គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់បក្សកុម្មុយនិស្តចិន (CCP) មានភាពយឺតយ៉ាវ នៅពេលដែលប្រទេសជាច្រើនចោទសួរពីការជំរុញទឹកចិត្តឱ្យធ្វើសកម្មភាពរបស់លោក Xi នោះ
បុគ្គលិករបស់ទស្សនាវដ្តី FORUM
ទោះបីជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែងនាពេលថ្មីៗនេះរបស់អគ្គលេខាបក្សកុម្មុយនិស្តចិន (CCP) លោក Xi Jinping ក្នុងការស្តារឡើងវិញនូវគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ ផ្លូវមួយ (OBOR) ក៏ដោយ ក៏ភស្តុតាងកំពុងគរឡើងដូចជាភ្នំដែលថាគោលនយោបាយរបស់លោកដែលបានចាប់ផ្តើមក្នុងឆ្នាំ 2013 សំដៅកសាង «សហគមន៍ទូលំទូលាយនៃផលប្រយោជន៍រួម» នៅទូទាំង ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក អាហ្រ្វិក អាមេរិកឡាទីន និងអ៊ឺរ៉ុប កំពុងតែបរាជ័យក្នុងការសម្រេចតាមគោលដៅ និងចេតនារបស់លោក។
ទោះបីជាលោក Xi បានបែងចែកទឹកប្រាក់ជិត 1 ទ្រីលានដុល្លារ ដែលភាគច្រើនជាប្រាក់កម្ចី ហើយភាគច្រើនចែកទៅឱ្យប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដើម្បីសាងសង់រោងចក្រថាមពល កំពង់ផែ អាកាសយានដ្ឋាន បណ្តាញទំនាក់ទំនង និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងទៀត ការគាំទ្រយ៉ាងទូលំទូលាយសម្រាប់គម្រោងនេះកំពុងធ្លាក់ចុះ។ លោក Xi បានព្យាយាមប្តូរឈ្មោះគម្រោង OBOR អស់ជាច្រើនឆ្នាំបន្ទាប់ពីការចាប់ផ្តើមដំណើរការរបស់គម្រោងដែលហៅថាគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ (BRI) បន្ទាប់ពីគម្រោងនេះចាប់ផ្តើមត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាលក្ខណអន្តរជាតិ ថាជាមធ្យោបាយសម្រាប់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន (PRC) ក្នុងការពង្រីកឥទ្ធិពលនយោបាយ និងយោធា ជាជាងការផ្តល់ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ដែលមានឆន្ទៈល្អ។
នៅពេលដែលកម្មវិធីគោលនយោបាយបរទេសដែលជាគោលនយោបាយដ៏សំខាន់របស់លោក Xi ឈានចូលទសវត្សរ៍ទីពីរនៃកម្មវិធីនេះ សេដ្ឋកិច្ចចិនលែងរីកចម្រើន ព្រោះការទទួលរងនូវការប៉ះទង្គិចពីគោលនយោបាយ «សូន្យកូវីដ» របស់លោក ធ្វើឱ្យទីផ្សារលំនៅឋានធ្លាក់ចុះ និងការចំណាយរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ និងជំហររបស់ CCP នៅក្នុងបរិយាកាសនយោបាយអន្តរជាតិ។
នៅពេលដែលគណៈប្រតិភូ បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅពាក់កណ្តាលខែតុលា ឆ្នាំ 2023 នៅទីក្រុងប៉េកាំងសម្រាប់វេទិកាខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ ដើម្បីពិភាក្សាអំពីអនាគតរបស់ OBOR ដែលនេះបានក្លាយទៅជាភស្តុតាងដែលបញ្ជាក់ថាចក្ខុវិស័យរបស់លោក Xi ចំពោះ «សហគមន៍ទូលំទូលាយ» គឺសំដៅដល់ការកសាងជម្រើសជំនួសមួយសម្រាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យច្រើនជាជាងសំដៅដល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ ជម្លោះដែលកំពុងកើតមាននៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងមជ្ឈិមបូព៌ា ជំរុញឱ្យមានការប៉ុនប៉ងរបស់លោក Xi ក្នុងការជំរុញប្រទេសនានាឱ្យនៅឆ្ងាយពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្ត និងដៃគូរបស់ខ្លួន។
លោក Gabriel Alvarado ជាសមាជិកជាន់ខ្ពស់មិនពេញម៉ោងនៅក្នុង Global China Hub របស់ក្រុមប្រឹក្សាអាត្លង់ទិក បានសរសេរសម្រាប់ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវ ក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ 2023 ថា៖ «និយាយដោយត្រង់ៗ វិបត្តិថ្មីៗផ្តល់ឱ្យប៉េកាំងនូវឱកាសមួយដើម្បីស្តីបន្ទោសលោកខាងលិចចំពោះស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃពិភពលោក និងលើកកម្ពស់ចក្ខុវិស័យបម្រុងរបស់ខ្លួនសម្រាប់អភិបាលកិច្ចសកល ពោលគឺប្រព័ន្ធដែលការធ្វើអភិបាលកាន់តែ ឬយ៉ាងហោចណាស់ទទួលយករបៀបដែលបក្សកុម្មុយនិស្តចិនគ្រប់គ្រង»។
