់យើង រួមជាមួយនឹងការគំរាមកំហែងពិតប្រាកដដែលបង្កឡើងដោយបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ»។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «សាមគ្គីភាពនៅក្នុងគ្រួសារប៉ាស៊ីហ្វិករបស់យើងគឺមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់»។

ទស្សនាវដ្តី FORUM បានផ្អាកការបកប្រែអត្ថបទប្រចាំថ្ងៃសម្រាប់គេហទំព័រជាភាសាខ្មែរ។ សូមមើលភាសាដទៃទៀតសម្រាប់ខ្លឹមសារប្រចាំថ្ងៃ។