លោក Modi លើកតម្កើងមុខមាត់របស់ប្រទេសឥណ្ឌាក្នុងនាមជាសំឡេងរបស់ Global South ខណៈ លោក Xi អាក់ខានមិនបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូល G20

បុគ្គលិករបស់ទស្សនាវដ្តី FORUM

ក្រុមអ្នកវិភាគបានលើកឡើងថា​ អ្វីដែលអគ្គលេខាបក្សកុម្មុយនិស្តចិន លោក Xi Jinping មានបំណងនោះគឺជាការមើលងាយនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា លោក Narendra Modi ដោយអាក់ខានមិនបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលក្រុម 20 នៅទីក្រុង Delhi កាលពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ 2023 ដែលនេះគឺការអវត្តមានជាលើកដំបូងរបស់មេដឹកនាំចិននៅឯកិច្ចជំនួបប្រចាំឆ្នាំចាប់តាំងពីថ្ងៃឡើងកាន់អំណាចរបស់លោកក្នុងឆ្នាំ 2012 ដែលរឿងនេះបានអនុញ្ញាតឱ្យលោក Modi លើកតម្កើងមុខមាត់របស់ឥណ្ឌាជាមេដឹកនាំក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកប្រកបដោយស្ថិរភាព និងគួរឱ្យទុកចិត្តទៅវិញ។

ហើយបើទោះបីជាគ្មានវត្តមានរបស់លោក Xi និងប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក Vladimir Putin ក៏ដោយ ក៏មេដឹកនាំ G20 បានបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំកំពូលនៃបណ្តាប្រទេសឧស្សាហកម្ម និងទីផ្សារដែលកំពុងរីកចម្រើនជាមួយនឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយបានដដែរ។

លោកស្រី Tanvi Madan មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកគោលនយោបាយការបរទេសនៅវិទ្យាស្ថាន Brookings បានលើកឡើងនៅលើផតខាសមួយរបស់ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវថា៖ «មានការព្រួយបារម្ភមួយចំនួនដែលថាការមិនទទួលបានសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ជាពិសេសជាមួយនឹងការមិនបង្ហាញខ្លួនរបស់លោក Xi Jinping ឬអវត្តមានរបស់លោក Xi Jinping ដែលនឹងបង្ហាញពីអារម្មណ៍ថានេះគឺជាអង្គការដែលកំពុងតែចុះអន់ថយ និងបរាជ័យ»។ «ខ្ញុំគិតថាសម្រាប់ប្រទេសឥណ្ឌា ការពិតដែលថាខ្លួនទទួលបានសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមដែលពិបាកចរចា និងពិបាកទទួលបាន… ក៏នឹងជំរុញគំនិតនៃឥទ្ធិពលដែលកំពុងកើនឡើងរបស់ឥណ្ឌានៅក្នុងពិភពលោក ក៏ដូចជាប្រភេទនៃការពង្រឹងកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ខ្លួន … ក្នុងនាមជាស្ពានរវាងប្រទេសអភិវឌ្ឍ និងប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចកំពុងរីកចម្រើនក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ»។

ក្រុមអ្នកជំនាញលើកឡើងថា លោក Putin បានដកខ្លួនចេញដើម្បីជៀសវាងការប្រឈមមុខដាក់គ្នាជុំវិញសង្គ្រាមដែលមិនមានហេតុផលរបស់លោកប្រឆាំងនឹងអ៊ុយក្រែន។ លោកស្រី Madan បានលើកឡើងថា ប្រសិនបើលោក និងលោក Xi បានចូលរួមវិញនោះ បរិយាកាសនៅពេលនោះអាចនឹងមាន «ការទាស់ទែងគ្នាកាន់តែខ្លាំង»។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ អវត្តមាន​របស់ពួកលោកទាំងពីរ​អាច​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​ឯកភាព​គ្នា​ដោយ​គ្មាន​ការ​ឈ្លោះ​ប្រកែក​គ្នា។

