តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកសេរី និងបើកចំហ / FOIPលក្ខណៈពិសេសអធិបតេយ្យជាតិអាស៊ីឥសាន / NEA

សន្តិសុខ សកម្មភាព

ប្រទេសជប៉ុនជំរុញ ឱ្យមានភាពសេរី និងបើកចំហ ដល់តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក

លោក Fumio Kishida/នាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រទេសជប៉ុន | រូបថតដោយសារព័ត៌មាន THE ASSOCIATED PRESS

នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក Fumio Kishida បានថ្លែងប្រាប់នៅថ្ងៃបើកសុន្ទរកថាឯកិច្ចប្រជុំកំពូលសន្តិសុខនៅក្នុងកិច្ចសន្ទនា Shangri-La នៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីនៅថ្ងៃទី 10 ខែមិថុនា ឆ្នាំ 2022។ វាត្រូវបានកែសម្រួល ដើម្បីធ្វើឱ្យសមទៅនឹងទម្រង់របស់ទស្សនាវដ្តី FORUM។

ជាមួយនឹងមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិដែលត្រូវបានរង្គោះរង្គើដោយការឈ្លានពានរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី ប្រឆាំងទៅនឹងប្រទេសអ៊ុយក្រែន សហគមន៍អន្តរជាតិឈរនៅផ្លូវបំបែកជាប្រវត្តិសាស្ត្រ។ ពេលចុងក្រោយដែលពិភពលោកប្រឈមមុខទៅនឹងចំណុចរបត់ដ៏សំខាន់បែបនេះគឺប្រហែលជា 30 ឆ្នាំមុន។ នោះ​គឺ​កើតឡើងនៅ​ពេល​សម័យ​សង្រ្គាម​ត្រជាក់ ជា​សម័យកាល​ដែល​ពិភពលោក​ត្រូវ​បាន​បែងចែក​ជា​ពីរបក្ស ហើយ​មនុស្សម្នាមានការ​ភ័យខ្លាច​ថា​ការ​ប្រឆាំង​របស់​ភាគី​ទាំង​ពីរ​អាច​នឹង​កើតឡើង​ម្តងទៀត។ សង្គ្រាមត្រជាក់បានដល់ទីបញ្ចប់ ហើយយុគសម័យក្រោយសង្គ្រាមត្រជាក់បានចាប់ផ្តើមហើយ។

នៅក្នុងសុន្ទរកថាទៅកាន់សភារបស់ប្រទេសជប៉ុន នៅពេលនោះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី Kiichi Miyazawa ដែលបានទៅមុនខ្ញុំក្នុងនាមជាសមាជិកសភាមកពីទីក្រុងហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា (Hiroshima) និងជាអ្នកដឹកនាំក្រុម Kochikai ដែលជាក្រុមគោលនយោបាយដែលមានខ្ញុំជាសមាជិក — បានកំណត់នូវលក្ខណៈនៃយុគសម័យក្រោយសង្គ្រាមត្រជាក់ថា ជាការចាប់ផ្តើមយុគសម័យនៃការបង្កើតសណ្តាប់ធ្នាប់ថ្មីសម្រាប់សន្តិភាពពិភពលោក ដោយនិយាយចំចំណុចអំពីការពិតដែលប្រទេសជប៉ុនត្រូវបានអំពាវនាវឱ្យដើរតួនាទីក្នុងអន្តរជាតិកាន់តែច្រើននៅក្នុងវេទិកាស្តីពីសន្តិសុខ។ បន្ទាប់ពីការជជែកវែកញែកយ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន លោក Miyazawa បានសម្រេចនូវច្បាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរក្សាសន្តិភាពដែលបានអនុម័ត ហើយលោកបានដាក់ពង្រាយកងកម្លាំងស្វ័យការពាររបស់ប្រទេសជប៉ុនមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាដោយផ្អែកលើច្បាប់នេះ។ 30 ឆ្នាំបានកន្លងផុតទៅហើយ តាំងពីសម័យលោក Miyazawa តើយើងកំពុងរស់នៅក្នុងសម័យកាលណាដែរ? ចាប់តាំងពីជំងឺរាតត្បាតបានផ្ទុះឡើងមក ពិភពលោកកាន់តែមានភាពមិនច្បាស់លាស់។

ចំពេលដែលមានការរំខានដល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជាបន្តបន្ទាប់មក យើងបានទទួលស្គាល់ពីសារៈសំខាន់នៃខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ដែលអាចទុកចិត្តបាន និងមានសុវត្ថិភាព។ ការឈ្លានពានរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ីដែលប្រឆាំងទៅនឹងប្រទេសអ៊ុយក្រែនបានកើតឡើង នៅពេលដែលពិភពលោកបានធូរស្បើយពីជំងឺរាតត្បាត។ គ្មាន​ប្រទេស ឬ​តំបន់​ណាមួយ​ក្នុង​ពិភពលោក​អាច​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ​បានទេ ដែលវាគឺជា​បញ្ហា​របស់​ប្រទេសដទៃ។ វា​ជា​ស្ថានការណ៍​ដែលបង្កការរង្គោះរង្គើដល់​មូលដ្ឋាន​​សណ្តាប់ធ្នាប់​អន្តរជាតិយ៉ាងខ្លំាង ដែល​គ្រប់​ប្រទេស និង​បុគ្គលម្នាក់​គួរតែ​ចាត់ទុក​ថានេះ​ជា​រឿង​របស់ខ្លួនផងដែរ។ 

នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក Fumio Kishida នៅខាងស្ដាំ ស្វាគមន៍ ពីខាងឆ្វេង នាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី លោក Anthony Albanese ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Joe Biden និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា លោក Narendra Modi ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលមេដឹកនាំស្ដីអំពីកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខចតុភាគីនៅទីក្រុងតូក្យូក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ 2022។

តើ​គេពិតជាគោរពច្បាប់នៅ​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូងដែរឬទេ? ទាំងច្បាប់អន្តរជាតិ ជាពិសេសអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ ដែលប្រទេសពាក់ព័ន្ធទាំងអស់បានយល់ព្រមបន្ទាប់ពីកិច្ចពិភាក្សា និងការខិតខំប្រឹងប្រែងជាច្រើនឆ្នាំ ហើយក៏មិនមែនជាសេចក្តីសម្រេចដែលផ្តល់ដោយតុលាការអាជ្ញាកណ្តាលនៅក្រោមអនុសញ្ញានេះ [ការសម្រេចរបស់ប្រទេសហ្វ៊ីលីពីន និងការច្រានចោលភាគច្រើននៃការទាមទារទឹកដីរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន] កំពុងត្រូវបានអនុវត្តតាម។ នៅ​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​កើត​ដែល​ជប៉ុន​ស្ថិត​នៅ​នោះ ការ​ព្យាយាម​ឯកតោភាគី​ក្នុង​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ស្ថានភាព​ដោយ​បង្ខំ ដែល​កំពុងតែបន្តបំពាន​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​។

