ការថ្កោលទោសចំពោះ ការគាបសង្កត់

បុគ្គលិករបស់ទស្សនាវដ្តី FORUM

កម្លាំងពលកម្មដោយបង្ខំរបស់ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ និងជនជាតិដើមភាគតិចផ្សេងទៀត បន្តជំរុញការផលិតនៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) នៃប្រទេសចិន នេះបើយោងតាមការស៊ើបអង្កេតដ៏ច្របូកច្របល់ រួមទាំងរបាយការណ៍សំខាន់ៗរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ។ ការស្រាវជ្រាវក៏បង្ហាញផងដែរថា បក្សកុម្មុយនិស្តចិន (CCP) កំពុងតែធ្វើសកម្មភាពភាគច្រើនតាមរយៈសហគ្រាស Xinjiang Production and Construction Corps (XPCC) ដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ ដើម្បីគាបសង្កត់ក្រុមជនជាតិភាគតិច។

របាយការណ៍បានបង្ហាញថា ទោះបីជាចំនួនប្រទេស និងស្ថាប័នអន្តរជាតិដែលកំពុងកើនឡើងបានថ្កោលទោសបក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិន និងបានបង្កើនការដាក់ទណ្ឌកម្មប្រឆាំងនឹងរបបកេងប្រវ័ញ្ចក៏ដោយ វិធានការខ្លាំងជាងនេះប្រហែលជាត្រូវការជាចាំបាច់ដើម្បីកាត់បន្ថយការអនុវត្តដោយបំពាន ដែលរួមមានការធ្វើទារុណកម្ម និងការប្រល័យពូជសាសន៍។

«រដ្ឋាភិបាលចិនកំពុងតែបកស្រាយអំពីអត្តសញ្ញាណ សាសនា និងវប្បធម៌ផ្សេងគ្នារបស់ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ និងប្រជាជនតួកគីផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) ដែលភាគច្រើនជាមូស្លីម ជាការគំរាមកំហែងផ្នែកសន្តិសុខជាតិ និងជាការគំរាមកំហែងខាងវប្បធម៌ដល់ឯកភាពរបស់ចិន។ នេះបើតាមលោកស្រី Irina Bukarin ដែលជាអ្នកវិភាគនាំមុខគេនៅលើរបាយការណ៍ប្រចាំខែឧសភា ឆ្នាំ 2022 ដោយមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការសិក្សាការពារកម្រិតខ្ពស់ (C4ADS) ដែលមិនរកប្រាក់ចំណេញ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនឌីស៊ី បានថ្លែងប្រាប់អង្គភាពវិទ្យុ National Public Radio។ «ហើយដូច្នេះ ពួកគេបានចាប់ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរដាក់ពន្ធធនាគា និងបង្ខំពួកគេឱ្យធ្វើការងារក្នុងលក្ខខណ្ឌការងារបង្ខិតបង្ខំ ផ្ដាច់ពួកគេចេញពីសហគមន៍ ហើយបញ្ជូនពួកគេទៅធ្វើការនៅវាលស្រែ និងរោងចក្រដែលមានចម្ងាយជាច្រើនរយគីឡូម៉ែត្រពីគ្រួសាររបស់ពួកគេ»។

សហគ្រាស XPCC មានមុខងារជារដ្ឋាភិបាលពាក់កណ្តាលតំបន់ អង្គភាពយោធាប្រតិព័ន្ធ ប្រតិបត្តិករពន្ធនាគារ អាណាចក្រប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងប្រព័ន្ធអប់រំ ហើយជាសហគ្រាសដែលដំណើរការដោយរដ្ឋដ៏ធំបំផុតមួយរបស់ពិភពលោក នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍នៅក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ 2022 ដែលរាយការណ៍ដោយមជ្ឈមណ្ឌល Helena Kennedy សម្រាប់យុត្តិធម៌អន្តរជាតិនៅសាកលវិទ្យាល័យ Sheffield Hallam នៅចក្រភពអង់គ្លេស។ «រដ្ឋាភិបាលកណ្តាលនៃ PRC [សាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិន] ចាត់ទុកសហគ្រាស XPCC ជា ‘ប្រព័ន្ធពិសេសនៃសមាហរណកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាល យោធា និងសហគ្រាស’»។

សហគ្រាស XPCC ពង្រាបជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ និងទាញយកកម្លាំងពលកម្មរបស់ពួកគេសម្រាប់ការបណ្តាក់ទុនដែលផ្គត់ផ្គង់ដល់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន — និងភាគច្រើននៃពិភពលោក — ជាមួយផលិតផល និងសេវាកម្ម។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះបានបង្កើនកាន់តែខ្លាំងឡើងក្រោមការដឹកនាំរបស់អគ្គលេខាធិការបក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិន លោក ស៊ី ជីនពីង (Xi Jinping) ដែលអះអាងថា ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរអាចបង្កការរំខាន ឬសូម្បីតែជាភេរវករ។