លោកស្រី Madan បានបន្ថែមទៀតថា៖ «អ្វីដែលយើងបានឃើញគឺការសង្កត់ធ្ងន់បន្ថែមទៀតលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ»។ «ប៉ុន្តែប្រសិនបើពួកលោកទាំងពីរមានវត្តមាននៅទីនោះវិញ ខ្ញុំគិតថា អ្នកនឹងបានឃើញការទាស់ទែងគ្នាពីបញ្ហាខាងក្រៅពីក្នុងពិភពភូមិសាស្ត្រនយោបាយនឹងហក់ចូលទៅក្នុងវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចនេះ។ ហើយនៅពេលដែលខ្ញុំមានន័យថា… ការទាស់ទែងគ្នា វាមិនមែនគ្រាន់តែជាការប្រកួតប្រជែងរវាងរុស្ស៊ី និងលោកខាងលិច ឬសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងឥណ្ឌា និងចិនក៏នឹងក្លាយជាគូបដិបក្ខផងដែរ។ ក្នុងន័យខ្លះ ការពិតដែលថាលោក Xi និងលោក Putin មិនមានវត្តមាន បានផ្តល់ឱ្យឥណ្ឌានូវតួនាទីដ៏លេចធ្លោមួយដែលធ្វើឱ្យ G20 ប្រហែលជាមានកិច្ចសហការគ្នាកាន់តែប្រសើរផងដែរ»។

លោក Modi បានប្រើពេលវេលារបស់លោកនៅលើឆាកពិភពលោក ដើម្បីបង្ហាញថា ឥណ្ឌា – មិនមែនជាសាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិន (PRC) – គឺកំពុងត្រៀមខ្លួនធ្វើជាសំឡេងរបស់ Global South និងដើម្បីដឹកនាំក្នុងយុគសម័យថ្មីនៃការតភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងនេះ។ ក្នុងអំឡុងពេលនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Joe Biden បានប្រកាសផែនការសម្រាប់ផ្លូវពាណិជ្ជកម្មថ្មីចំនួនពីរ ដែលរួមមានផ្លូវដែក និងកំពង់ផែ៖ ច្រករបៀងភាគខាងកើតដែលភ្ជាប់ប្រទេសឥណ្ឌាទៅកាន់មជ្ឈិមបូព៌ា និងច្រករបៀងភាគខាងជើងដែលតភ្ជាប់រដ្ឋនៅតាមឈូងសមុទ្រទៅកាន់អឺរ៉ុប នេះបើយោងតាមសារព័ត៌មាន CNN។ អ្នក​ខ្លះ​ចាត់​ទុក​គម្រោង​នេះ​ថា​ជាការប្រកួតប្រជែងទៅលើ​គម្រោង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​ខ្សែក្រវាត់​មួយ ផ្លូវ​មួយ​របស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។

ថ្វីបើមានចម្ងល់ជាច្រើនជុំវិញហេតុផលជំរុញចិត្តលោក Xi ឱ្យធ្វើការរំលងកិច្ចប្រជុំ G20 នេះក៏ដោយ ក៏លោកប្រធានាធិបតី Biden បានមានប្រសាសន៍ថារថា សហរដ្ឋអាមេរិកមានភាពស្មោះត្រង់ចំពោះការចង់បង្កើនទំនាក់ទំនងជាមួយសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនឱ្យប្រសើរឡើង។

លោកបានលើកឡើង​ថា៖ «ខ្ញុំមិនចង់ដាក់កំហិតប្រទេសចិននោះទេ ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់ធ្វើឱ្យប្រាកដថា យើងមានទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសចិនដែលកំពុងមានភាពប្រសើរឡើង…ហើយមនុស្សគ្រប់គ្នាគឺដឹងពីថាវាជារឿងអ្វី» ដោយលោក​បន្ថែម​ថា​លោក​ចង់ឱ្យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនទទួល​បាន​ជោគជ័យដរាប​ណា​ប្រទេសនេះ​ដើរ​ «តាម​ច្បាប់» នេះតាមយោងតាម CNN បានរាយការណ៍។

ពាក្យថា ‘Global South’ កំពុងលេចចេញជាថ្មី។

នៅពេលដែល Modi និងអ្នកផ្សេងទៀតនិយាយអំពី Global South ពួកគេមិននិយាយអំពីទីតាំងភូមិសាស្រ្តជាក់លាក់នោះទេ។

