មេដឹកនាំអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជំរុញឱ្យបញ្ចប់អំពើហិង្សានៅមីយ៉ាន់ម៉ា និងឱ្យមានកិច្ចពិភាក្សារួមបញ្ចូលគ្នា
សារព័ត៌មាន REUTERS
មេដឹកនាំអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលជួបប្រជុំនៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីបានអំពាវនាវឱ្យបញ្ចប់ជាបន្ទាន់នូវអំពើហិង្សានៅក្នុងប្រទេសភូមា ដែលគ្រប់គ្រងដោយយោធា ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីបង្កើតចន្លោះពេលសម្រាប់កិច្ចពិភាក្សា និងការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ ខណៈដែលការប្រយុទ្ធកាន់តែមានខ្លាំងឡើង។
មេដឹកនាំនៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំកំពូលខែឧសភា ឆ្នាំ 2023 របស់ពួកគេថា៖ «យើងមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះអំពើហិង្សាដែលកំពុងបន្តនៅក្នុងប្រទេសភូមា និងបានជំរុញឱ្យបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវរាល់ទម្រង់នៃអំពើហិង្សា និងការប្រើប្រាស់កម្លាំងនានា»។
ពួកគេបានអំពាវនាវឱ្យមាន «បរិយាកាសអំណោយផលសម្រាប់ការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងទាន់ពេលវេលា និងការសន្ទនាថ្នាក់ជាតិដែលមានលក្ខណៈរួមបញ្ចូលគ្នា» ។
កិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់ប្លុកដែលមានសមាជិកទាំង 10 ប្រទេសនេះបានកើតឡើង នៅពេលដែលយោធាភូមា បង្កើនការវាយប្រហារ និងបើកការវាយប្រហារតាមអាកាសទៅលើកងកម្លាំងប្រឆាំង និងក្រុមជនជាតិភាគតិច ខណៈដែលខ្លួនព្យាយាមពង្រឹងអំណាចនៅមុនការបោះឆ្នោតដែលបានគ្រោងទុក។ ប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ អ្នកវាយប្រហារមិនស្គាល់មុខ បានបាញ់ប្រហារទៅលើក្បួនរថយន្តអ្នកការទូតប្រចាំតំបន់ក្នុងប្រទេសភូមា ដែលកំពុងផ្តល់សម្ភារផ្គត់ផ្គង់ដល់មនុស្សជាង 1,3 លាននាក់ដែលផ្លាស់ទីលំនៅដោយសារជម្លោះ។
របបយោធាដែលបានដណ្តើមអំណាចនៅក្នុងរដ្ឋប្រហារខែកុម្ភៈឆ្នាំ 2021 នេះមិនបានបង្ហាញឱ្យឃើញនូវចេតនាបន្តផែនការសន្តិភាពដែលបានព្រមព្រៀងគ្នាកាលពីខែមេសាឆ្នាំ 2021 ជាមួយអាស៊ាននោះទេ។
ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី Joko Widodo ដែលជាប្រធានអាស៊ានបច្ចុប្បន្នបានអំពាវនាវឲ្យប្លុកនេះរួបរួមមតិជាធ្លុងមួយចំពោះបញ្ហាលំបាកដែលខ្លួនប្រឈមក្នុងតំបន់។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «តើអាស៊ាននឹងនៅស្ងៀម ឬ តើអាស៊ាននឹងអាចក្លាយជាអ្នកជំរុញសន្តិភាពឬការរីកចម្រើន?»
អាស៊ានដែលមានគោលនយោបាយមិនជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់សមាជិក កាន់តែមានលក្ខណៈជំរុញខ្លាំងឡើងជាមួយរបបយោធាភូមា ជុំវិញការបរាជ័យរបស់ខ្លួនក្នុងការអនុវត្ត «ការឯកភាព» ចំពោះប្រាំចំណុចដើម្បីសន្តិភាព ដែលនាយឧត្តមសេនីយ៍កំពូលរបស់ប្រទេសនេះបានយល់ព្រមបន្ទាប់ពីរដ្ឋប្រហារបានបង្កឱ្យមានភាពចលាចល និងការបង្ហូរឈាម។ អង្គការសហប្រជាជាតិបានរាយការណ៍ថាគិតត្រឹមខែមីនាឆ្នាំ 2023 នេះ ជនស៊ីវិលជាង 3 000 នាក់បានបាត់បង់ជីវិត ហើយយ៉ាងហោចណាស់មានអ្នកប្រឆាំងនយោបាយ 16 000 នាក់ត្រូវបានគេចាប់ដាក់គុក។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី លោក Anwar Ibrahim បាននិយាយថា៖ «ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីមានការខកចិត្តចំពោះការនៅតែបន្តខ្វះខាតការវិវឌ្ឍប្រកបដោយអត្ថន័យ និងប្រាកដនិយមក្នុងការអនុវត្តផែនការនេះ»។
មេដឹកនាំរបបយោធារបស់ភូមា ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ានកម្រិតខ្ពស់ រហូតដល់ពួកគេគោរពកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ដែលរួមមានការបញ្ឈប់អរិភាពនានា។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ី លោកស្រី Retno Marsudi បាននិយាយកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ទីក្រុងហ្សាការតាបានទាក់ទងយោធារបស់ប្រទេសភូមា និងរដ្ឋាភិបាលក្រៅផ្លូវការរបស់ប្រទេស ក៏ដូចជាក្រុមជនជាតិភាគតិចប្រដាប់អាវុធ ដើម្បីព្យាយាមចាប់ផ្តើមកិច្ចចរចាសន្តិភាព។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសហ្វីលីពីន លោក Enrique Manalo បាននិយាយថា «អាស៊ានកំពុងធ្វើអ្វីជាច្រើនដែលអាចធ្វើទៅបាន ពីព្រោះនៅពេលដែលអ្នកទៅដល់ទីនោះ វាមិនងាយស្រួលនោះទេ»។
មេដឹកនាំអាស៊ានក៏បានចេញសេចក្តីប្រកាសរួមជាបន្តបន្ទាប់ រួមទាំងការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការជួញដូរមនុស្ស ការពារពលករចំណាកស្រុក និងគាំទ្រដល់ឧស្សាហកម្មរថយន្តអគ្គិសនីនៅទូទាំងតំបន់។
ប្រភពរូបភាព៖ សារព័ត៌មាន REUTERS
ទស្សនាវដ្តី FORUM បានផ្អាកការបកប្រែអត្ថបទប្រចាំថ្ងៃសម្រាប់គេហទំព័រជាភាសាខ្មែរ។ សូមមើលភាសាដទៃទៀតសម្រាប់ខ្លឹមសារប្រចាំថ្ងៃ។
