G-៧ ជំរុញឱ្យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនជៀសវាងពីការគំរាមកំហែង ការប្រើប្រាស់កម្លាំង

សារព័ត៌មាន REUTERS

ក្រុមប្រទេសឧស្សាហកម្មធំៗទាំងប្រាំពីរនៅដើមខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២ បានជំរុញឱ្យសាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិន (PRC) ជៀសវាង «ការគំរាមកំហែង ការបង្ខិតបង្ខំ ការបំភិតបំភ័យ ឬការប្រើប្រាស់កងកម្លាំង» ខណៈដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានគូសបញ្ជាក់អំពីវិធីសាស្រ្តកាន់តែស៊ីសង្វាក់គ្នារបស់ប្រទេសក្នុងការឆ្ពោះទៅរកការដោះស្រាយជាមួយទីក្រុងប៉េកាំង។

នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយដែលបានចេញផ្សាយបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំរយៈពេលពីរថ្ងៃរបស់ពួកគេ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យទាំងប្រាំពីររូបដែលមានជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោកបានរំលឹកឡើងវិញពីសារៈសំខាន់នៃសន្តិភាព និងស្ថិរភាពនៅទូទាំងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់។ ពួកគេក៏បានបង្ហាញពីគោលបំណងសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនដែលអាចធ្វើទៅបានដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមផ្នែកសុខភាពសកល និងការផ្លាស់ប្ដូរអាកាសធាតុ។ (រូបភាព៖ ក្រុមមន្ត្រីប្រមូលផ្តុំសម្រាប់កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទាំងប្រាំពីររូបនៅទីក្រុង Muenster ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២។)

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក Antony Blinken បាននិយាយទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មានបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំនៅទីក្រុង Muenster ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ឡើងថា ប្រទេសនៃសមាជិក G-៧ បានស្វែងរកការសម្របសម្រួលការឆ្លើយតបទៅនឹងឥរិយាបថមានលក្ខណៈប្រឈមមុខជាសកលកាន់តែខ្លាំងឡើងរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។

តាម​ប្រសាសន៍របស់លោក Blinken ដែលនិយាយឡើងថា «នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សារបស់ពួកយើងនៅទីនេះ យើងក៏មើលឃើញយ៉ាងច្បាស់អំពីតម្រូវការអនុវត្តវិធីសាស្រ្តស្រដៀងគ្នារបស់យើងចំពោះសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនក្នុងការប្រឈមមុខនឹងការបង្ខិតបង្ខំដែលកំពុងកើនឡើង និងជំរុញឱ្យរួមគ្នាប្រឆាំងនឹងគោលនយោបាយ និងការអនុវត្តដែលបំភ្លៃទីផ្សាររបស់ទីក្រុងប៉េកាំង ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់កម្មករ និងឧស្សាហកម្មនៅក្នុងប្រទេសរបស់យើងទាំងអស់»។

ការជួបប្រជុំនេះធ្វើឡើងស្របពេលជាមួយនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេលមួយថ្ងៃរបស់អធិការបតីអាល្លឺម៉ង់ Olaf Scholz ទៅកាន់ទីក្រុងប៉េកាំង ដើម្បីជួបសំណេះសំណាលជាមួយអគ្គលេខាធិការបក្សកុម្មុយនិស្តចិន (CCP) លោក Xi Jinping ដែលជាដំណើរលើកទស្សនកិច្ចជាដំបូងរបស់មេដឹកនាំ G-៧ ទៅកាន់ប្រទេសចិន ចាប់តាំងពីជំងឺរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ បានចាប់ផ្តើម។

លោក Scholz បានជំរុញឱ្យលោក Xi បញ្ចុះបញ្ចូលរុស្ស៊ី ដើម្បីបញ្ចប់ការឈ្លានពានរបស់ខ្លួនទៅលើប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដោយនិយាយឡើងថា ទីក្រុងប៉េកាំងមានទំនួលខុសត្រូវក្នុងនាមជាមហាអំណាចដើម្បីធ្វើដូច្នោះ។

លោក Blinken បាននិយាយថា ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបានគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងចំពោះហេតុផលរបស់លោក Scholz សម្រាប់ការធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកទៅកាន់ដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ រួមទាំងការលើកទឹកចិត្តលោក Xi ឱ្យដាក់សម្ពាធលើប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី Vladimir Putin «លើការមិនប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរគ្រប់ប្រភេទ»។

សម្ព័ន្ធមិត្ត​លោកខាងលិច​បាន​ចោទប្រកាន់​រុស្ស៊ី​ថា​បាន​គំរាម​ប្រើប្រាស់​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​ទៅលើ​អ៊ុយក្រែន ប៉ុន្ដែត្រូវបានទី​ក្រុង​ម៉ូស្គូ​បដិសេធចោល។

លោក Blinken បានបន្ថែមទៀតថា ការរួបរួមគ្នាជាមួយសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ក្នុងចំណោមប្រទេស G-៧ នានា គឺ «កាន់តែខ្លាំងឡើង និងកាន់តែច្បាស់លាស់»។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍ G-៧ បាននិយាយថា សមាជិកនៅតែមាន «ការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីស្ថានភាពនៅក្នុង និងជុំវិញសមុទ្រចិនខាងកើត និងខាងត្បូង» បន្ទាប់ពីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនបានរៀបចំល្បែងសង្រ្គាមនៅជិតកោះតៃវ៉ាន់ដែលគ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯង នៅក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ 2022។