ប្រទេសជប៉ុនកំពុងប្រកាន់ជំហរយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ប្រឆាំងទៅនឹងការប៉ុនប៉ងបែបនេះ។ សន្តិភាព ​និង​ស្ថិរភាព​នៅ​ទូទាំង​ច្រក​សមុទ្រ​តៃវ៉ាន់ ដែល​ស្ថិត​នៅ​ចន្លោះ​សមុទ្រ​ទាំងពីរ​នេះ ​ក៏​មាន​សារៈសំខាន់​ខ្លាំង​ដែរ។ ពិតជាគួរឱ្យសោកស្តាយណាស់ ដែលមានសកម្មភាពជាច្រើនដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងតំបន់នេះ ដូចជាការមិនគោរពទៅដល់ភាពចម្រុះរបស់មនុស្សជាតិ សិទ្ធិអំណាចដែលអាចសម្រេចបានដោយខ្លួនឯង និងសិទ្ធិមនុស្ស។ លើសពីនេះទៅទៀត ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ 2022 មក ប្រទេសកូរ៉េខាងជើងបាន​ផ្លោងគ្រាប់​មីស៊ីលម្តងហើយម្តងទៀត រួមមានទាំងប្រភេទថ្មី ICBM [មីស៊ីលផ្លោងអន្តរទ្វីប] ជាមួយនឹងប្រេកង់ដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក និងតាមរបៀបថ្មីទៀត។ ដូច្នេះហើយ ប្រទេសកូរ៉េខាងជើង​កំពុង​ពង្រឹង​សកម្មភាព​នុយក្លេអ៊ែរ​ និងគ្រាប់មីស៊ីល​របស់ខ្លួន​ដែល​បំពានលើ​សេចក្តីសម្រេច​របស់​ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខរបស់​អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែល​បង្ក​នូវបញ្ហា​ប្រឈម​ដ៏ច្បាស់លាស់ និង​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សហគមន៍​អន្តរជាតិ។ វាពិតជាគួរឱ្យសោកស្តាយយ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់ដំណោះស្រាយរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខដែលបានស្នើឡើងថ្មីៗនេះ មិនត្រូវបានអនុម័តជាលទ្ធផលនៃការអនុវត្តសិទ្ធិវេតូនោះទេ។ បញ្ហានៃការចាប់ជំរិត [ពលរដ្ឋជប៉ុន] ដែលជាអាទិភាពចម្បងសម្រាប់រដ្ឋបាលរបស់ខ្ញុំ ក៏ដូចជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។ ឫសគល់នៃបញ្ហាទាំងអស់នេះគឺជាស្ថានភាពមួយដែលមានទំនុកចិត្តលើច្បាប់សកលកំពុងត្រូវបានរង្គោះរង្គើក្នុងការគ្រប់គ្រងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ។ នេះគឺជាបញ្ហាមូលដ្ឋានដ៏សំខាន់ និងធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។

តើ​សណ្តាប់ធ្នាប់​អន្តរជាតិ​ដោយ​ផ្អែក​លើ​ច្បាប់​ដែល​យើង​បាន​បង្កើត​ឡើង​តាមរយៈ​ការ​ខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើការ ការពិភាក្សា និង​ការព្រមព្រៀងមតិអាច​ត្រូវ​បាន​ប្រកាន់ខ្ជាប់ ហើយ​ការ​ហែក្បួន​នៃ​សន្តិភាព និង​វិបុលភាព​នៅតែបន្ដទៀតដែរ​ឬ​ទេ? ឬតើយើងនឹងត្រលប់ទៅរកពិភពដែលគ្មានច្បាប់វិញ ដែលច្បាប់ត្រូវបានគេច្រានចោល និងមិនមានប្រសិទ្ធិភាព ដែលមានការផ្លាស់ប្តូរឯកតោភាគីចំពោះស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នដោយកងកម្លាំងមិនត្រូវបានជំទាស់ និងទទួលយក ហើយអ្នកខ្លាំងគំរាមគំហែងលើអ្នកទន់ខ្សោយខាងផ្នែកយោធា ឬសេដ្ឋកិច្ចឬ? នោះគឺជាជម្រើសដែលយើងត្រូវធ្វើនៅថ្ងៃនេះ។ ប្រទេសជប៉ុន គឺជាប្រទេសមហាអំណាចផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចទីបីដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោក ហើយបានព្យាយាមឥតឈប់ឈរដើម្បីនាំមកនូវសន្តិភាព និងវិបុលភាពនៅក្នុងតំបន់ចាប់តាំងពីការបញ្ចប់នៃសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ ដោយបានរួមចំណែកជាចម្បងក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច។ ដូច្នេះហើយ ទំនួលខុសត្រូវដែលប្រទេសជប៉ុនត្រូវតែបំពេញគឺពិតជាធ្ងន់ណាស់។ ជាមួយនឹងការយល់ដឹងបែបនោះ តើប្រទេសជប៉ុនគួរតែដើរតួនាទីបែបណាក្នុងការសម្រេចបាននូវសន្តិភាព និងវិបុលភាព នៅពេលដែលយើងប្រឈមមុខនឹងផ្លូវបំបែកនេះនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ? 

ខណៈពេលដែលផ្តោតទៅលើតម្លៃជាសកលដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាគួរតែគោរព និងការពារ យើងត្រូវតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍នៃឧត្តមគតិរបស់យើងសម្រាប់ពេលអនាគត ដូចជាពិភពលោកមួយដែលគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ខណៈពេលដែលឆ្លើយតបយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ និងដាច់ខាតទៅតាមស្ថានភាពដែលបានតម្រូវ។ ខ្ញុំសូមធ្វើការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះវិស័យការទូតបែបប្រាកដនិយមសម្រាប់យុគសម័យថ្មីដែលប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការអនុវត្តជាក់ស្តែងយ៉ាងហ្មត់ចត់បែបនេះ។ នៅក្នុងពាក់កណ្តាលនៃរឿងទាំងអស់នេះ ប្រទេសជប៉ុននឹងមិនបាត់បង់ភាពរាបសារបស់ខ្លួន ភាពបត់បែនក្នុងការឱ្យតម្លៃលើភាពចម្រុះ ឬការអត់ឱនដែលគោរពបុគ្គលរបស់អ្នកដទៃឡើយ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ យើងនឹងកាន់តែសកម្មជាងពេលណាៗទាំងអស់ ក្នុងការដោះស្រាយនូវបញ្ហា និងវិបត្តិដែលប្រឈមមុខនឹងប្រទេសជប៉ុន ទ្វីបអាស៊ី និងពិភពលោក។

នៅខាងមុខ នាវាផ្ទុកយន្តហោះរបស់កងទ័ពជើងទឹកឥណ្ឌា INS Vikramaditya និងនាវាផ្ទុកឧទ្ធម្ភាគចក្រជប៉ុន JS Izumo ចូលរួមក្នុងសមយុទ្ធ Malabar នៅឈូងសមុទ្រ Bengal។