វេទិកានេះក៏បានគូសបញ្ជាក់ពីបញ្ហាប្រឈមនៃ OBOR ផងដែរ៖
- PRC មិនមានបំណងបោះបង់ចោលកម្មវិធីនោះទេ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញនឹងផ្តោតកាន់តែលម្អិតទៅលើគម្រោងនាពេលអនាគត។ សារព័ត៌មាន Reuters បានរាយការណ៍ថា៖ «ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហា [សេដ្ឋកិច្ច] ដែលរារាំងដល់ការរីកចម្រើនបែបនេះ លោក Xi កំពុងជំរុញឱ្យ BRI កាន់តែតូចជាងមុន និងបៃតងជាងមុន និងដើម្បីផ្លាស់ប្តូរពីគម្រោងធំៗ ដូចជាទំនប់ទឹក ទៅជាគម្រោងបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់ ដូចជាហិរញ្ញវត្ថុឌីជីថល និងវេទិកាពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិក»។ អ្នកវិភាគបានលើកឡើងថា៖ «គោលបំណងនេះគឺដើម្បីជួយជំរុញឱ្យកាន់តែមានភាពទូលំទូលាយសម្រាប់សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកដែលមានលក្ខណៈពហុភាគី … ជាជាងការត្រួតត្រាដោយទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួននោះ»។
- ការសង្ស័យរបស់អន្តរជាតិកំពុងកើនឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងទីក្រុងប៉េកាំង។ អ្នករិះគន់បានប្រកែកក្នុងរយៈជាយូរមកហើយថា ប្រជាជាតិនានាមានការលំបាកក្នុងការសងប្រាក់កម្ចី ដែលមិនមាននិរន្តរភាពដែលអាចនាំឱ្យ CCP ធ្វើការគ្រប់គ្រងធនធាន ការលូកដៃចូលអធិបតេយ្យភាពនៃប្រទេសម្ចាស់ផ្ទះនៅក្នុងតំបន់ដូចជាកំពង់ផែ និងពាណិជ្ជកម្ម ក៏ដូចជាវត្តមាន និងការជ្រៀតចូលនៃយោធារបស់ CCP នៅទីតាំងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផងដែរ។ ប្រជាជាតិនានា រួមទាំងស្រីលង្កា និងសំប៊ី បានបរាជ័យក្នុងការសងប្រាក់កម្ចីបែបជញ្ជក់ឈាមរបស់ CCP។ អ្នកជំនាញកត់សម្គាល់ថា ការព្រួយបារម្ភរបស់ CCP លើសក្តានុពលនៃការរំខានចំពោះខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់របស់ខ្លួន ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា «ស្ថានភាពពិបាកសម្រេចចិត្តនៅច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកា» ដោយសារតែការពឹងផ្អែករបស់ប្រទេសលើច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកា ដែលតូចចង្អៀតសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មតាមសមុទ្រជាច្រើនរបស់ខ្លួន នឹងត្រូវបានបន្ធូរបន្ថយពីការគ្រប់គ្រងរបស់ CCP លើទីតាំងបែបនេះសម្រាប់ ពាណិជ្ជកម្ម និងច្រើនទៀត។
- មានតែមេដឹកនាំជាតិចំនួន 23 រូបប៉ុណ្ណោះ ដែលបានចូលរួមវេទិកាលើកទីបី បើធៀបនឹងឆ្នាំ 2019 ដែលមានទៅដល់ 37 រូប នេះបើយោងតាមសារព័ត៌មាន Foreign Policy។ បញ្ជីឈ្មោះអ្នកចូលរួមបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការបែងចែកជាសកល។ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក Vladimir Putin គឺជាភ្ញៀវកិត្តិយសរបស់លោក Xi ខណៈដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីហុងគ្រី លោក Viktor Orban គឺជាមេដឹកនាំតែមួយគត់មកពីសហភាពអឺរ៉ុប។ មន្ត្រីតាលីបង់ក៏ស្ថិតនៅក្នុងទីក្រុងប៉េកាំងផងដែរ ខណៈដែលអាហ្វហ្កានីស្ថានប៉ុនប៉ងចូលរួមជាមួយ OBOR។
ដូច្នេះតើ OBOR មានជំហរនៅឯណាបន្ទាប់ពីមួយទសវត្សរ៍នេះ? រឿងនេះបង្ហាញកាន់តែច្បាស់ឡើងថា គ្រោងការណ៍នេះត្រូវបានរារាំងដោយសេដ្ឋកិច្ចចិន ដែលកំពុងមានបញ្ហប្រឈម និងសម្ព័ន្ធភាពនយោបាយរបស់លោក Xi ជាមួយទីក្រុងមូស្គូ និងរបបផ្សេងទៀតដែលមិនគោរពតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ។ បំណងប្រាថ្នារបស់លោក Xi ក្នុងការបង្កើតអនុត្តរភាពកំពុងត្រូវបានទទួលស្គាល់ថា ជាហេតុផលពិតរបស់លោក។
ទស្សនាវដ្តី FORUM បានផ្អាកការបកប្រែអត្ថបទប្រចាំថ្ងៃសម្រាប់គេហទំព័រជាភាសាខ្មែរ។ សូមមើលភាសាដទៃទៀតសម្រាប់ខ្លឹមសារប្រចាំថ្ងៃ។