នៅចុងខែសីហាឆ្នាំ 2022 បីខែបន្ទាប់ពីការទៅទស្សនកិច្ចតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) ពេលនោះ ឧត្តមស្នងការ​សិទ្ធិមនុស្ស​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ លោកស្រី Michelle Bachelet បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ដែលទន្ទឹងរង់ចាំជាយូរមកហើយ ដែលអះអាងថាការឃុំខ្លួនជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ និងជនជាតិភាគតិចផ្សេងទៀតរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន អាចជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។ ការវាយតម្លៃចំនួន 46 ទំព័របានកត់សម្គាល់ការរំលោភសិទ្ធិ រួមទាំងការធ្វើទារុណកម្ម ដែលទាមទារការយកចិត្តទុកដាក់ទូទាំងពិភពលោក។

ទីក្រុងប៉េកាំង ដែលបានទាមទារឱ្យលោកស្រី Bachelet មិនបានបញ្ចេញរបាយការណ៍នោះ បានបង្ហាញពីការរកឃើញរបស់លោកស្រី ថាជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធនាការរបស់លោកខាងលិច ដើម្បីបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ខ្លួន។ សារព័ត៌មាន Associated Press (AP) បានរាយការណ៍ថា អ្នកការទូតចិនម្នាក់បានលើកឡើងថា សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន នឹងលែងសហការជាមួយការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទៀតហើយ។

អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ និងជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សរបស់ចិន លោក Teng Biao បានថ្លែងថា៖ «អ្វីដែលកំពុងតែកើតឡើងនៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) គឺជាគ្រោះមហន្តរាយមនុស្សធម៌ដ៏អាក្រក់បំផុតនៃសម័យកាលរបស់យើង»។ លោក Teng បានលើកឡើងនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សារបស់ក្រុមប្រឹក្សាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ (CFR) នៅក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021 ថា «សម្រាប់មនុស្សភាគច្រើនដែលត្រូវបានឃុំខ្លួននៅក្នុងជុំរុំឃុំឃាំង ឧក្រិដ្ឋកម្មតែមួយគត់របស់ពួកគេគឺភាពជា [ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ] ជាមូស្លីម ឬបដិសេធមិនលះបង់អត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ ឬសាសនារបស់ពួកគេ — ដូចជាការពាក់ពុកមាត់វែង ពាក់ស្បៃមុខនៅទីសាធារណៈ និងការបដិសេធមិនមើលទូរទស្សន៍រដ្ឋ ការបដិសេធមិនទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង ការមានកូនច្រើន ការធ្លាប់ទៅបរទេស ការដាក់ពាក្យសុំលិខិតឆ្លងដែន ការមានគម្ពីគូរ៉ាណ (Quran) ការនិយាយជាមួយសាច់ញាតិ ឬសមាជិកគ្រួសារដែលរស់នៅបរទេសជាដើម»។ លោក Teng មានសញ្ញាបត្របណ្ឌិតផ្នែកទស្សនវិជ្ជាច្បាប់ពីសាកលវិទ្យាល័យ Peking University និងបានបង្រៀននៅសកលវិទ្យាល័យ China University of Political Science and Law មុនពេលចាកចេញពីប្រទេសកំណើតរបស់លោក។

ក្រុមប្រឹក្សាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ (CFR) ដែលជាស្ថាប័នស្រាវជ្រាវឯករាជ្យមួយបានរាយការណ៍ថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2017 មក រដ្ឋាភិបាលចិនបានចាប់ឃុំខ្លួនមនុស្សជាង 1 លាននាក់នៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) ហើយបានដាក់អ្នកផ្សេងទៀតក្រោមការឃ្លាំមើល ការរឹតបន្តឹងសាសនា ការបង្ខំឱ្យធ្វើការ និងការតម្រូវឱ្យក្រៀវ។ រូបថតពីលើអាកាសដែលត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយដោយវិទ្យាស្ថានគោលនយោបាយយុទ្ធសាស្ត្រអូស្ត្រាលី (ASPI) បានបង្ហាញពីការពង្រីកបណ្តាញដ៏ធំទូលាយនៃជុំរុំឃុំខ្លួនរបស់រដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងតំបន់ចាប់ពីខែមេសា ឆ្នាំ 2017 រហូតដល់ខែសីហា ឆ្នាំ 2018។ មន្ត្រីបក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិន បដិសេធថា មជ្ឈមណ្ឌល​ដែល​ហៅថា​មជ្ឈមណ្ឌល​បណ្តុះបណ្តាល​វិជ្ជាជីវៈ​នោះរំលោភ​បំពានលើ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ។

លោក Tomoya Obokata អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកទម្រង់ទាសភាពសហសម័យ បានធ្វើសេចក្ដីសន្និដ្ឋាននៅពាក់កណ្តាលខែសីហា ឆ្នាំ 2022 ថា អ្នកជាប់ឃុំជាច្រើនធ្វើការក្រោមលក្ខខណ្ឌដែល «អាចស្មើនឹងទាសភាព ជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ»។

បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិន ចង់ឱ្យជនជាតិអ៊ុយហ្គួរអនុលោមតាមកំណែស្តង់ដារនៃអត្តសញ្ញាណចិន ដោយបោះបង់ចោលវប្បធម៌ ជំនឿសាសនា និងបំណងប្រាថ្នាណាមួយសម្រាប់ឯករាជ្យភាពរបស់ពួកគេ។ សហគ្រាស XPCC លើកទឹកចិត្តដល់ជនជាតិចិនហាន ដែលជាក្រុមជនជាតិភាគតិចដ៏ធំបំផុតនៃប្រទេសនេះ ផ្លាស់ទីទៅតំបន់ស៊ីនជាំង និងប្រឹងប្រែងទប់ស្កាត់អត្រាកំណើតនៃជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ នេះបើយោងតាមការរាយការណ៍របស់កាសែត The Guardian។