ចក្ខុវិស័យសម្រាប់សន្តិភាព

ដោយប្រកាន់យកទស្សនៈនោះ ដើម្បីរក្សា និងពង្រឹងសណ្តាប់ធ្នាប់សន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់នេះ ខ្ញុំនឹងជំរុញចក្ខុវិស័យរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី Kishida សម្រាប់សន្តិភាព និងជំរុញតួនាទីការទូត ព្រមទំាងសន្តិសុខរបស់ប្រទេសជប៉ុននៅក្នុងតំបន់ ដោយការលើកកម្ពស់សសរស្តម្ភទាំងប្រាំនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមខាងក្រោម។ 

គោលការណ៍ទីមួយគឺការរក្សា និងការពង្រឹងសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិដោយសេរី និងបើកចំហ។ ជាពិសេស យើងនឹងជំរុញកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការនាំយកនូវការអភិវឌ្ឍថ្មីៗឆ្ពោះទៅរក FOIP [តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកសេរី និងបើកចំហ]។ 

គោលការណ៍ទីពីរគីពង្រឹងសន្តិសុខ។ យើងនឹងធ្វើការពង្រឹងសមត្ថភាពការពារជាតិរបស់ប្រទេសជប៉ុនក្នុងពេលពង្រឹកសម្ព័ន្ធភាពជប៉ុន-សហរដ្ឋអាមេរិកដំណាលគ្នា និងពង្រឹកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខជាមួយបណ្តាប្រទេសដែលមានគោលការណ៍ដូចគ្នា។

គោលការណ៍ទីបីកិច្ចខំប្រឹងប្រែងក្នុងការលុបបំបាត់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរក្នុងពិភពលោក។ 

គោលការណ៍ទីបួនគឺពង្រីកតួនាទីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិតាមរយៈការកែទម្រង់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ។ 

គោលការណ៍ទីប្រាំគឺពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិក្នុងគោលនយោបាយថ្មីដូចជាសន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ចជាដើម។

ដើម្បីនាំមកនូវសន្តិភាពដល់សហគមន៍អន្តរជាតិ ជាការសំខាន់ណាស់ដែលយើងត្រូវរក្សា និងពង្រីកសណ្ដាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិដោយសេរី និងបើកចំហ។ នីតិរដ្ឋគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដែលគាំទ្រសណ្ដាប់ធ្នាប់អន្ដរជាតិបែបនេះ។ កត្តាបន្ថែមគឺដំណោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិភាព ការជៀសវាងមិនប្រើប្រាស់កម្លាំង និងការគោរពអធិបតេយ្យភាព។ នៅដែនសមុទ្រគឺសេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍។ នៅវិស័យសេដ្ឋកិច្ចគឺពាណិជ្ជកម្មសេរី។ 

ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សគឺសំខាន់ណាស់នៅក្នុងប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យដែលឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីឆន្ទៈដោយសេរីរបស់ប្រជាជន និងលក្ខណៈចម្រុះនៃសង្គម។ នេះគឺជាគោលការណ៍រួម និងជាសកលដែលកសាងឡើងដោយប្រជាជនទូទាំងពិភពលោកដែលប្រថ្នាចង់បានសន្តិភាព។ ច្បាប់ និងគោលការណ៍ដែលខ្ញុំទើបតែលើកឡើងនេះក៏ស្របនឹងគោលបំណង និងគោលការណ៍នៃធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ។ ច្បាប់ត្រូវតែគោរពតាម។ ទោះបីជាច្បាប់មានភាពគួឱ្យរំខានក៏ដោយ ក៏មិនមាននណារម្នាក់ត្រូវបានអនុញ្ញាតិឱ្យប្រព្រឹត្តដូចមិនមានច្បាប់នោះដែរ ហើយក៏មិនមាននរណារអាចផ្លាស់ប្តូរច្បាប់ដោយឯកតោភាគីបានដែរ។ ប្រសិនបើនរណាម្នាក់ចង់ផ្លាស់ប្តូរច្បាប់ ការផ្លាស់ប្ដូរនោះត្រូវតែមានការយល់ស្របថ្មី។ 

ប្រទេសជប៉ុនបានកំពុងតែជំរុញតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកឱ្យមានភាពសេរី និងបើកចំហក្នុងគោលបំណងរក្សា និងពង្រីកសណ្ដាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិដែលសេរី និងបើកចំហនៅក្នុងតំបន់។ ហើយចក្ខុវិស័យដែលយើងបានខិតខំជំរុញគឺទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិ។ ប្រទេសជប៉ុនបានគាំទ្រពេញលេញ និងខ្លាំងក្លាចំពោះទស្សនវិស័យរបស់អាស៊ាន [សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍] លើតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលអាស៊ានបានបង្កើតជាគោលនយោបាយមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន។ ប្រទេស និងស្ថាប័នអន្តរជាតិជាច្រើនរួមមាន អូស្ត្រាលី សហភាពអឺរ៉ុប បារាំង អាល្លឺម៉ង់ ឥណ្ឌា អ៊ីតាលី ហូឡង់ ចក្រភពអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិកសុទ្ធតែបានដាក់ចេញនូវចក្ខុវិស័យសម្រាប់តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលជាចក្ខុវិស័យរួម។

ផលប្រយោជន៍សន្តិសុខរួម

ប្រទេសជាដៃគូដែលមានគោលការណ៍ដូចគ្នាអនុវត្តគោលនយោបាយដោយខ្លួនឯង ដោយមិនធ្វើតាមគោលនយោបាយរបស់ប្រទេសផ្សេងទេ។ នេះគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកសេរី និងបើកចំហ ផ្អែកទៅលើគោលការណ៍បរិយាប័ន្ន ដែលស្គាល់ថាគោលការណ៍ FOIP។ នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកជាពិសេស កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអាស៊ានគឺចាំបាច់ណាស់។ បន្ទាប់ពីក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តី ខ្ញុំបានធ្វើទស្សនកិច្ចប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំ 2022។ បន្ទាប់មក ខ្ញុំបានធ្វើទស្សនកិច្ចទៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសថៃ។ ហើយនៅថ្ងៃនេះ ខ្ញុំនៅប្រទេសសិង្ហបុរី។ ខ្ញុំបានជួបប្រជុំជាមួយអ្នកដឹកនាំនៃប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន។ ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេសជប៉ុន និងប្រទេសសមាជិកអាស៊ានត្រូវបានគាំទ្រដោយប្រវត្តិនៃសុច្ឆន្ទៈ និងមិត្តភាពដ៏យូរលង់។ បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមបានចប់ទៅ ប្រទេសជប៉ុនគាំទ្រការអភិវឌ្ឍនៅអាស៊ី​អា​គ្នេ​យ៏។ ហើយប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍បានពង្រីកជំនួយដល់ប្រទេសជប៉ុនក្នុងការកសាងឡើងវិញរបស់យើងពីគ្រោះរញ្ជួយដី និងគ្រោះមហន្តរាយរលកយក្សស៊ូណាមិដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក។ 