យោងតាមសារព័ត៌មាន CNN «បណ្ដាប្រទេសជាច្រើនដែលរួមបញ្ចូលនៅក្នុង Global South គឺនៅអឌ្ឍគោលខាងជើង ដូចជាប្រទេសឥណ្ឌា ចិន និងប្រទេសទាំងអស់នៅពាក់កណ្តាលភាគខាងជើងនៃទ្វីបអាហ្រ្វិក។ អូស្ត្រាលី និងនូវែលសេឡង់ ទាំងពីរស្ថិតនៅអឌ្ឍគោលខាងត្បូង មិនមែននៅក្នុង Global South ទេ»។

ជាធម្មតា ពាក្យនេះសំដៅទៅលើបណ្ដាប្រទេសដែលមិនសូវមានការអភិវឌ្ឍ ឬកំពុងអភិវឌ្ឍ។ លោក Happymon Jacob ជាស្ថាបនិកនៃក្រុមប្រឹក្សាស្រាវជ្រាវអំពីយុទ្ធសាស្ត្រ និងការការពារជាតិ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងញូវដេលី បានថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មាន The Associated Press ថា៖ «Global South ពាក់ព័ន្ធនឹងភូមិសាស្ត្រ នយោបាយ ប្រវត្តិសាស្រ្ត និងការអភិវឌ្ឍន ដែលរួមបញ្ចូលគ្នា ប៉ុន្តែមានករណីលើកលែងមួយចំនួន»។

ពាក្យថា Global South មិនមែនជាពាក្យថ្មីទេ ប៉ុន្តែវាត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាទូទៅជាភាសា យោងតាម លោក Stewart Patrick អ្នកជំនាញជាន់ខ្ពស់នៅ​វិទ្យាស្ថាន​រួមចំណែក Carnegie សម្រាប់​សន្តិភាព​អន្តរជាតិ (Carnegie Endowment for International Peace) និងលោក Alexandra Huggins ដែលធ្វើការជាជំនួយការស្រាវជ្រាវក្នុងកម្មវិធី»។

លោក Patrick និងលោក Huggins  បានរៀបរាប់នៅក្នុងសំណេរនៅក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ 2023 ថា៖ «ពាក្យនេះបានក្លាយទៅជាមធ្យោបាយរហ័សដើម្បីពិពណ៌នាអំពីប្រទេសជាច្រើនដែលព្យាយាមផ្លាស់ប្តូរទិដ្ឋភាពមិនយុត្តិធម៌នៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ការពារផលប្រយោជន៍ជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ពួកគេ និងគាំទ្រប្រព័ន្ធពិភពលោកដែលមានតុល្យភាពជាងមុន»។ «ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគ និងអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយនឹងមានភាពវៃឆ្លាតក្នុងការហៅពាក្យនេះដោយមានការអត់ធ្មត់ខ្លាំង ទាំងដើម្បីជៀសវាងការធ្វើឱ្យមានលក្ខណៈទូទៅដែលមិនមានការធានា និងដើម្បីទប់ស្កាត់កំហុសអតីតកាល»។

នៅពេលដែលពាក្យនេះទទួលបានភាពទាក់ទាញម្តងទៀត លោក Patrick និងលោក Huggins ណែនាំថាត្រូវកែសម្រួលយុទ្ធសាស្រ្តនៃការចូលរួមដើម្បីបំពេញតម្រូវការរបស់ប្រទេសនីមួយៗ ដើម្បីធានាបាននូវចក្ខុវិស័យសមធម៌ និងរួមបញ្ចូលបន្ថែមទៀតសម្រាប់សន្តិសុខ និងសេដ្ឋកិច្ច។

ទស្សនាវដ្តី FORUM បានផ្អាកការបកប្រែអត្ថបទប្រចាំថ្ងៃសម្រាប់គេហទំព័រជាភាសាខ្មែរ។ សូមមើលភាសាដទៃទៀតសម្រាប់ខ្លឹមសារប្រចាំថ្ងៃ។