បន្ទាប់ពីទទួលបានដំណឹងពីអ្នករស់រានមានជីវិតពីជុំរុំឃុំខ្លួន និងអ្នកជំនាញក្នុងតំបន់ សាលាក្តីនៃជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ ដែលជាក្រុមដែលមានមូលដ្ឋាននៅចក្រភពអង់គ្លេសបានកំណត់ថា វិធានការពន្យាកំណើត និងការក្រៀវដែលដាក់លើជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ គឺជាអំពើប្រល័យពូជសាសន៍។

លោក Geoffrey Nice ជាមេធាវីរបស់ចក្រភពអង់គ្លេសដែលបានធ្វើជាប្រធានសវនាការមុនសេចក្ដីសម្រេចរបស់សាលាក្តីនៅខែធ្នូ ឆ្នាំ 2021 បានមានប្រាសន៍ថា ក្រុមបានរកឃើញថា សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន បានអនុវត្ត «គោលនយោបាយដោយចេតនា ជាប្រព័ន្ធ និងរួមគ្នា» ដើម្បីនាំមកនូវ «ការកាត់បន្ថយរយៈពេលវែងនៃជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ និងប្រជាជនជនជាតិភាគតិច» នេះបើយោងតាមសារព័ត៌មាន BBC។ ក្រុមវាគ្មិននេះក៏បានរកឃើញភស្តុតាងនៃឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ការធ្វើទារុណកម្ម និងអំពើហិង្សាផ្លូវភេទផងដែរ។

លោក Nice បានថ្លែងថា ក្រុមនេះបានសន្និដ្ឋានថា លោក Xi និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ចិនផ្សេងទៀត «ទទួលខុសត្រូវចម្បង» ចំពោះការរំលោភបំពានលើជនជាតិភាគតិចមូស្លីមនៅតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang)។

ទោះបីជាប្រទេសនានា រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរនោះ បានហាមឃាត់ការនាំចូលទំនិញដែលផលិតនៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) ក៏ដោយ ការដាក់ទណ្ឌកម្មបែបនេះអាចទទួលបានភាពជោគជ័យដែលមានកម្រិត។ លោកស្រី Nicole Morgret អ្នកវិភាគសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំនៅមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការសិក្សាការពារកម្រិតខ្ពស់ (C4ADS) បានថ្លែងប្រាប់ ទស្សនាវដ្តី FORUM ថា៖ «នៅពេលពិភាក្សាអំពីសហគ្រាស XPCC ជាក់លាក់ គោលដៅរបស់សហគ្រាសមិនមែនជាពាណិជ្ជកម្មសុទ្ធសាធទេ ដូច្នេះអាកប្បកិរិយានៃការគាបសង្កត់របស់សហគ្រាសទំនងជាមិនត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរដោយផលប៉ះពាល់ដល់អាជីវកម្មរបស់ខ្លួនតែម្នាក់ឯងនោះទេ»។

‘ឧក្រិដ្ឋកម្មនៃឥរិយាបថធម្មតា’

បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិន តាមរយៈសហគ្រាស XPCC គ្រប់គ្រងស្ទើរតែគ្រប់ទិដ្ឋភាពនៃជីវិតនៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang)។ កាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពមាននៅគ្រប់ទីកន្លែង ហើយប្រជាជនត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យឃ្លាំមើលអ្នកជិតខាងរបស់ពួកគេ។ លោក James Leibold ជាបុគ្គលិកជាន់ខ្ពស់នៅវិទ្យាស្ថានគោលនយោបាយយុទ្ធសាស្ត្រអូស្ត្រាលី (ASPI) បានថ្លែងនៅក្នុងអំឡុងព្រឹត្តិការណ៍បែបនិម្មិតនៃក្រុមប្រឹក្សាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ (CFR) ថា៖ «មានការឃ្លាំមើលយ៉ាងសុះសាយ និងរំលោភសិទ្ធិយ៉ាងខ្លាំង ដែលមានន័យថា មន្ត្រីគណបក្សឥឡូវនេះអាចសម្លឺងមើលផ្ទះ និងសូម្បីតែគ្រែគេងរបស់ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ»។

យោងតាមរបាយការណ៍ជាច្រើន សហគ្រាស XPCC បានដកយកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មនុស្សជាច្រើន ហើយបង្ខំឱ្យអ្នកទាំងនោះធ្វើការរោងចក្រ ឬកសិដ្ឋាន ខណៈពេលដែលកំពុងមានការហាមឃាត់ផ្នែកភាសាកំណើត ការប្រតិបត្តិសាសនា និងសម្លៀកបំពាក់ជាតិសាសន៍។ អ្នកប្រឆាំងត្រូវបានឃុំខ្លួននៅក្នុងជុំរុំការងារដែលពួកគេត្រូវបានគេបញ្ចុះបញ្ចូលនៅក្នុងវប្បធម៌ចិនហាន។ ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរជាច្រើនស្រាប់តែបាត់ខ្លួន។ ស្លាកស្នាមនៃជីវិតរបស់ពួកគេត្រូវបានបំផ្លាញចោល។ ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ដែល​ចាត់​ទុក​ថា​មាន​តម្លៃ ដូចជា​ដី​ដែលអាចដាំដំណាំបាន​ត្រូវ​បាន​គេរឹបអូសយក។