ខ្ញុំ​ចង់​បន្ត​សហការ​យ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយ​មេដឹកនាំ​នៃ​ប្រទេស​សមាជិកអាស៊ាន​ដើម្បី​ពិភាក្សា​ស៊ីជម្រៅ​លើ​មធ្យោបាយ​ធានា​សន្តិភាព​និង​វិបុលភាព​ក្នុង​តំបន់។ ក្នុងចំណោមប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ប្រទេសនៅដែនកោះប៉ាស៊ីហ្វិកក៏ជាដៃគូដ៏សំខាន់សម្រាប់ការសម្រេចបាននូវគោលការណ៍ FOIP ផងដែរ។ យើងនឹងខិតខំបន្តកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងពង្រឹងមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដ៏រឹងមាំ និងប្រកបដោយនិរន្តរភាព រួមទាំងដោះស្រាយ​បញ្ហា​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុដែលជាបញ្ហាប្រឈមកម្រិតអត្ថិភាព។ 

យើងបានផ្ដល់ជំនួយឆ្លើយតបបានទាន់ពេលទៅនឹងការផ្លាស់ប្ដូរក្នុងបរិយាកាសសន្តិសុខ ដូចជាការដាក់ខ្សែកាបនៅក្រោមសមុទ្រនៅប្រជុំដែនកោះមីក្រូណេស៊ី ដោយសហការជាមួយប្រទេសអូស្ត្រាលី និងសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយយើងនឹងធ្វើការជាមួយប្រទេសនៅកោះប៉ាស៊ីហ្វិកជាដៃគូដើម្បីរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់នៅដែនសមុទ្រប្រកបដោយនិរន្តរភាពដែលផ្អែកលើច្បាប់។ កិច្ចសហការដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ FOIP គឺជាកិច្ចសហការដែលបានកសាងលើទំនុកចិត្តរយៈពេលយូរអង្វែង។ មិនត្រូវបានកំណត់ចំពោះបញ្ហាហាដវែរ ដូចជាការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាដើមនោះទេ ប៉ុន្តែក៏មានការផ្តោតទៅលើការគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សក្នុងមូលដ្ឋាន ការលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍស្វ័យភាព និងរួមបញ្ចូល និងការកសាងឧស្សាហកម្មតាមរយៈគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍សាធារណៈ និងឯកជន។ យើងបានផ្ដល់ជំនួយគាំទ្រក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីពង្រឹងការតភ្ជាប់ក្នុងតំបន់អាស៊ាន ក្នុងនាមជាដៃគូវិនិយោគ។ 

​ប្រជាជាតិ​​ដែលមានគំនិត​ដូច​គ្នាគឺត្រូវធ្វើការរួមគ្នាក្នុងការបង្កើនការវិនិយោគនៅក្នុងតំបន់នេះ។ បន្ថែមលើបណ្ដាប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន និងប្រទេសនៅដែនកោះប៉ាស៊ីហ្វិកប្រទេសជប៉ុន អូស្ត្រាលី ឥណ្ឌា និងសហរដ្ឋអាមេរិកដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា Quad កំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការលើកកម្ពស់គោលការណ៍ FOIP។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំរបស់អ្នកដឹកនាំប្រទេសសមាជិក Quad ខែឧសភា ឆ្នាំ 2022 នៅទីក្រុងតូក្យូ យើងបានបញ្ជាក់ថា Quad នឹងស្វែងរកការពង្រីកជំនួយនិងការវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបន្ថែមទៀតចំនួន 50 ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំខាងមុខ ដែលនឹងមានសារៈសំខាន់ក្នុងការលើកកម្ពស់ផលិតកម្ម និងភាពរុងរឿងនៅក្នុងតំបន់នេះ។ ខ្ញុំនឹងបង្កើនល្បឿនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះបន្ថែមទៀត។ យើងមានបំណងបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ FOIP ដែលមានស្រាប់ដោយបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងការទូតរបស់យើង រួមទាំងដោយការពង្រីកជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការរបស់យើង (ODA) ខណៈពេលដែលបង្កើនប្រសិទ្ធភាព និងយុទ្ធសាស្រ្តនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិតាមរយៈ ODA។ 

ខ្ញុំនឹងដាក់បង្ហាញផែនការ FOIP សម្រាប់សន្តិភាពនៅនិទាឃរដូវឆ្នាំក្រោយ [ឆ្នាំ 2023] ដែលនឹងពង្រឹកកិច្ចខំប្រឹងប្រែងរបស់ប្រទេសជប៉ុនក្នុងការជំរុញចក្ខុវិស័យ FOIP ដោយផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការផ្ដល់នាវាល្បាត និងពង្រឹងសមត្ថភាពអនុវត្តច្បាប់ដែនសមុទ្រ សមត្ថភាពសន្តិសុខតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ឌីជីថលនិងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍បៃតង និងសន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ច។ ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ប្រទេសជប៉ុនបានខិតខំពង្រឹងសន្តិសុខដែនសមុទ្រដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាទំនើប ដូចជាផ្កាយរណប បញ្ញាសិប្បនិម្មិត និងយន្តហោះគ្មានមនុស្សបើក ហើយយើងនឹងបន្តចែករំលែកចំណេះដឹង និងបទពិសោធន៍ជាមួយប្រទេសផ្សេងទៀត។ ក្នុងទស្សនវិស័យនេះ ក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំខាងមុខ យើងនឹងប្រើប្រាស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេស ការបណ្តុះបណ្តាល និងមធ្យោបាយផ្សេងទៀតក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពអនុវត្តច្បាប់ដែនសមុទ្ររបស់ប្រទេសយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន 20 ដើម្បីលើកកម្ពស់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងបណ្តុះបណ្តាលបុគ្គលិកសន្តិសុខដែនសមុទ្រយ៉ាងហោចណាស់ 800 នាក់ និងពង្រឹងបណ្តាញធនធានមនុស្សរបស់ប្រទេសទាំងនោះ។ លើសពីនេះ យើងនឹងផ្ដល់ជំនួយដែលមានថវិកាប្រហែល 2 ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដូចជាសម្ភារសម្រាប់សន្តិសុខដែនសមុទ្រ រួមមាននាវាល្បាត និងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូនតាមដែនសមុទ្រនៅក្នុងប្រទេសនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំខាងមុខនេះ។ 

