ម៉ាឡេស៊ី ហ្វ៊ីលីពីន តៃវ៉ាន់ បដិសេធផែនទីសមុទ្រចិនខាងត្បូងចុងក្រោយបង្អស់របស់ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន
សារព័ត៌មាន REUTERS
សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន (PRC) បានចេញផ្សាយផែនទីដែលបង្ហាញពីការទាមទារអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន រួមទាំងបញ្ហានៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលហ្វ៊ីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី និងតៃវ៉ាន់បានច្រានចោលថាគ្មានមូលដ្ឋាន។
ទីក្រុងប៉េកាំងបានចេញផ្សាយផែនទីកាលពីចុងខែសីហាឆ្នាំ 2023 នៃខ្សែបន្ទាត់រាងអក្សរ U ដ៏ចម្រូងចម្រាសរបស់ខ្លួនគ្របដណ្តប់ប្រហែល 90% នៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលជាប្រភពនៃជម្លោះជាច្រើននៅក្នុងផ្លូវទឹកដែលមានការប្រកួតប្រជែងបំផុតមួយរបស់ពិភពលោក ដែលជាកន្លែងដែលពាណិជ្ជកម្មជាង 3 ពាន់ពាន់លានដុល្លារឆ្លងកាត់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
ប្រទេសហ្វ៊ីលីពីនកាលពីចុងខែសីហាបានអំពាវនាវឱ្យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន «ធ្វើសកម្មភាពប្រកបដោយទំនួលខុសត្រូវ និងគោរពតាមកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន» នៅក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិ និងសេចក្តីសម្រេចអាជ្ញាកណ្តាលឆ្នាំ 2016 ដែលបានប្រកាសថាខ្សែបន្ទាត់នេះមិនមានមូលដ្ឋានផ្លូវច្បាប់ទេ។
ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីបានលើកឡើងថា ខ្លួនបានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងតវ៉ាតាមផ្លូវការទូតជុំវិញបញ្ហាផែនទីនេះ។
សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនអះអាងថាខ្សែបន្ទាត់នេះមានមូលដ្ឋានលើផែនទីប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្លួន។
ខ្សែបន្ទាត់រាងអក្សរ U របស់ចិនមានរយៈចម្ងាយ 1 500 គីឡូម៉ែត្រពីភាគខាងត្បូងនៃកោះ Hainan របស់ខ្លួន ហើយកាត់ចូលទៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់ព្រុយណេ ឥណ្ឌូណេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ហ្វ៊ីលីពីន និងវៀតណាម។
ក្រសួងការបរទេសហ្វ៊ីលីពីនបានលើកឡើងថា៖ «ការប៉ុនប៉ងចុងក្រោយនេះ ដើម្បីបង្កើតអធិបតេយ្យភាព និងយុត្តាធិការរបស់ប្រទេសចិនឱ្យស្របច្បាប់ លើលក្ខណៈពិសេស និងតំបន់ដែនសមុទ្ររបស់ហ្វ៊ីលីពីន ដែលមិនមានមូលដ្ឋាននៅក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិនោះ»។
សមភាគីម៉ាឡេស៊ីរបស់ខ្លួនបានថ្លែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា ផែនទីថ្មីនេះមិនមានសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធលើប្រទេសម៉ាឡេស៊ីឡើយ ដែលម៉ាឡេស៊ី «ក៏ចាត់ទុកសមុទ្រចិនខាងត្បូងថាជាបញ្ហាស្មុគស្មាញ និងរសើបផងដែរ»។
ផែនទីនេះគឺខុសពីផែនទីខ្នាតតូចដែលសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនបានដាក់ជូនអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងឆ្នាំ 2009 នៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលរួមបញ្ចូលអ្វីដែលគេហៅថា «ខ្សែបន្ទាត់ប្រាំបួនចំណុច»។
ផែនទីចុងក្រោយបង្អស់មានតំបន់ភូមិសាស្ត្រធំទូលាយជាងមុន ហើយមានបន្ទាត់ដាច់ៗចំនួន 10 ចំណុចដែលរួមបញ្ចូលទាំងតៃវ៉ានដែលគ្រប់គ្រងដោយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យផងដែរ។ ប្រទេសចិនក៏បានបោះពុម្ពផ្សាយផែនទីមួយដែលមានចំណុចទី 10 ក្នុងឆ្នាំ 2013។
នៅពេលត្រូវបានសួរសំណួរអំពីផែនទីចុងក្រោយនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសតៃវ៉ាន់ លោក Jeff Liu បានលើកឡើងថា តៃវ៉ាន់ «មិនមែនជាផ្នែកនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិននោះទេ»។
ទីក្រុងប៉េកាំងបានប្រកាស «សប្តាហ៍ផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងអំពីផែនទីជាតិ» នៅក្នុងខែសីហា នេះបើយោងតាមសេចក្ដីរាយការណ៍របស់ទូរទស្សន៍រដ្ឋចិន Central Television។
នៅពេលត្រូវបានសួរសំណួរថា ហេតុអ្វីបានជារដ្ឋាភិបាលចិនចេញផ្សាយផែនទីចុងក្រោយនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន លោក Wang Wenbin បានលើកឡើងថា ទីក្រុងប៉េកាំងមានភាពច្បាស់លាស់អំពីទឹកដីរបស់ខ្លួន។
«ជំហររបស់ចិនចំពោះបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង តែងតែមានភាពច្បាស់លាស់។ អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចនៃប្រទេសចិនធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពជាប្រចាំ និងចេញផ្សាយប្រភេទផែនទីស្ដង់ដារជារៀងរាល់ឆ្នាំ»។
ប្រទេសឥណ្ឌាបានលើកឡើងថា ខ្លួនបានធ្វើការតវ៉ាយ៉ាងខ្លាំងជាមួយប្រទេសចិនជុំវិញបញ្ហាផែនទីថ្មីដែលទាមទារទឹកដីរបស់ឥណ្ឌា បញ្ហានេះបានបន្ថែមភាពតានតឹងដែលមានស្រាប់នៅក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជាតិអាស៊ីទាំងពីរ។
ទស្សនាវដ្តី FORUM បានផ្អាកការបកប្រែអត្ថបទប្រចាំថ្ងៃសម្រាប់គេហទំព័រជាភាសាខ្មែរ។ សូមមើលភាសាដទៃទៀតសម្រាប់ខ្លឹមសារប្រចាំថ្ងៃ។