មជ្ឈមណ្ឌល Helena Kennedy បានរាយការណ៍ថា៖ «តំបន់ ប្រជាជននៅក្នុងតំបន់ និងអត្តសញ្ញាណរបស់ពួកគេត្រូវបានគេមើលឃើញថាមានការគំរាមកំហែងផ្នែកសន្តិសុខយ៉ាងខ្លាំងចំពោះបូរណភាពវប្បធម៌របស់ប្រទេសចិន ស្ថិរភាពនៃព្រំដែនរបស់រដ្ឋ និងសិទ្ធិអំណាចដាច់ខាតរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិន»។ «ជាពិសេសក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំចុងក្រោយនេះ សហគ្រាស XPCC បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការគាបសង្កត់ជីវិត វប្បធម៌ និងអត្តសញ្ញាណរបស់ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ»។ របាយ​ការណ៍​បាន​រក​ឃើញ​ថា យុទ្ធសាស្ត្ររបស់សហគ្រាស XPCC គឺ «មិនធ្លាប់មានពីមុនមកទេ ក្នុងចំណោមការកំណត់រចនាសម្ពន្ធសាជីវកម្ម ឬនយោបាយសកល។ រាល់ភាព​ស្រដៀង​គ្នា​ទាំង​អស់​បរាជ័យ​ក្នុង​ការ​ចាប់​យក​មុខងារ​ពង្រីក ការ​ឈាន​ដល់ និង​អំណាច​របស់​ខ្លួន»។

លោក Chen Quanguo ដែលពេលនោះជាប្រធាននៃបក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិននៅតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) បានចេញបញ្ជានៅឆ្នាំ 2017 និង 2018 ដើម្បី «ប្រមូលអ្នកទាំងអស់ដែលគួរតែត្រូវបានប្រមូល» ដែលនាំឱ្យមានការសាងសង់ជុំរុំឃុំខ្លួន និងការពង្រីកពន្ធនាគារ។ អាជ្ញាធរចិនបានរារាំងអ្នកសារព័ត៌មាន និងអ្នកស៊ើបអង្កេតបរទេសពីមជ្ឈដ្ឋាននានា។ អ្នកជំនាញនៅតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) បានថ្លែងប្រាប់ក្រុមប្រឹក្សាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ (CFR) ថា ចំពេលមានការរិះគន់ទូទាំងពិភពលោក បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិនបានបន្តបញ្ជូនមនុស្សទៅកាន់ពន្ធនាគារ និងកន្លែងឃុំខ្លួនក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ។

លោក Darren Byler អ្នកជំនាញខាងផ្នែកនរវិទ្យាដែលបានសិក្សាអំពីជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Associated Press (AP) កាលពីក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021 ថា អ្នកជាប់ឃុំជាច្រើនមិនបានប្រព្រឹត្ត «ឧក្រិដ្ឋកម្មពិតប្រាកដតាមស្តង់ដារណាមួយនោះទេ» ហើយត្រូវបានគេឃុំខ្លួនដោយគ្មាននីតិវិធីត្រឹមត្រូវ។ លោក​បាន​លើកឡើង​ថា​៖ «​វា​ជាបង្កើតឱ្យទៅជាឧក្រិដ្ឋកម្មចំពោះឥរិយាបថធម្មតា»។

ការសាបព្រួសមនោគមន៍វិជ្ជាក៏កើតឡើងហួសពីជញ្ជាំងនៃមជ្ឈដ្ឋានរដ្ឋាភិបាលផងដែរ។ លោក Teng បានថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សារបស់ក្រុមប្រឹក្សាអន្តរជាតិ (CFR) ថា៖ «យើងគួរតែចងចាំក្នុងចិត្តថា ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សគឺ … ក៏មាននៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ និងជនមូស្លីម និងជនជាតិភាគតិចផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) ផងដែរ»។ នៅខាងក្រៅជុំរុំ ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ «បានបន្តទទួលរងនូវការឈឺចាប់ពីការបង្រ្កាបកាន់តែខ្លាំងឡើង និងការឃ្លាំមើលដោយអំណាចផ្តាច់ការដោយអាជ្ញាធរចិន»។

ក្រុមតស៊ូមតិនៃអង្គការ Amnesty International និងអង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស ចោទប្រកាន់ទីក្រុងប៉េកាំងពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិនៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang)។ ក្នុងចំណោមការរំលោភបំពាន មានទាំងការបង្ខំឱ្យធ្វើការ ការក្រៀវ និងការអនុលោមតាមកាតព្វកិច្ចជាមួយនឹងការយល់ជាក់លាក់របស់បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិន រួមទាំងការរឹតបន្តឹងលើការប្រតិបត្តិសាសនា។ មជ្ឈមណ្ឌល Helena Kennedy បានរាយការណ៍ថា ការគាបសង្កត់ព្យាយាមធ្វើឱ្យជនជាតិអ៊ុយហ្គួ
រស្របតាម និងពឹងផ្អែកលើរដ្ឋ ស្មើនឹង «រជ្ជកាលនៃភេរវកម្ម»។

តើជនជាតិអ៊ុយហ្គួរជានរណា?