យើងនឹងពង្រឹងជំនួយគាំទ្ររបស់យើងនៅប្រទេសនៅតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក ដោយប្រើប្រាស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ Quad និងក្របខណ្ឌស្ថាប័នអន្តរជាតិ។ ដើម្បីរក្សា និងពង្រឹងសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិដោយផ្អែកលើច្បាប់ និងគុណតម្លៃសកលដូចជានីតិរដ្ឋ យើងនឹងពង្រឹងការតភ្ជាប់ និងបណ្តាញរវាងប្រទេស និងប្រជាជន។ ដើម្បីសម្រេចបានគោលដៅនេះ យើងនឹងបណ្ដុះបណ្ដាលបុគ្គលិកចំនួន 1 500 នាក់ក្នុងវិស័យនីតិរដ្ឋ និងអភិបាលកិច្ចក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំខាងមុខ។

តួនាទីរបស់ប្រទេសជប៉ុន

ទីពីរ ខ្ញុំចង់និយាយអំពីតួនាទីដែលប្រទេសជប៉ុនគួរមាននៅក្នុងវិស័យសន្តិសុខ។ ការឈ្លានពានទៅលើប្រទេសអ៊ុយក្រែនដោយប្រទេសរុស្ស៊ីបានធ្វើឱ្យទស្សនៈអំពីសន្តិសុខប្រទេសជាច្រើននៅជុំវិញពិភពលោក ផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំង។ ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់បានប្រកាសថានឹងមានការផ្លាស់ប្ដូរគោលយោបាយសន្តិសុខ និងបង្កើនការចំណាយការពារជាតិទៅដល់ 2% នៃផលិតផល​ក្នុង​ស្រុក​សរុប។ ប្រទេសហ្វាំងឡង់ និងប្រទេសស៊ុយអែតដែលស្ថិតនៅជិតប្រទេសរុស្ស៊ី បានផ្លាស់ប្ដូរចេញពីគោលនយោបាយអព្យាក្រឹត្យដ៏យូរអង្វែង និងបានប្រកាសថាពួកគេនឹងដាក់ពាក្យចូលជា
សមាជិក NATO។ 

ខ្លួនខ្ញុំ ខ្ញុំគិតថារឿងដែលកំពុងកើតឡើងនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែនថ្ងៃនេះ អាចនឹងកើតឡើងនៅអាស៊ីបូព៌ានាពេលអនាគត។ ប្រទេសជប៉ុនបានសម្រេចចិត្តធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរគោលនយោបាយចំពោះប្រទេសរុស្ស៊ី និងរួបរួមជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិក្នុងការដាក់ទណ្ឌកម្មយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរប្រឆាំងនឹងប្រទេសរុស្ស៊ី និងគាំទ្រដល់ប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ ក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសជប៉ុនដែលស្រឡាញ់សន្តិភាព ខ្ញុំមានការទទួលខុសត្រូវក្នុងការការពារអាយុជីវិត និងទ្រព្យសម្បត្តិនៃប្រជាជនជប៉ុន និងចូលរួមចំណែកនៅក្នុងសណ្ដាប់ធ្នាប់សន្តិភាពក្នុងតំបន់។ ខ្ញុំនឹងខិតខំកសាងសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិដ៏រឹងមាំតាមរយៈការសន្ទនា មិនមែនតាមការប្រឈមមុខគ្នាទេ។ ស្របពេលនេះដែរ យើងត្រូវតែត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការលេចឡើងនូវតួអង្គដែលរំលោភបំពានសន្តិភាព និងសន្តិសុខនៃប្រទេសដទៃដោយប្រើប្រាស់កម្លាំង ឬការគំរាមកំហែងដោយគ្មានការគោរពច្បាប់។ យើងត្រូវតែពង្រឹងសមត្ថភាពរារាំង និងសមត្ថភាពក្នុងការឆ្លើយតប ដើម្បីការពារស្ថានភាពទាំងនោះកុំឱ្យកើតឡើង និងការពារខ្លួនយើង។

សកម្មភាពនេះនឹងមានសារៈសំខាន់ជាទីបំផុតសម្រាប់ប្រទេសជប៉ុន ប្រសិនបើប្រទេសជប៉ុនត្រូវរៀនរស់ក្នុងយុគសម័យថ្មី ហើយបន្តនិយាយអំពីបញ្ហាក្នុងនាមជាអ្នកគាំទ្រសន្តិភាព។ យើងនឹងត្រូវបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រសន្តិសុខជាតិថ្មីត្រឹមឆ្នាំ 2022 ដោយសារតែបរិយាកាសសន្តិសុខជុំវិញប្រទេសជប៉ុនមានស្ថានភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ ខ្ញុំប្តេជ្ញាពង្រឹងមូលដ្ឋាននៃសមត្ថភាពការពារជាតិរបស់ប្រទេសជប៉ុនក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំខាងមុខ ហើយធានាកំណើនថវិកាការពារជាតិដែលប្រទេសជប៉ុនត្រូវការដើម្បីធ្វើការពង្រឹងសមត្ថភាពនេះ។ យើងនឹងមិនច្រានចោលជម្រើសណាមួយទេ រួមទាំងសមត្ថភាពក្នុងការវាយប្រហារប្រឆាំងតបវិញ ហើយនឹងពិចារណារអំពីសមត្ថភាពដែលចាំបាច់ក្នុងការការពារអាយុជីវិត និងជីវភាពរបស់ប្រជាជនយើង។ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ទៅកាន់អ្នកទាំងអស់គ្នាថា គោលជំហររបស់ប្រទេសជប៉ុនក្នុងនាមជាប្រទេសដែលស្រឡាញ់សន្តិភាពនឹងនៅតែមិនផ្លាស់ប្តូរឡើយ។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងនឹងអនុវត្តនៅក្នុងដែនវិសាលភាពនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់យើង និងអនុលោមតាមច្បាប់អន្តរជាតិក្នុងលក្ខណៈមួយដែលមិនផ្លាស់ប្តូរតួនាទីជាមូលដ្ឋាន និងបេសកកម្មរួមរបស់ប្រទេសជប៉ុននិងសហរដ្ឋអាមេរិកក្រោមសម្ព័ន្ធភាពរបស់យើងនោះទេ។ យើងនឹងបន្តពន្យល់វិធីសាស្ត្ររបស់យើងទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងទៀតដោយបើកចំហ និងយ៉ាងលម្អិត។ មិនមានប្រទេសណាមួយអាចធានាសន្តិសុខជាតិទាំងស្រុងដោយខ្លួនឯងនោះទេ។ នេះជាមូលហេតុដែលខ្ញុំជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខជាមួយប្រទេសដែលមានតម្លៃសាកលរួម ដោយប្រើប្រាស់សម្ព័ន្ធភាពប្រទេសជប៉ុន និងសហរដ្ឋអាមេរិកធ្វើជាផ្នែកសំខាន់បំផុត។ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក [Joe] Biden បានគាំទ្រការប្ដេផ្ញារបស់ខ្ញុំចំពោះសមត្ថភាពការពារជាតិរបស់ប្រទេសជប៉ុន ក្នុងកិច្ចប្រជុំនាអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចមកប្រទេសជប៉ុននាខែមីនា ឆ្នាំ 2022។ យើងក៏យល់ស្របគ្នាទាំងស្រុងលើការពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រទេសជប៉ុននិងសហរដ្ឋអាមេរិកលើវិស័យសន្តិសុខ និងការពារជាតិ។ យើងនឹងពង្រឹងសមត្ថភាពសមត្ថភាពរារាំង និងសមត្ថភាពក្នុងការឆ្លើយតបរបស់សម្ព័ន្ធភាពប្រទេសជប៉ុន និងសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបានក្លាយជាមូលដ្ឋាននៃសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពមិនត្រឹមនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកប៉ុណ្ណោះទេ គឺក្នុងទូទាំងពិភពលោកទាំងមូលផងដែរ។ 

ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ យើងនឹងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខជាមួយប្រទេសអូស្ត្រាលី និងប្រទេសដែលមានគោលការណ៍ដូចគ្នា។ ខ្ញុំពិតជារីករាយណាស់ក្នុងការចាប់ផ្ដើមការចរចារជាមួយប្រទេសសិង្ហបុរីដើម្បីបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀងស្ដីពីសម្ភារការពារជាតិ និងការផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យាការពារជាតិ។ យើងនឹងបន្តជំរុញកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងដើម្បីបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន និងបង្កើតគម្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាក់លាក់ទៅតាមតម្រូវការរបស់ប្រទេសទាំងនោះ។ បន្ទាប់ពីចុះហត្ថលេខាកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខ RAA ជាមួយប្រទេសអូស្ត្រាលី នាខែមករា ឆ្នាំ 2022 កន្លងទៅនេះ យើងបានព្រមព្រៀងជាមូលដ្ឋានជាមួយចក្រភពអង់គ្លេស។ ប្រទេសជប៉ុននឹងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយប្រទេសជាដៃគូនៅអ៊ឺរ៉ុប និងអាស៊ីដើម្បីបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងនេះ។ ដើម្បីចូលរួមក្នុងការបង្កើតសណ្ដាប់ធ្នាប់ដែនសមុទ្រដែលសេរី និងបើកចំហ ប្រទេសជប៉ុន [បានបញ្ជូន] កងនាវាចម្បាំងនៃកងកម្លាំងស្វ័យការពារដែនសមុទ្រដែលដឹកនាំដោយនាវាពិឃាត Izumo នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកនាខែមិថុនា ឆ្នាំ 2022 ដើម្បីធ្វើសមយុទ្ធជាមួយប្រទេសនៅក្នុងតំបន់ រួមទាំងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងប៉ាស៊ីហ្វិក។

ការទប់ស្កាត់ការប្រើប្រាស់នុយក្លេអ៊ែរ

កត្តាទីបី យើងនឹងខិតខំគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីលុបបំបាត់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរឱ្យអស់ពីពិភពលោក។ នៅក្នុងវិបត្តិជម្លោះនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន ការប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរដោយរុស្ស៊ីត្រូវបានពិភាក្សាថាជាព្រឹត្តិការណ៍ដែលអាចកើតឡើងបាន។ យើង​មិន​ត្រូវ​ប្រើប្រាស់​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរម្តង​ទៀត​ទេ។ ការគំរាមកំហែងពីអាវុធនុយក្លេអ៊ែរគឺមិនអាចអត់ឱនឱ្យបានឡើយ កុំថាឡើយដល់ទៅការប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាក់ស្ដែងទៀតនោះ។ ខ្ញុំអំពាវនាវយ៉ាងមុតមាំចំពោះការលុបបំបាត់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសតែមួយគត់ដែលបានរងគ្រោះពីការទំលាក់គ្រាប់បែកបរមាណូ។ ផលវិបាកនៃការគំរាមកំហែងដោយប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរដោយប្រទេសរុស្សីគឺមិនកំណត់ត្រឹមតែការគំរាមកំហែងនោះទេ។ ការគំរាមកំហែងអាចធ្វើឱ្យខូចខាតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅដល់កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីការមិនរីកសាយភាយនៃអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ ចំពោះប្រទេសដែលកំពុងស្វែងរកការអភិវឌ្ឍអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ការបោះបង់ចោលគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍អាវុធទាំងនោះគឺកាន់តែលំបាកជាងមុនទៅទៀត។ ការអភិវឌ្ឍអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ និងការកាន់កាប់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរអាចនឹងរីករាលដាលទៅប្រទេសផ្សេងទៀតផងដែរ។

បញ្ហាទាំងនេះត្រូវបានលើកឡើងមកពិភាក្សា។ មុនវិបត្តិនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែនកើតឡើង កូរ៉េខាងជើងបានបាញ់បង្ហោះមីស៊ីលជាញឹកញាប់ និងជាច្រើនដងរួមទាំងមីស៊ីលអន្តរទ្វីប ហើយយើងមានការបារម្ភណ៍ថាការធ្វើតេស្តនុយក្លេអ៊ែរនឹងកើតឡើងឆាប់ៗនេះ។ ការបង្កើនសមត្ថភាពយោធាដោយមិនមានតម្លាភាពរួមទាំងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរស្ថិតនៅជុំវិញប្រទេសជប៉ុន បានក្លាយជាបញ្ហាសន្តិសុខក្នុងតំបន់ដ៏ធ្ងន់​ធ្ងរ។ ការត្រលប់ទៅរកការអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរមិនទាន់បានកើតឡើងនៅឡើយទេ។

ដំណើរឆ្ពោះទៅរកពិភពលោកដែលគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរគឺខាន់តែពិបាកទៅ។ ក្នុងមានជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលមានកំណើតនៅទីក្រុង
ហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា (Hiroshima) ដែលរងគ្រោះពីការទំលាក់គ្រាប់បែកបរមាណូ និងដោយសារស្ថានភាពដ៏ពិបាកនេះហើយ ខ្ញុំបានថ្លែងជាសារធារណៈអំពីបញ្ហានេះ និងខិតខំឱ្យអស់ពីសមត្ថភាពដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ និងចូលរួមដើម្បីធ្វើឱ្យពិភពលោកនេះគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។
មិនមានបដិវាទកម្មរវាងការធានាសន្តិសុខជាតិជប៉ុនទេ នៅពេលដែលស្ថានភាពសន្តិសុខជុំវិញប្រទេសជប៉ុនកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ និងស្របពេលដែលកំពុងមានការស្វែងរកការលុបបំបាត់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរឱ្យអស់ពីពិភពលោក។

ផ្អែកទៅលើទំនាក់ទំនងនៃការជឿទុកចិត្តរបស់យើងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តតែមួយគត់របស់យើង ប្រទេសជប៉ុននឹងបង្ហាញផ្លូវដែលនឹងនាំទៅឧត្តមគតិរបស់យើង ហើយនឹងជំរុញកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរំសាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ តម្លាភាពកាន់តែខ្លាំងឡើងនៃកងកម្លាំងនុយក្លេអ៊ែរគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ។ នេះគឺជាជំហានដំបូងក្នុងការរំសាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរដែលអាចផ្ទៀងផ្ទាត់បាន និងមិនអាចត្រលប់ក្រោយបាន និងក្នុងការកសាងទំនុកចិត្តក្នុងចំណោមប្រទេសដែលមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ និងរវាងប្រទេសដែលមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនិងប្រទេសដែលមិនមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។