ទីក្រុងប៉េកាំងបានទាមទារកោះតៃវ៉ាន់ថាជាទឹកដីរបស់ខ្លួន ហើយកាន់តែគំរាមកំហែងខ្លាំងឡើងក្នុងការដណ្តើមកាន់កាប់កោះនេះ។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍បានឱ្យដឹងថា «យើងរំលឹកប្រទេសចិនអំពីតម្រូវការ … ដើម្បីជៀសវាងពីការគំរាមកំហែង ការបង្ខិតបង្ខំ ការបំភិតបំភ័យ ឬការប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធា»។ «យើង​ប្រឆាំង​យ៉ាង​ដាច់​អហង្ការ​រាល់​ការ​ប៉ុនប៉ង​ឯកតោភាគី​ក្នុង​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ស្ថានភាព​បច្ចុប្បន្ន​ដោយ​កម្លាំង ​ឬ​ការ​បង្ខិតបង្ខំ»។

ជាងនេះទៅទៀត G-៧ បានលើកឡើងថា ខ្លួននឹងបន្តបង្កើនការព្រួយបារម្ភចំពោះសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន លើរាយការណ៍នៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងការរំលោភបំពានរបស់ខ្លួន រួមមាននៅ Xinjiang និងទីបេ និងនៅលើ «ការបន្តលុបបំបាត់សិទ្ធិ សេរីភាព និងស្វ័យភាពរបស់ហុងកុង»។

សមាជរបស់បក្សកុម្មុយនិស្ត​ចិន នៅខែតុលា ឆ្នាំ ២០២២ ជាកន្លែងដែលលោក Xi ពង្រឹងការក្តាប់អំណាច បង្កើនការទទួលស្គាល់ពីសំណាក់ប្រទេស G-៧ អំពីមហិច្ឆតាក្នុងស្រុក និងសកលរបស់លោក Xi និងតម្រូវការសម្រាប់ការឆ្លើយតបដោយសម្របសម្រួល មន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានដោយនិយាយក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះ។

មន្ត្រីរូបនេះបានកត់សម្គាល់ដោយសំដៅទៅលើប្រទេសជប៉ុនដែលសន្មត់ថានឹងឡើងកាន់តំណែងជាប្រធាន G-៧ បន្ទាប់ពីប្រទេសអាល្លឺម៉ង់នៅឆ្នាំ ២០២៣ នេះថា «នោះគឺជាអ្វីដែលខ្ញុំគិតថានឹងជាការផ្តោតនៃក្រុមនេះ នៅពេលដែលប្រទេសជប៉ុន​ឈាន​ចូលទៅដល់ការកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីនៅឆ្នាំក្រោយ»។

ទំនាក់ទំនងចិន-ជប៉ុនត្រូវបានញាំញីជាយូរមកហើយដោយជម្លោះលើកោះ Senkakus ដែលជាក្រុមប្រជុំកោះនៅសមុទ្រចិនខាងកើតដែលមិនមានមនុស្សរស់នៅ ដែលគ្រប់គ្រងដោយជប៉ុន ហើយក៏បានទាមទារដោយសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនផងដែរ។

នៅពេលដែលកិច្ចប្រជុំ G៧ បានបញ្ចប់ សារព័ត៌មាន Sankei របស់ជប៉ុនបានរាយការណ៍ថា ទីក្រុងតូក្យូ និងទីក្រុងប៉េកាំងកំពុងរៀបចំផែនការកិច្ចប្រជុំរវាងលោក Xi និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន Fumio Kishida នាពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២។

ប្រធានគោលនយោបាយការបរទេសរបស់សហភាពអឺរ៉ុប Josep Borrell ដែលបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំ G-៧ បានថ្លែងប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា «វាច្បាស់ណាស់ដែលថា ចិនគឺ… កាន់តែមានជំនឿជាក់ កាន់តែដើរលើផ្លូវដែលពឹងផ្អែកលើខ្លួនឯងច្រើនឡើង»។ «ប៉ុន្តែ​សម្រាប់​ពេល​នេះ រដ្ឋ​ជា​សមាជិក​ជាច្រើន​មាន​ទំនាក់ទំនង​សេដ្ឋកិច្ច​ដ៏រឹងមាំជាមួយ​ចិន ហើយ​ខ្ញុំ​មិន​គិត​ថា ​យើង​អាច​ដាក់​ចិន និង​រុស្ស៊ីនៅ​ក្នុង​កម្រិត​ដូចគ្នា​នោះ​ទេ»។

រូបភាព៖ សារព័ត៌មាន REUTERS

ទស្សនាវដ្តី FORUM បានផ្អាកការបកប្រែអត្ថបទប្រចាំថ្ងៃសម្រាប់គេហទំព័រជាភាសាខ្មែរ។ សូមមើលភាសាដទៃទៀតសម្រាប់ខ្លឹមសារប្រចាំថ្ងៃ។