ទោះបីជាតំបន់ស្វយ័តរបស់ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរនៅតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) មានស្ទើរតែមួយភាគប្រាំមួយនៃផ្ទៃដីរបស់ប្រទេសចិនក៏ដោយ ប្រជាជនរស់នៅចំនួន 26 លាននាក់ មានចំនួនតិចជាង 2% នៃប្រជាជនរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ដែលមានចំនួន 1.4 ពាន់លាននាក់។ វាជាមាតុភូមិរបស់ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ ប្រហែលជាចំនួន 12 លាននាក់ ដែលភាគច្រើនជាជនជាតិមូស្លីម រួមជាមួយនឹងក្រុមជនជាតិភាគតិចផ្សេងទៀត និងបានប្តូរពូជជនជាតិចិនហាន នេះបើយោងតាមសារព័ត៌មាន BBC។ ដោយមានការគ្រប់គ្រងអស់ជាច្រើនសតវត្សរ៍ដោយពួកមេទ័ព និងរបបផ្សេងៗ ជនជាតិដើមភាគតិចនៃតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) បានប្រមូលផ្តុំគ្នាភាគច្រើននៅក្នុង អូស៊ីស (oases) ដ៏តូចមួយនៅក្នុងទឹកដីនៃភ្នំដ៏រដិបរដុប និងវាលខ្សាច់ដ៏ធំ។

ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ តួកគី និងក្រុមដទៃទៀតដែលមានទម្លាប់រស់នៅក្នុងតំបន់នេះមានទំនាក់ទំនងវប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្លាំងជាងជាមួយនឹងប្រជាជននៅអាស៊ីកណ្តាលនៅភាគខាងលិចជាងជាមួយជនជាតិចិននៅភាគខាងកើត។ ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ រដ្ឋចិនមួយចំនួនបានចូលរួមជាមួយតំបន់នេះតាមរយៈការទូត និងពាណិជ្ជកម្ម។ អ្នកផ្សេងទៀតបានស្វែងរកការដណ្តើមយក និងបង្ខំឱ្យប្រើប្រព័ន្ធនយោបាយ និងសង្គមរបស់ចិន ដូចនៅតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) សព្វថ្ងៃនេះអ៊ីចឹង។

តំបន់នេះត្រូវបានវាយលុកកាន់កាប់បានដោយចក្រភពឈីង (Qing) ក្នុងសតវត្សទី 18 តំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) គឺជា «តំបន់ស្វយ័ត» នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនចាប់តាំងពីសង្រ្គាមស៊ីវិលចិនបានបញ្ចប់នៅក្នុងឆ្នាំ 1949 មកម៉្លេះ។ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនក្នុងឆ្នាំ 1954 បានបង្កើតសហគ្រាស XPCC ដែលជាអង្គការដំបូងដែលមានសមាសភាពភាគច្រើននៃអតីតទាហានកងទ័ពរំដោះប្រជាជន។ បេសកកម្មរបស់សារធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន៖ គ្រប់គ្រងប្រជាជនជនជាតិដើមភាគតិច និងកេងប្រវ័ញ្ចកម្លាំងពលកម្ម និងធនធានក្នុងតំបន់ដោយ «ដៃម្ខាងកាន់កាំភ្លើង» និង «ដៃម្ខាងទៀតកាន់នង្គ័ល» នេះបើយោងតាមមជ្ឈមណ្ឌល Helena Kennedy។ ដោយបានរំសាយនៅឆ្នាំ 1975 បន្ទាប់ពីបដិវត្តន៍វប្បធម៌របស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន សហគ្រាស XPCC ត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញនៅក្នុងឆ្នាំ 1981 ហើយបានដើរតួជាក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មក្រោមការគ្រប់គ្រងផ្ទាល់របស់រដ្ឋាភិបាលកណ្តាល។

ការ​បង្ក្រាប​លើជនជាតិ​អ៊ុយហ្គួរ ដែល​បានទាមទារ​ឯករាជ្យ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2009 មាន​មុន​ការ​គាបសង្កត់​របស់​រដ្ឋាភិបាល​សព្វថ្ងៃ។ បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិនបានចោទអ្នកគាំទ្រការបះបោរថាជាភេរវករ ហើយកេងប្រវ័ញ្ចលើការភ័យខ្លាចភេរវកម្មជាសកល បានច្រានចោលការរិះគន់លើការប្រព្រឹត្តចំពោះជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ នេះបើយោងតាម The Strategy Bridge ដែលជាកាសែតអនឡាញមិនរកប្រាក់ចំណេញ និងផតខាស។

ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបានរាយការណ៍ថា ចាប់តាំងពីការបង្រ្កាបរបស់ខ្លួនបានចាប់ផ្តើម រដ្ឋាភិបាលចិនបានលើកហេតុផលថា «អំពើអាក្រក់បី» នៃការបំបែកខ្លួនជនជាតិភាគតិច លទ្ធិជ្រុលនិយមសាសនា និងអំពើភេរវកម្មដោយហិង្សា។

ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ សហគ្រាស XPCC បានវិវត្តទៅជាប្រតិបត្តិការសកលដែលបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុនរាប់ពាន់។ ដំបូងឡើយ សហគ្រាសកសិកម្មដែលផលិតដំណាំរួមមានកប្បាស ប៉េងប៉ោះ និងម្ទេស ឥឡូវនេះផលប្រយោជន៍របស់សហគ្រាសពង្រីកដល់ថាមពល ការជីកយករ៉ែ សារធាតុគីមី ការបូមយកប្រេង និងឧស្ម័ន ផ្នែកដឹកជញ្ជូន សម្លៀកបំពាក់ គ្រឿងអេឡិចត្រូនិក ស្រា ការកែច្នៃម្ហូបអាហារ ក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង និងទេសចរណ៍។ សរសៃឈាមដ៏សំខាន់នៃគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនកាត់តាមតំបន់ ដោយផ្តល់នូវចរចរណ៍ចូលទៅកាន់ទីផ្សារនៅអាស៊ីកណ្តាល និងអឺរ៉ុបខាងកើត។

បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិនចង់បន្ថយចំនួនប្រជាជនអ៊ុយហ្គួរ ជាពិសេសនៅភាគខាងត្បូងនៃតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) ហើយចុងក្រោយលុបបំបាត់វប្បធម៌ និងសាសនារបស់ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ នេះបើតាមលោក លោក Leibold ជាបុគ្គលិកជាន់ខ្ពស់នៅវិទ្យាស្ថានគោលនយោបាយយុទ្ធសាស្ត្រអូស្ត្រាលី (ASPI) បានថ្លែងប្រាប់ក្រុមប្រឹក្សាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ (CFR)។ ខ្លួនបានបំផ្លាញវិហារអ៊ីស្លាម និងទីបញ្ចុះសព ហើយលោក Xi បានលើកឡើងថា សាសនាឥស្លាមនៅក្នុងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ត្រូវតែ «ស្ថិតនៅក្នុងបរិបទរបស់ចិន» នេះបើយោងតាមសារព័ត៌មានដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ Xinhua News បានរាយការណ៍កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ 2022។ ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានរាយការណ៍កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ 2022 ថា ជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ ដែលមានភាសាទាក់ទងទៅនឹងតួកគី ត្រូវបានបង្ខំឱ្យរៀនភាសាចិនកុកងឺ រួមទាំងកុមារដែលបំបែកចេញពីគ្រួសាររបស់ពួកគេ ហើយត្រូវបានបញ្ជូនទៅសាលា ឬមណ្ឌលកុមារកំព្រា ដែលជាកន្លែងដែលពួកគេក៏ស្ថិតក្រោមការឃោសនារបស់បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិនផងដែរ។

យោងតាមមជ្ឈមណ្ឌល Helena Kennedy បានឱ្យដឹងថា «ពីកន្លែងគេងរហូតដល់ផ្នូរ ប្រជាជនអ៊ុយហ្គួរស្ថិតក្រោមការបញ្ចូលមនោគមន៍វិជ្ជា ដែលផ្តល់ដោយសហគ្រាស XPCC»។ «កម្មវិធីគ្រោងទុកនៃវិស្វកម្មសង្គមរបស់សហគ្រាស XPCC តម្រូវឱ្យពលរដ្ឋជនជាតិភាគតិចគ្រប់រូបលះបង់បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ ភាសា និងជំនឿសាសនារបស់ពួកគេ ដើម្បីគាំទ្រដល់ការអនុវត្តរបស់ហាន និងមនោគមវិជ្ជា Xi Jinping»។

មានអ្វីកើតឡើងប​ន្ទាប់?

រដ្ឋាភិបាល អាជីវម្ម និងអ្នកប្រើប្រាស់នៅទូទាំងពិភពលោកជួយទ្រទ្រង់កម្លាំងពលកម្មដោយបង្ខិតបង្ខំនៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) ទោះបីជាមនុស្សជាច្រើនមិនដឹងអំពីវាក៏ដោយ។ យោងតាមអ្នកផ្តល់ទិន្នន័យ Sayari បានឱ្យដឹងថា សហគ្រាស XPCC មានភាគហ៊ុនដោយផ្ទាល់ ឬដោយប្រយោលជាមួយអង្គភាពសាជីវកម្មរាប់ពាន់នៅទូទាំងពិភពលោក ដែលធ្វើឱ្យវាមានការលំបាក ទោះបីថាមិនមែនមិនអាចទៅរួចក៏ដោយ ក្នុងការកំណត់ថាតើផលិតផលមួយមានជាប់ទាក់ទងនឹងសហគ្រាស XPCC ដែរឬទេ។ «កម្លាំងពលកម្មដោយបង្ខិតបង្ខំ និងការរំលោភបំពានដែលប្រជាជនតួកគីនៅតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) ប្រឈម មិនស្ថិតនៅក្នុងព្រំដែនក្នុងតំបន់នោះទេ ប៉ុន្តែបានសាយភាយចូលទៅក្នុងពិភពលោកតាមរយៈប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្ម និងហិរញ្ញវត្ថុសកល។ ទំនាក់ទំនងជាសាកលទាំងនេះអាចអនុញ្ញាតិឱ្យមានការបង្កើនប្រាក់ចំណេញដោយរំលោភបំពានលើសិទ្ធិមនុស្ស ហើយលុះត្រាតែមានការប្រឆាំង មានន័យថាភាគីពាក់ព័ន្ធអន្តរជាតិអាចបើកឧក្រិដ្ឋកម្មបែបនេះបានយ៉ាងច្បាស់លាស់» នេះបើតាមសេចក្ដីរាយការណ៍នៅក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ 2022 របស់មជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការសិក្សាការពារកម្រិតខ្ពស់ (C4ADS)។

របាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការសិក្សាការពារកម្រិតខ្ពស់ (C4ADS) មួយផ្សេងទៀតដែលបានចេញផ្សាយកាលពីចុងខែមិថុនាឆ្នាំ 2022 បានសន្និដ្ឋានថា តំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) កំពុងក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលផលិតកម្មរបស់ចិនយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ របាយការណ៍នេះបានសរសេរថា ក្រុមហ៊ុនផលិតកម្មចំនួន 4 480 ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅទីនោះក្នុងឆ្នាំ 2021 កើនឡើងពី 1 604 ក្នុងឆ្នាំ 2009។

ភាគច្រើននៃការកើនឡើងរបស់សហគ្រាស XPCC គឺជាលទ្ធផលនៃសមត្ថភាពរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិនក្នុងការគ្រប់គ្រងការអធិប្បាយនេះ។ លោក Teng បានថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សារបស់ក្រុមប្រឹក្សាទំនាក់ទំនងបរទេស (CFR) ថា តាមរយៈការឃោសនា និងការធ្វើឱ្យមានភាពភ័យខ្លាច ការបំភិតបំភ័យ និងការរើសអើងជាតិសាសន៍ សាជីវកម្មដែលដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាលបានរីកចម្រើនដល់ការបំផ្លាញកម្មករអ៊ុយហ្គួររបស់ខ្លួន។ អតីតអ្នកជាប់ឃុំក្នុងជុំរុំ លោក Omir Bekali ជាជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ ដែលសព្វថ្ងៃរស់នៅក្នុងប្រទេសហូឡង់ បានលើកឡើងថា ប្រជាជនចិន «មិនដឹងថាមានអ្វីកើតឡើងពិតប្រាកដទេ» ដោយសារតែឧបករណ៍បិតបាំងព័ត៌មានរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិន។ លោក Bekali បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Associated Press (AP) កាលពីខែកញ្ញាឆ្នាំ 2022 ថា៖ «ប្រសិនបើអ្នកចង់ដឹងពីការពិត ចូរនិយាយទៅកាន់ជនរងគ្រោះ»។ «រដ្ឋាភិបាលគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ពួកគេបន្តនិយាយកុហក»។

ព័ត៌មានដែលអាចទុកចិត្តបាន និងទណ្ឌកម្មទូទាំងពិភពលោកដែលមានការសម្របសម្រួល គឺជាគន្លឹះក្នុងការលាតត្រដាងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់សហគ្រាស XPCC នេះបើយោងតាមសេចក្ដីរាយការណ៍របស់ទស្សនាវដ្តី Foreign Affairs កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021។ «គ្មាននរណាម្នាក់គួរស្ថិតនៅក្រោមការបំភាន់ណាមួយដែលថាវានឹងងាយស្រួលក្នុងការផ្លាស់ប្តូរអាកប្បកិរិយារបស់រដ្ឋាភិបាលចិននៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) នោះទេ។ ទីក្រុងប៉េកាំងទំនងជាមិនធ្លាប់ទទួលស្គាល់ថា ខ្លួនកំពុងមានអារម្មណ៍ក្តៅដោយសារសម្ពាធអន្តរជាតិ ឬការផ្លាស់ប្តូរគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនចំពោះប្រជាជនអ៊ុយហ្គួរនោះទេ»។

ទោះបីជាក្រុមសិទ្ធិមនុស្សមួយចំនួន និងអ្នកនិរទេសជនជាតិអ៊ុយហ្គួរបានរិះគន់លោកស្រី Bachelet ចំពោះការមិនប្រកាសភាពឃោរឃៅរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិននៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) ថាជាអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ក៏ដោយ ក៏ការយកចិត្តទុកដាក់ជាអន្តរជាតិដែលបង្កើតឡើងតាមរយៈការរកឃើញរបស់លោកស្រីនៅតែអាចមានឥទ្ធិពលដែរ។ យោងតាមកាសែត The Guardian បានឱ្យដឹងថា «របាយការណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានបន្ថែមបន្តិចបន្តួចចំពោះអ្វីដែលបានដឹងរួចមកហើយ ប៉ុន្តែការពិតដែលថាវាមកពីស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សឈានមុខគេរបស់ពិភពលោក មិនមែនរដ្ឋាភិបាលតែមួយទេ ប៉ុន្តែរាប់រយបានផ្តល់ការសង្គ្រោះ និងក្តីសង្ឃឹមដល់ជនរងគ្រោះជាច្រើន»។

អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Antonio Guterres បានជំរុញឱ្យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនអនុវត្តតាមអនុសាសន៍របស់លោកស្រី Bachelet រួមទាំងការដោះលែងមនុស្សដែលត្រូវបានឃុំខ្លួនតាមអំពើចិត្ត និងការបង្ហាញទីតាំងរបស់ជនជាតិ អ៊ុយហ្គួរនៅតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) ដែលសាច់ញាតិនៅក្រៅប្រទេសមិនទទួលបានដំណឹង នេះបើតាមវិទ្យុអាស៊ីសេរីរាយការណ៍កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ 2022។ របាយការណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិក៏បានជំរុញឱ្យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនស៊ើបអង្កេតលើការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងមណ្ឌលឃុំឃាំងផងដែរ។