ដោយសារស្ថានភាពមិនមានតម្លាភាពក្នុងប្រទេសមួយចំនួនបាន និងកំពុងបង្កើនសមត្ថភាពអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ពួកគេ យើងសូមអំពាវនាវឱ្យប្រទេសដែលមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរទាំងអស់បង្ហាញព័ត៌មានទាក់ទងនឹងកងកម្លាំងនុយក្លេអ៊ែររបស់ពួកគេ។ រួមគ្នាជាមួយបណ្តាប្រទេសពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត យើងនឹងលើកទឹកចិត្តសហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រទេសចិនឱ្យចូលរួមក្នុងកិច្ចសន្ទនាទ្វេភាគីស្តីពីការរំសាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ និងការគ្រប់គ្រងអាវុធ។ នេះគឺជាគន្លឹះក្នុងការចាប់ផ្តើមការពិភាក្សាលើកិច្ចព្រមព្រៀងអំពីការហាមឃាត់ការធ្វើតេស្តនុយក្លេអ៊ែរ និងកិច្ចព្រមព្រៀងអំពីការហាមឃាត់ការចម្រាញ់សារធាតុដើម្បីផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដោយកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងពីរនេះស្ទើរតែត្រូវបានបំភ្លេចចោលទៅហើយនាពេលថ្មីៗនេះ។ ពេលនេះគឺជាពេលសំខាន់បំផុតដែលយើងត្រូវរក្សា និងពង្រឹងសន្ធិសញ្ញាស្ដីពីការមិនរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ (NPT) ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការរំសាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរអន្តរជាតិ និងការមិនរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។

យើងនឹងធ្វើអ្វីគ្រប់យ៉ាងដើម្បីធានាថា សន្និសីទស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យ NPT នៅខែសីហា ឆ្នាំ 2022 ដែលមានការចូលរួមពីប្រទេសមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ និងប្រទេសមិនមានអាវុធមិនមែននុយក្លេអ៊ែរទទួលបានលទ្ធផលដ៏មានអត្ថន័យ។ នៅពេលដែលការប្រប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរអាចនឹងកើតឡើងដូចពេលនេះ ការរំលឹកពិភពលោកម្តងទៀតអំពីគ្រោះមហន្តរាយ និងអមនុស្សធម៌នៃការប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរគឺមានសារៈសំខាន់ណាស់។ ក្នុងនាមជាប្រទេសតែមួយគត់ដែលបានរងគ្រោះពីការទម្លាក់គ្រាប់បែកបរមាណូ ជប៉ុននឹងប្រើប្រាស់គ្រប់ឱកាសដើម្បីបង្ហាញលទ្ធផលដ៏អាក្រក់ពីការទំលាក់គ្រាប់បែកបរមាណូទៅកាន់ពិភពលោក រួមទាំងក្នុងសន្និសីទស្តីពីផលប៉ះពាល់ដល់មនុស្សជាតិនៃអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ [នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ 2022]។ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីជំរុញការពិភាក្សាបន្ថែមទៀតដែលធ្វើឡើងដោយក្រុមឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់សម្រាប់ភាពជឿនលឿនជាក់លាក់នៃការរំសាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដែលខ្ញុំបានបង្កើតឡើងនៅពេលខ្ញុំបម្រើការជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងដើម្បីជំរុញសន្ទុះសម្រាប់ការរំសាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរអន្តរជាតិ យើងនឹងបង្កើតក្រុមឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់អន្តរជាតិសម្រាប់ពិភពលោកដែលគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ 

ក្រុមនេះនឹងមានការចូលរួមពីមេដឹកនាំនយោបាយដែលកំពុងកាន់តំណែង និងអតីតមេដឹកនាំនយោបាយនៃប្រទេសផ្សេងៗ ហើយផែនការរបស់យើងគឺរៀបចំកិច្ចប្រជុំលើកដំបូងរបស់ខ្លួននៅទីក្រុងហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ានៅឆ្នាំ 2022។ កិច្ចការឆ្ពោះទៅរកការរំសាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរទាំងស្រុងរបស់កូរ៉េខាងជើងស្របតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រទេសជប៉ុន សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និងសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងធ្វើការជាមួយគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធនៅក្នុងវិស័យសន្តិសុខក្នុងតំបន់ កិច្ចពិភាក្សានៅអង្គការសហប្រជាជាតិ និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងការទូតអំពីកូរ៉េខាងជើង ។ ហើយជប៉ុននឹងចូលរួមក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមទៀតជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិទាំងមូល។ យើងនឹងខិតខំឆ្ពោះទៅរកពិភពលោកដែលគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរតាមរយៈកិច្ចខិតខំយ៉ាងមុតមាំ។

ការកែទម្រង់អង្គការសហប្រជាជាតិ

ទីបួន យើងគួរកែទម្រង់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលដើរតួនាទីជាអ្នកថែរក្សាសន្តិភាពឱ្យបានឆាប់រហ័ស។ ប្រទេសរុស្សីដែលជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលជាស្ថាប័នមានតួនាទីចម្បងក្នុងការរក្សាសន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិ បានធ្វើសកម្មភាពប៉ះពាល់ដល់មូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិដែលមិនអាចទទួលយកបាន និងធ្វើឱ្យអង្គការសហប្រជាជាតិប្រឈមមុខនឹងពេលវេលានៃការជំនុំជម្រះក្ដី។ គោលជំហររបស់ប្រទេសជប៉ុនស្ដីពីការភ្ជាប់សារសំខាន់ទៅលើអង្គសហប្រជាជាតិគឺមិនផ្លាស់ប្ដូរឡើយ។ 

ចាប់តាំងពីខ្ញុំជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសមក ខ្ញុំបានធ្វើការយ៉ាងសកម្មឆ្ពោះទៅរកការកែទម្រង់អង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយឥឡូវនេះក្នុងតួនាទីជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ខ្ញុំបានឆ្លៀតយកឱកាសជំនួបការទូតកម្រិតកំពូល ដើម្បីពិភាក្សាជាមួយមេដឹកនាំនៃប្រទេសផ្សេងៗអំពីវិធីពង្រឹងមុខងាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ ការកែទម្រង់អង្គការសហប្រជាជាតិមិនមែនជាកិច្ចការងាយស្រួលទេដោយសារផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសផ្សេងៗជាប់ទាក់ទងគ្នាយ៉ាងស៊ាំញ៉ាំ។ 