លើសពីនេះទៀត អ្នកជំនាញលើកឡើងថា ការធ្វើពហិការអន្តរជាតិលើផលិតផលពីតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) ខណៈពេលដែលទទួលបានជោគជ័យកម្រិតមធ្យម ត្រូវតែមានការពង្រឹង។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការសិក្សាការពារកម្រិតខ្ពស់ (C4ADS) ក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ 2022 បានឱ្យដឹងថា «ទិន្នន័យ និងវិធីសាស្រ្តចាំបាច់សម្រាប់ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនៃការគាបសង្កត់នៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) គឺអាចរកបាន ហើយដល់ពេលដែលភាគីពាក់ព័ន្ធត្រូវប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ និងវិធីសាស្រ្តទាំងនោះហើយ»។ របាយការណ៍បានសរសេរថា ផលិតផលរបស់សហគ្រាស XPCC ឈានដល់ទីផ្សារក្នុងស្រុក និងទីផ្សារពិភពលោកតាមវិធីផ្សេងៗ។ ក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ពន្ធរបស់សាជីវកម្មនេះធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាសាធារណៈលើទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុចិន។ សហគ្រាស XPCC ក៏មានក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ពន្ធបរទេសផងដែរ ហើយសហគ្រាសនេះលក់ដោយផ្ទាល់ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក និងក្នុងតំបន់ ដែលផ្តល់ផលិតផលទៅក្នុងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ពិភពលោក។ របាយការណ៍បានសរសេរថា៖ «ការយល់ដឹង និងការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះមធ្យោបាយទាំងនេះសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរផលិតផលអាចកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើពួកវាបាន»។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការហាមប្រាមផលិតផលដែលផលិតដោយកម្លាំងពលកម្មដោយបង្ខិតបង្ខំនៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង (Xinjiang) បង្កបញ្ហាមួយ ប្រសិនបើវាមានជម្លោះជាមួយនឹងតម្រូវការក្នុងស្រុកដោយបង្ខិតបង្ខំរបស់ប្រទេសមួយ។ ដូចជា បន្ទះសូឡា។ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន គ្រប់គ្រងការផ្គត់ផ្គង់បន្ទះសូឡារបស់ពិភពលោក ប៉ុន្តែភ្នាក់ងារគយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានរឹបអូសយកផលិតផលដែលផលិតពីប្រទេសចិនចាប់តាំងពីច្បាប់ការពារកម្លាំងពលកម្មដោយបង្ខិតបង្ខំលើជនជាតិអ៊ុយហ្គួររបស់សហព័ន្ធបានចូលជាធរមានក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ 2022 មក។ ទោះបីជា
វាប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការអនុវត្តតាមការប្តេជ្ញាចិត្តនៅខែសីហា ឆ្នាំ 2022 របស់ខ្លួនចំពោះការផ្លាស់ប្តូរទៅរកថាមពលកកើតឡើងវិញក៏ដោយ ក៏ស្ថាប័នគយ និងល្បាតព្រំដែនរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចន្លោះខែមិថុនា ឆ្នាំ 2022 ដល់ខែមករា ឆ្នាំ 2023 បានកំណត់ការដឹកជញ្ជូនទំនិញចំនួនច្រើនជាង 2 692 ថាជាការបំពានលក្ខខណ្ឌនៃច្បាប់ការពារកម្លាំងពលកម្មដោយបង្ខិតបង្ខំលើជនជាតិអ៊ុយហ្គួរ។ ជិតពាក់កណ្តាលនៃការដឹកជញ្ជូនដែលបានធ្វើឡើងគឺជាបន្ទះសូឡា ឬសមាសធាតុពាក់ព័ន្ធ។

វា​ជា​ស្ថានភាពលំបាកស្រដៀង​នឹង​ប្រទេស​ដែល​ប្រឈមមុខ​នឹង​ការ​ថ្កោលទោស​ទាក់ទងនឹងការ​ឈ្លានពាន​អ៊ុយក្រែន​ដោយ​មិន​ញញើត​របស់​រុស្ស៊ី ប៉ុន្តែ​ស្ទាក់ស្ទើរ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ពហិការចំពោះ​ប្រេង និង​រ៉ែ​ដែល​មានតម្រូវការច្រើនរបស់រុស្ស៊ី​។ ទោះបីជាមានឧបសគ្គបែបនេះក៏ដោយ វិធានការអន្តរជាតិដែលបានសម្របសម្រួលបង្ហាញថា ពិភពលោកនឹងមិនព្រងើយកន្តើយចំពោះការលុបបំបាត់ក្រុមជនជាតិភាគតិចទាំងស្រុងរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិននោះទេ នេះបើយោងតាមសេចក្ដីរាយការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេសនៅក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ 2021។ «ប្រជាជនអ៊ុយហ្គួរ
មិនសមនឹងទទួលបានអ្វីតិចជាងនេះទេ»។

ទស្សនាវដ្តី FORUM បានផ្អាកការបកប្រែអត្ថបទប្រចាំថ្ងៃសម្រាប់គេហទំព័រជាភាសាខ្មែរ។ សូមមើលភាសាដទៃទៀតសម្រាប់ខ្លឹមសារប្រចាំថ្ងៃ។