ប្រទេស​ជប៉ុន​ក្នុង​នាម​ជា​ប្រជាជាតិ​ស្រឡាញ់​សន្តិភាព​ នឹង​ដឹកនាំ​ការ​ពិភាក្សា​ដើម្បី​ពង្រឹង​មុខងារ​របស់​អង្គការសហប្រជាជាតិ រួមទាំង​ការកែទម្រង់​ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ប្រទេសជប៉ុននឹងចូលរួមក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិចាប់ពីឆ្នាំ 2023 ហើយយើងនឹងធ្វើការដោយមិននឿយហត់នៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខផងដែរ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ យើងក៏នឹងស្វែងរកមធ្យោបាយឆ្ពោះទៅមុខសម្រាប់អភិបាលកិច្ចសកល ដែលឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហាប្រឈមថ្មីៗនៅក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិផងដែរ។

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច

ជាចុងក្រោយ ខ្ញុំចង់ពិភាក្សាអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិក្នុងគោលនយោបាយថ្មីដូចជាសន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ចជាដើម។ នៅពេលមានការរាតត្បាតនៃជំងឺដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ភាពទន់ខ្សោយនៃខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់សកលបានបង្ហាញខ្លួនឡើង។ ការដាក់សម្ពាធសេដ្ឋកិច្ចដែលមិនសមហេតុផលលើប្រទេសផ្សេងទៀតដើម្បីទាមទារជាឯកតោភាគី ឬការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតដោយចេតនា ក៏មិនអាចទទួលយកបានដែរ។ 

ការឈ្លានពានលើអ៊ុយក្រែនបានធ្វើឱ្យយើងកាន់តែដឹងអំពីតម្រូវការច្បាស់លាស់ និងបន្ទាន់ដើម្បីធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងកាន់តែមានភាពរឹងមាំព្រោះវាប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ដល់ជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង។ ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ដោយផ្ទាល់ទៅនឹងសន្តិសុខជាតិ ហើយវិស័យទាំងនោះដូចជាសន្តិសុខតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត និងឌីជីថលបនីយកម្មកាន់តែមានសារៈសំខាន់សម្រាប់សន្តិសុខជាតិ យើងនឹងលើកកម្ពស់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច-សន្តិសុខ ដើម្បីធានាសន្តិសុខរបស់ប្រទេសជាតិ និងប្រជាជនរបស់យើងផ្អែកលើទស្សនៈសេដ្ឋកិច្ច។ 

នៅប្រទេសជប៉ុន ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនេះ ច្បាប់លើកកម្ពស់សន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានអនុម័តក្រោមការដឹកនាំរបស់ខ្ញុំ។ ប៉ុន្តែ ជប៉ុនមិនអាចសម្រេចបានតែឯងនោះទេ។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិមានសារៈសំខាន់ រួមទាំងក្នុងក្របខណ្ឌនៃប្រទេសដែលមានគំនិតដូចគ្នា ដូចជាក្រុម G7 [ក្រុមប្រទេសឧស្សាហកម្មឈានមុខគេទាំងប្រាំពីរ]។ ជប៉ុន និងអាស៊ានបាននឹងកំពុងកសាងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ជាច្រើនផ្នែក។ វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ដែលវិស័យសាធារណៈ និងវិស័យឯកជនរបស់យើងបន្តវិនិយោគក្នុងការរក្សា និងពង្រឹងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ទាំងនេះ។ ដល់ទីបញ្ចប់នេះ ប្រទេសជប៉ុននឹងគាំទ្រគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍បង្កើនភាពរឹងមាំនៃខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ច្រើនជាង 100 គម្រោងក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំខាងមុខ។ 

នៅពេលដែលស្ថានភាពរបស់ប្រទេសនៅក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិ រួមទាំងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនត្រូវបានលើកកម្ពស់ ប្រទេសនោះមិនត្រឹមតែទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែសំខាន់ជាងនេះទៅទៀតនោះ ប្រទេសនេះគួរតែបំពេញនូវទំនួលខុសត្រូវ និងកាតព្វកិច្ចដែលសមស្របនឹងស្ថានភាពនោះ។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុត្រូវតែកំណត់លក្ខណៈដោយតម្លាភាព ហើយពួកគេគួរតែនាំទៅដល់សុខុមាលភាពរយៈពេលវែងរបស់ប្រជាជននៃប្រទេសអ្នកទទួល។ 

យើង​នឹង​បន្ត​ជំរុញ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច​ដោយ​ផ្អែកលើគោលការណ៍​សន្តិសុខ​មនុស្ស​ជាតិ ដោយ​គោរព​ភាពជាម្ចាស់​នៃ​ប្រទេស​នីមួយៗ និង​ផលប្រយោជន៍​ជាតិ​របស់ប្រទេសទាំងនោះ។ ដើម្បីទទួលបានវិបុលភាពក្នុងគ្រាដ៏លំបាកទាំងនេះ អាស៊ាន និងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកត្រូវតែនៅតែជាម៉ាស៊ីនកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពិភពលោក។ ប្រទេសជប៉ុននឹងចូលរួមចំណែកក្នុងការកសាងភាពរឹងមាំរបស់ប្រទេស ដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដ៏ធំឬលំបាកដែលប្រទេសទាំងនោះអាចប្រឈមមុខ។ 

ខ្ញុំសុំឱ្យអ្នកពិចារណាអំពីអនាគតរបស់យើង។ ចក្ខុវិស័យដែលខ្ញុំបានចែករំលែកជាមួយអ្នកនៅថ្ងៃនេះ ដែលជាចក្ខុវិស័យនៃសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិដោយសេរី និងបើកចំហដែលផ្អែកលើច្បាប់ គឺជាចក្ខុវិស័យមួយដែលយើងទាំងអស់គ្នាធ្វើការជាមួយគ្នា។ យើងនឹងលើកតម្កើង FIOP ទៅកាន់កម្រិតថ្មីមួយទៀត។ ខ្ញុំជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថា ប្រសិនបើយើងធ្វើដូច្នេះ អនាគតនៃសន្តិភាព និងវិបុលភាពប្រាកដជានឹងរង់ចាំយើង នោះគឺជាពិភពលោកដ៏ភ្លឺស្វាងនឹងរុងរឿងពោរពេញដោយក្តីសង្ឃឹម ជាកន្លែងដែលមានការជឿទុកចិត្ត និងការយល់ចិត្តគ្នាក្នុងចំណោមយើងទាំងអស់គ្នា។  o


ទស្សនាវដ្តី FORUM បានផ្អាកការបកប្រែអត្ថបទប្រចាំថ្ងៃសម្រាប់គេហទំព័រជាភាសាខ្មែរ។ សូមមើលភាសាដទៃទៀតសម្រាប់ខ្លឹមសារប្រចាំថ្ងៃ។

អត្ថបទ​ដែល​ទាក់ទង

ឆ្លើយ​តប

អាសយដ្ឋាន​អ៊ីមែល​របស់​អ្នក​នឹង​មិន​ត្រូវ​ផ្សាយ​ទេ។ វាល​ដែល​ត្រូវ​ការ​ត្រូវ​បាន​គូស *

Back to top button